Làm mới vỉa hè, bức tử cây xanh: Đốn hạ 34 cây, xâm hại 324 cây trên địa bàn quận 5

“Tiếc vô cùng” khi hàng cây cổ thụ bị đốn hạ

Những ngày qua, người dân sinh sống dọc hai bên đường Trần Hưng Đạo (đoạn từ đường Nguyễn Văn Cừ đến đường An Bình, quận 5) cho hay, việc chỉnh trang đô thị, làm đẹp bộ mặt thành phố là cần thiết, nhưng không thể đánh đổi bằng việc chặt hạ hàng loạt cây xanh.

Bà Nguyễn Thị Trang, ngụ đường Trần Hưng Đạo (quận 5) chia sẻ: “Chúng tôi tiếc vô cùng khi thấy hàng chục cây cổ thụ bị đốn hạ. Dọc tuyến đường giờ còn lại cả chục hố sâu sau khi cây bị đốn và móc gốc, thật xót xa”.

Trong khi đó, ông Ngô Nguyệt (ngụ đường Hải Thượng Lãn Ông, quận 5) bức xúc: “Tôi thấy cây to khỏe, không có dấu hiệu sâu mục hay nghiêng ngả gì mà vẫn bị chặt. Chẳng hiểu vì sao lại phải phá bỏ cây một cách lãng phí và đau lòng như vậy”.

Theo báo cáo, quá trình nâng cấp, sửa chữa vỉa hè trên địa bàn quận 5, đơn vị thi công dùng xe cơ giới cào bóc vỉa hè làm xâm hại 324 cây xanh, buộc phải chặt hạ 34 cây. Cụ thể, dọc đường Trần Hưng Đạo (đoạn từ đường Nguyễn Văn Cừ đến đường An Bình), sau khi kiểm tra, đơn vị chức năng đã chặt hạ 7 cây, trong đó có 2 cây thuộc nhóm 1 và 5 cây nhóm 2; dự kiến sẽ chặt hạ tiếp 9 cây.

Tương tự, trên đường Mạc Thiên Tích (đoạn từ đường Ngô Quyền đến đường Phước Hưng), buộc phải chặt hạ 12 cây; trên đường Hải Thượng Lãn Ông (đoạn từ đường Võ Văn Kiệt đến đường Châu Văn Liêm) chặt hạ 11 cây; trên tuyến đường Trang Tử đã chặt hạ 3 cây; trên đường Ngô Nhân Tịnh chặt 1 cây.

Ngoài ra, qua thống kê, trên địa bàn quận 5 có tổng cộng 316 cây xanh bị xâm hại trong quá trình nâng cấp, sửa chữa vỉa hè, trong đó trên đường Trần Hưng Đạo có 185 cây; trên đường Mạc Thiên Tích có 86 cây; trên đường Hải Thượng Lãn Ông là 16 cây; trên đường Ngô Nhân Tịnh có 5 cây; đường Học Lạc có 16 cây và đường Trang Tử có 8 cây.

Đối với những cây bị xâm hại này, Trung tâm Quản lý hạ tầng kỹ thuật TPHCM (Trung tâm Quản lý hạ tầng) cho biết, đa phần buộc phải cắt gọn tán, cắt mé tuyến... nhằm đảm bảo an toàn cho người dân.

Thi công bất chấp hướng dẫn

Về việc buộc phải chặt hạ hàng loạt cây xanh trên địa bàn quận 5 do thi công nâng cấp, sửa chữa vỉa hè gây ra, trong văn bản ký ngày 9-4 gửi đến Báo SGGP, bà Nguyễn Thị Huỳnh Anh, Phó Giám đốc Công ty TNHH MTV Công viên Cây xanh TPHCM, cho biết, qua công tác tuần tra, công ty phát hiện cây xanh trên tuyến đường Trần Hưng Đạo (đoạn từ đường An Bình đến đường Nguyễn Văn Cừ) đã bị đơn vị thi công cào bóc bằng cơ giới gây đứt rễ, dập rễ. Do đó, công ty phối hợp chủ đầu tư thống nhất đốn hạ ngay để đảm bảo an toàn.

