Chiều 13-12, tại TPHCM, Báo Công an Nhân dân (CAND) đã tổ chức buổi tọa đàm trực tuyến “Nhận diện tín dụng đen và giải pháp phòng ngừa, ngăn chặn”.
Tham gia buổi tọa đàm có: Thượng tá Lại Quang Huấn, Phó Trưởng phòng 6, Cục Cảnh sát hình sự - Bộ Công an; Đại tá Nguyễn Văn Thơm, Trưởng Phòng Cảnh sát Hình sự, Công an tỉnh Bình Dương; ông Trần Văn Tần, Phó Vụ trưởng, Vụ Tín dụng các ngành kinh tế, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam… cùng nhiều đơn vị báo chí.
Nhiều cơ quan báo chí tham dự buổi toạ đàm trực tuyến “Nhận diện tín dụng đen và giải phòng ngừa, ngăn chặn”. Ảnh: CHÍ THẠCH Nhận diện tín dụng đen
Tại buổi tọa đàm, Thượng tá Lại Quang Huấn, Phó Trưởng phòng 6, Cục Cảnh sát hình sự - Bộ Công an cho biết, thời gian qua, hoạt động “tín dụng đen”, cho vay lãi suất cao bất hợp pháp đã và đang trở thành vấn nạn của xã hội, len lỏi từ vùng nông thôn đến thành thị, gây ra nhiều thiệt hại cho người dân và doanh nghiệp, gây mất an ninh trật tự trong xã hội...
Đối tượng hoạt động “tín dụng đen” sử dụng các hình thức quảng cáo trái phép như quét sơn tại các khu vực công cộng như: dán, phát tờ rơi, quảng cáo trên mạng xã hội… với nội dụng như “Cho vay không cần thế chấp, nhận tiền ngay trong ngày”, “Alo là có tiền”… kèm theo số điện thoại liên lạc với thủ tục nhanh gọn, không cần thế chấp tài sản, chỉ cần bản photo một số giấy tờ tùy thân như CMND, hộ khẩu, giấy phép lái xe, đăng ký xe máy… là nhận tiền ngay.
Thượng tá Lại Quang Huấn, Phó Trưởng phòng 6, Cục Cảnh sát hình sự - Bộ Công an. Ảnh: CHÍ THẠCH Đối tượng vay thường là những người có kinh tế khó khăn, trình độ thấp, thiếu hiểu biết hoặc là những con bạc, đôi khi là những người có khó khăn đột xuất...
Việc không hiểu về cách tính lãi suất lập lờ khiến cho con nợ rơi vào vòng xoáy “lãi mẹ đẻ lãi con”, tiền lãi thậm chí gấp hàng trăm lần tiền vay gốc.
Thậm chí, tinh vi hơn, một số đối tượng lợi dụng kẽ hở của pháp luật để cho vay nặng lãi thông qua hợp đồng giả cách mua bán tài sản, cho thuê tài sản nhằm tránh bị truy cứu trách nhiệm hình sự, nếu người đi vay không trả được nợ có thể dùng hợp đồng giả cách đó để tố cáo ngược tại cơ quan công an.
Dịch vụ đòi nợ thuê ra đời để đáp ứng nhu cầu đòi nợ của các chủ nợ nhưng không thể trực tiếp đòi nợ hoặc không muốn giải quyết thông qua các cơ quan pháp luật. Trên thế giới cũng đã có nhiều quốc gia công nhận hoạt động của các công ty đòi nợ, nhằm đảm bảo hoạt động thu hồi nợ hiệu quả và đúng pháp luật. Ở Việt Nam, tuy chưa có nhiều công ty đòi nợ hoạt động song xuất hiện nhiều tổ chức, nhóm cá nhân đòi nợ hoạt động không giấy phép hoặc núp bóng dưới các công ty, doanh nghiệp hợp pháp.
Dịch vụ đòi nợ thuê đang biến tướng, có dấu hiệu cấu kết băng nhóm gây nhiều hệ lụy, ảnh hưởng đến trật tự an toàn xã hội. Khi người vay tiền không có khả năng trả nợ, hoặc trả nợ không đúng hạn do phải chịu lãi suất “cắt cổ”, xuất hiện tình trạng các đối tượng “đầu gấu, xăm trổ” thường xuyên xuất hiện tại địa bàn khu dân cư, đổ chất bẩn, chất thải vào nhà dân, gia đình của “con nợ” để đe dọa, đòi thanh toán tiền lãi và nợ gốc.
Có trường hợp đối tượng mang quan tài, vòng hoa, dán cáo phó… để gây sức ép, khủng bố tinh thần người vay nợ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tình hình an ninh trật tự, tạo tâm lý hoang mang, lo ngại cho người dân.
