1. Mặc dù không làm việc gần nhau và cùng nhau nhưng tôi có khá nhiều kỷ niệm với anh Năm Vịnh (tên gọi thân mật của Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh), đặc biệt là 10 năm khi tôi làm Giám đốc Bệnh viện Quân y 175.
Đầu năm 2014, trong chuyến công tác phía Nam, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh nhắn tôi qua ăn cơm. Trong bữa cơm, Thượng tướng có trao đổi với tôi và Đại tá Trần Quốc Việt lúc bấy giờ là Phó Giám đốc bệnh viện về tính khả thi nếu Bệnh viện Quân y 175 đảm nhận trách nhiệm này. Thực sự tôi rất bất ngờ và khó nghĩ. Như đoán được tâm trạng của tôi, Thượng tướng nói: “Ông không cần phải trả lời tôi ngay đâu, cứ về bàn bạc với Thường vụ, Đảng ủy, Ban giám đốc rồi báo cho tôi”. Trong bữa cơm tôi cũng cân nhắc và suy nghĩ rất nhanh. Trước hết là cảm nhận được tâm huyết, trách nhiệm của Thượng tướng. Thứ hai là tại sao ông lại đặt vấn đề với Bệnh viện Quân y 175? Thứ ba là mình chưa hiểu biết gì về công tác này, không có cơ sở để trả lời có hay không! Thứ tư là bệnh viện lúc này đang bộn bề công việc. Cuối cùng là bản thân vừa nhận nhiệm vụ Giám đốc bệnh viện, có rất nhiều công việc cấp bách cần giải quyết. Đã không nhận thì thôi, nhận mà không hoàn thành thì quả thật là “vấn đề”. Trước khi ra về tôi nói: “Báo cáo Thứ trưởng, Bệnh viện Quân y 175 xin nhận nhiệm vụ, em sẽ về bàn bạc với Thường vụ, Đảng ủy, Ban giám đốc có công văn báo cáo bộ”. Tôi cảm nhận được thái độ của Tướng Vịnh khi ấy. “Vấn đề Thứ trưởng đặt ra chúng em coi như mệnh lệnh rồi, chỉ có điều chiến trường mới thì hoàn toàn chưa biết gì. Đây là vấn đề hoàn toàn mới mẻ chắc chắn cũng sẽ rất thú vị”, tôi giải trình thêm. Cái siết tay thật chặt của Thứ trưởng cho tôi một quyết tâm cao hơn và tràn đầy hứng khởi.
2. Đúng là vạn sự khởi đầu nan! Lúc đó, Trung tâm Gìn giữ hòa bình còn chưa có văn phòng làm việc chính thức. Cũng có nhiều điều phải suy nghĩ, cân nhắc, đắn đo lắm! Tinh thần tư tưởng cần phải xác định rất rõ trong Thường vụ, Đảng ủy, Ban giám đốc bệnh viện. Phải hiểu được nhiệm vụ chức năng, yêu cầu, biên chế, tổ chức. Công tác tuyển dụng là vấn đề khó khăn và thử thách. Tinh thần tư tưởng, trình độ năng lực, ngoại ngữ (tiếng Anh), sức khỏe và sự tham gia của lực lượng nữ quân nhân cũng là yếu tố nhạy cảm để nhiều cá nhân thoái thác nhiệm vụ…
Tất cả những khó khăn dần được tháo gỡ bằng tinh thần chủ động sáng tạo, dám nghĩ, dám làm và dám chịu trách nhiệm của Ban giám đốc Bệnh viện Quân y 175 cùng các cơ quan Bộ Quốc phòng dưới sự chỉ đạo trực tiếp, quyết liệt của anh Năm Vịnh, Ban chỉ đạo, Tổ công tác, Cục Gìn giữ hòa bình. Trong quá trình triển khai hoạt động BVDC 2.1 tại Bentiu, Nam Sudan, chúng tôi xin ý kiến chỉ đạo của anh Năm Vịnh “vượt rào” phái bộ, triển khai hàng loạt hoạt động dân vận. Gần dân địa phương với nhiều hình thức, chữa bệnh cho nhân dân, vườn rau xanh, ẩm thực Việt Nam, hoạt động văn hóa thể thao… đã trở thành “đặc sản” của bộ đội Việt Nam, được bạn bè quốc tế rất trân trọng, mến phục.