Trong khi đó, theo Trung tâm Quản lý hạ tầng, trước khi triển khai các dự án cải tạo vỉa hè, đơn vị này đã có văn bản gửi đến các quận và Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực quận 5 hướng dẫn cụ thể việc bảo vệ cây xanh trong quá trình thi công.

Công văn nêu rõ, tuyệt đối không sử dụng phương tiện cơ giới đào bới gần gốc cây, chỉ được phép đào thủ công để tránh ảnh hưởng đến hệ rễ. Đồng thời, khi gặp trường hợp vướng rễ, đơn vị thi công bắt buộc phải tạm ngưng và liên hệ với Trung tâm Quản lý hạ tầng cũng như Công ty TNHH MTV Công viên Cây xanh TPHCM để có phương án xử lý phù hợp.

Tuy nhiên, thực tế triển khai cho thấy đơn vị thi công bất chấp hướng dẫn, vi phạm nghiêm trọng quy định bảo vệ cây xanh. Đại diện Trung tâm Quản lý hạ tầng cho biết: “Nhiều đơn vị thi công cố tình sử dụng xe cơ giới để đào vỉa hè, gây đứt rễ, làm trầy xước thân cây. Có nơi còn thi công trước, báo cáo sau. Khi sự việc đã rồi, họ chấp nhận bị xử phạt là xong”.

Không để tái diễn hành vi xâm hại cây xanh

Chiều 10-4, Phó Chủ tịch UBND quận 1 (TPHCM) Nguyễn Vũ Quang Vinh đã ký văn bản báo cáo gửi UBND TPHCM về việc chấn chỉnh thi công cải tạo, chỉnh trang vỉa hè không để ảnh hưởng đến cây xanh đô thị trên địa bàn quận. Theo đó, thực hiện chỉ đạo của UBND TPHCM, ngày 27-3, Thanh tra Sở GTCC đã có buổi làm việc với UBND quận 1, Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực quận 1, Trung tâm Trung tâm Quản lý hạ tầng và Công ty TNHH công nghiệp và xây dựng Nam Việt về hành vi tự ý chặt rễ cây xanh khi chưa được phép.
Biện pháp khắc phục là ngay sau sự việc xảy ra, UBND quận 1 đã chỉ đạo Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực quận 1 có thông báo khẩn gửi tất cả đơn vị thi công cải tạo vỉa hè trên địa bàn yêu cầu khẩn trương rà soát, tạm dừng thi công các vị trí xung quanh khu vực bồn cây xanh và tái lập lại toàn bộ các vị trí, bồn cây xanh bị xâm hại (như lộ rễ do quá trình đào bóc nền vỉa hè, bó vỉa, bồn cây hiện hữu) để đảm bảo sự ổn định nền đất và an toàn cây xanh. Đến nay, các công tác này đã hoàn thành.

Tiếp đó, ngày 31-3-2025, UBND quận 1 đã tổ chức cuộc họp với tất cả đơn vị thi công để triển khai lại các biện pháp thi công để đảm bảo an toàn cây xanh trên vỉa hè. Tất cả đơn vị thi công cam kết nghiêm túc thực hiện biện pháp thi công để đảm bảo an toàn cây xanh, chịu trách nhiệm đền bù mọi thiệt hại, xử phạt của cơ quan chức năng và mọi hình thức xử lý của chủ đầu tư nếu xâm phạm đến an toàn cây xanh. Đồng thời, các bên đã thống nhất đưa nội dung “xâm hại đến cây xanh” vào điều khoản tạm ngừng hợp đồng đã ký kết.

Ngoài ra, UBND quận 1 chỉ đạo Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực quận 1 lập tiến độ thi công cụ thể các vỉa hè gửi Trung tâm Quản lý hạ tầng và Công ty TNHH MTV Công viên Cây xanh TPHCM để chủ động trong công tác phối hợp, hướng dẫn nghiệp vụ và điều chỉnh lại biện pháp thi công của nhà thầu cho phù hợp nhằm hạn chế ảnh hưởng thấp nhất đến cây xanh, mảng xanh và các bó bồn cây hiện hữu, đảm bảo sự ổn định và an toàn cho cây xanh. Trường hợp bị vướng rễ cây không thể thi công, sẽ trao đổi tìm biện pháp xử lý phù hợp, không để tái diễn hành vi xâm hại cây xanh như thời gian qua.