Về vấn đề xử lý, phía công an gặp rất nhiều khó khăn vì hiện nay có nhiều vướng mắc, bất cập nhưng lại chưa có văn bản thống nhất, chưa thống nhất về cách xác định số tiền “thu lợi bất chính”… Hơn nữa việc chứng minh việc dùng các thủ đoạn trái pháp luật để đòi nợ dẫn đến các hành vi cưỡng đoạt, bắt giữ người trái pháp luật, hủy hoại tài sản... nhiều khi gặp rất nhiều khó khăn. Thường thì các đối tượng đòi nợ dùng nhiều thủ đoạn để khủng bố con nợ, người thân con nợ bằng hình thức nhắn tin, gọi điện thoại hay dùng sơn, mắm tôm tạt vào nhà….Nếu như người dân phát hiện có thể báo cho công an địa phương để xử lý.
Phần lớn các đối tượng hoạt động cho vay, tín dụng đen hầu hết là các đối tượng có tiền án, tiền sự di chuyển từ các tỉnh ở phía Bắc vào tỉnh phía Nam, tỉnh Tây Nguyên, …
Công an đã chủ động tăng cường công tác trao đổi thông tin giữa địa phương đến và đi của các đối tượng, nhằm chủ động nắm tình hình hoạt động của các đối tượng này để có biện pháp phòng ngừa, quản lý, đấu tranh hiệu quả. Đồng thời, công an đã tiến hành lập hồ sơ để quản lý theo dõi để kịp thời nắm bắt thông tin….
Ông Trần Văn Tần - Phó Vụ trưởng, Vụ Tín dụng các ngành kinh tế - Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Ảnh: CHÍ THẠCH Ông Trần Văn Tần - Phó Vụ trưởng, Vụ Tín dụng các ngành kinh tế - Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cho rằng, "tín dụng đen" có 3 đặc trưng để nhận diện gồm: Tổ chức, cá nhân cho vay với lãi suất cao; Thủ tục vay rất đơn giản và tín dụng đen gắn với hoạt động đe dọa, khủng bố người vay.
Giải pháp phòng ngừa ngăn chặn đối với tín dụng đen
Thượng tá Lại Quang Huấn, Phó Trưởng phòng 6, Cục Cảnh sát hình sự - Bộ Công an cho biết, Bộ đã giao nhiệm vụ cho công an các tỉnh, thành trên toàn quốc chủ động tham mưu với UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo các sở, ngành có liên quan thực hiện các nội dung chỉ đạo các nhà mạng viễn thông phối hợp xác minh, thu hồi, tạm ngừng cung cấp dịch vụ đối với những số thuê bao quảng cáo không đúng quy định, không chính chủ (sim rác); Tuyên truyền rộng rãi tới nhân dân các quy định của pháp luật về văn hóa và quảng cáo, tổ chức dọn dẹp, tháo dỡ biển hiệu, băng rôn, tờ rơi… quảng cáo cho vay tín dụng đen không đúng quy định. Tăng cường xử phạt vi phạm hành chính đối với các hành vi quảng cáo trái phép.
Thượng tá Lại Quang Huấn, Phó Trưởng phòng 6, Cục Cảnh sát hình sự - Bộ Công an. Ảnh: CHÍ THẠCH Riêng tại địa bàn TPHCM , hiện có hơn 873 đối tượng hành nghề cho vay nặng lãi, tín dụng đen...nhưng vấn đề xử lý gặp nhiều khó khăn trong quá trình điều tra vướng mắc về pháp luật.
Công an TPHCM đã tổ chức nhiều đợt ra quân xử lý nhưng vẫn không giảm mà hoạt động càng tinh vi kín hơn.
Phía công an đang phối hợp cùng các đơn vị liên quan nhận diện các tổ chức tín dụng đen để ngăn chặn và loại bỏ dần.
Đại tá Nguyễn Văn Thơm - Trưởng Phòng Cảnh sát Hình sự - Công an tỉnh Bình Dương. Ảnh: CHÍ THẠCH Đại tá Nguyễn Văn Thơm - Trưởng Phòng Cảnh sát Hình sự - Công an tỉnh Bình Dương cho biết, tình hình tín dụng đen cực kì phức tạp có nhiều băng nhóm, tổ chức hoạt động theo kiểu vỏ bọc công ty cho vay, thuê tài chính… Công an tỉnh Bình Dương đã cùng nhiều đơn vị tổ chức rà soát, đấu tranh và đã khởi tố 7 nhóm, 23 đối tượng về các tội liên quan đến hoạt động của “tín dụng đen” như: cho vay nặng lãi, bắt giữ người trái pháp luật, cưỡng đoạt tài sản...
Tuy nhiên, tình trạng tín dụng đen ở Bình Dương vẫn bủa vay người dân. Thậm chí nhiều vụ án như bắt giữ người trái pháp luật, cố ý gây thương tích, giết người…. cũng từ những hình thức tín dụng đen.