Nam Sudan tháng 11-2019, khi bài hát Tiến quân ca được đoàn quân nhạc nước ngoài cử hành, lá cờ đỏ sao vàng năm cánh tung bay trên bầu trời trong xanh đầy nắng, các chiến sĩ mũ nồi xanh của BVDC2.1 căng ngực, kiêu hãnh ngẩng cao đầu hát vang Quốc ca trong buổi lễ trao Huy chương Gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc. Hàng trăm sĩ quan, nhân viên của Liên hợp quốc, các màu da, màu tóc, màu mắt đứng chào quốc kỳ Việt Nam. Tôi thực sự cảm động, vô cùng tự hào không kìm nổi dòng nước mắt hạnh phúc trong thời khắc thiêng liêng ấy.
3. Vậy là đã 10 năm gắn bó với công tác gìn giữ hòa bình, 5 thê đội Bệnh viện dã chiến của Việt Nam đã lên đường sang Nam Sudan, trong đó Bệnh viện Quân y 175 chủ trì tổ chức công tác huấn luyện tiền triển khai 3 thê đội. Dưới sự chỉ đạo của Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Bệnh viện Quân y 175 còn đồng hành cùng anh Năm Vịnh trong công tác đối ngoại quân sự, dự án xử lý ô nhiễm tại sân bay, bom mìn, công tác biên giới, đặc biệt là công tác huấn luyện, đào tạo. Hiện bệnh viện có khoảng 150 cán bộ, nhân viên có trình độ IELTS từ 5.0-8.0. Kết quả này có được là do nhận được ủng hộ mạnh mẽ, chỉ đạo sát sao của anh Năm Vịnh.
Ngày 10-2-2023, anh ký tặng tôi quyển sách Người thầy, quyển sách nói về vị tướng tình báo Đặng Trần Đức. Câu chuyện kể về người thầy, người cha đỡ đầu đã huấn luyện, đào tạo, dạy dỗ anh Năm từ anh lính mới tò te trở thành Tư lệnh ngành tình báo, mối quan hệ cấp trên - cấp dưới, đồng chí - đồng đội, thầy - trò, học làm người, làm nghề, những chiến công của ngành tình báo trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Và tháng 6-2023, tôi được mời tham dự lễ khánh thành Bảo tàng Đại tướng Nguyễn Chí Thanh (ông đã mất khi anh Năm Vịnh chưa tròn 10 tuổi). Tôi không muốn bàn luận về vấn đề gì khác, chỉ có thể nói một điều: xúc động. Đây là một lời nói cảm ơn đầy đủ và ý nghĩa nhất đối với người cha và người thầy của mình, một việc làm chẳng phải dễ dàng gì. Đặc biệt hơn nữa, 2 công trình này đều trong trạng thái chạy đua với thời gian khi anh nói quỹ thời gian của anh không còn nhiều khi hàng ngày vẫn chịu sự đau đớn, giày vò của căn bệnh, tác dụng phụ do xạ trị và hóa trị.
Do đặc điểm, tính chất, nhiệm vụ của công việc, tôi có cơ hội tiếp cận, phục vụ các đồng chí lãnh đạo cao cấp, các vị tướng lĩnh quân đội, công an. Tuy thời gian với các vị tướng tình báo không có nhiều, nhưng trong mỗi câu chuyện ở họ, tôi lại cảm nhận được rất nhiều điều. Mỗi người một đặc điểm, một tính cách, một phong thái nhưng đều có chung một điều gì đó rất cuốn hút, rất thuyết phục. Có lẽ đó là điều khác biệt để làm nên sự đặc biệt. Kể câu chuyện này, tôi không có dụng ý so sánh, nhưng 10 năm làm việc với anh Năm Vịnh cũng là một kỷ niệm đặc biệt trong đời binh nghiệp của tôi.
Thiếu tướng, PGS.TS.BS-TTND NGUYỄN HỒNG SƠN
Phó Chủ tịch Hội đồng chuyên môn miền Nam, Ban Bảo vệ Chăm sóc sức khỏe cán bộ Trung ương
