Kỷ niệm 49 năm truyền thống Vùng 4 Hải quân: Bảo vệ vững chắc chủ quyền biển đảo

Sau đại thắng mùa xuân năm 1975, đất nước ta bước sang thời kỳ mới. Song, sau chiến tranh, đất nước gặp nhiều khó khăn chồng chất; khủng hoảng kinh tế - xã hội. Trước bối cảnh đó, nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền vùng biển, đảo, thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế trở nên nặng nề hơn. Để thực hiện nhiệm vụ đó, ngày 26-10-1975, Bộ Quốc phòng thành lập Vùng 4 Duyên Hải trực thuộc Bộ Tư lệnh Hải quân.

Sau khi có quyết định thành lập Vùng 4 Duyên Hải, 3 năm sau, Bộ Quốc phòng ra quyết định sáp nhập Sư đoàn 402 vào Vùng 4 Duyên Hải và lấy phiên hiệu là Vùng 4 Hải quân như ngày nay. Với nhiệm vụ bảo vệ, giữ vững chủ quyền quần đảo Trường Sa và vùng biển, thềm lục địa phía Nam của Tổ quốc. Bằng tinh thần đoàn kết, ý chí quyết tâm vượt qua mọi khó khăn, gian khổ của các thế hệ cán bộ, chiến sĩ và sự đùm bọc giúp đỡ nhân dân, Vùng 4 đã từng bước đi vào ổn định cả về biên chế, tổ chức.

Sau sự kiện 14-3-1988 (sự kiện Gạc Ma), nêu cao tinh thần quyết chiến, quyết thắng; chủ động sáng tạo, vượt qua sóng gió, khắc phục khó khăn gian khổ, hành động khẩn trương mau lẹ với tinh thần “Vì Trường Sa - tất cả cho Trường Sa”. Vùng 4 cùng với các đơn vị trong Quân chủng Hải quân đã bảo vệ an toàn vững chắc các đảo ta đã giải phóng năm 1975, đồng thời tập trung sức người, sức của, chốt giữ thêm 11 bãi đá ngầm, đưa tổng số lên 21 đảo.

Kết quả đạt được trong năm 1988 rất to lớn, thể hiện tầm nhìn chiến lược có ý nghĩa lịch sử, đồng thời cũng ghi nhận những cố gắng vượt bậc trong huy động nhân lực, vật lực, mà bình thường phải làm trong 10 năm mới hoàn thành. Thành tích của Vùng 4 được Bộ Quốc phòng trao tặng cờ thi đua luân lưu năm 1988 trong phong trào thi đua “Vì Trường Sa, tất cả cho Trường Sa”.

Kể từ đây lịch sử của Vùng cũng sang một trang mới, với nhiệm vụ bảo vệ vững chắc chủ quyền các đảo chúng ta đóng giữ trên Quần đảo Trường Sa, đồng thời thường xuyên nêu cao tinh thần cảnh giác, sẵn sàng đối phó với các tình huống. Quyết tâm của Vùng 4 và Quân chủng Hải quân không để các nước thực hiện “chuyện đã rồi”; cán bộ, chiến sĩ Vùng 4 đã cùng với các lực lượng trong Quân chủng Hải quân tiếp tục xây dựng củng cố trận địa phòng thủ đảo, bảo đảm kiên cố, liên hoàn, vững chắc.

Đến năm 1995, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Hải quân tặng cán bộ, chiến sĩ Vùng 4 Hải quân 16 chữ vàng truyền thống “Chiến đấu anh dũng, khắc phục khó khăn, đoàn kết hiệp đồng, làm chủ vùng biển”.

Trong chặng đường lịch sử vẻ vang của mình, Vùng 4 Hải quân đã không ngừng phát triển và lớn mạnh cả về quy mô tổ chức, lực lượng, trình độ huấn luyện tác chiến, sẵn sàng chiến đấu, luôn xứng đáng là lực lượng nòng cốt bảo vệ vững chắc chủ quyền 21 đảo trên quần đảo Trường Sa, vùng biển được phân công, an toàn an ninh căn cứ Cam Ranh và thực hiện các nhiệm vụ quan trọng mà Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng và Quân chủng Hải quân giao.

Những năm gần đây, trước bối cảnh thế giới, khu vực có nhiều diễn biến phức tạp; đất nước có sự phát triển tích cực, mạnh mẽ cả về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội. Tuy nhiên, trên hướng biển, đặc biệt là khu vực quần đảo Trường Sa, yêu sách chủ quyền phi lý của các nước đối với vùng biển, đảo của ta tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường; các nước lớn tăng cường hiện diện quân sự nhiều hơn tại khu vực.

Trước yêu cầu của nhiệm vụ mới, ngày 14-1-2011, Bộ Quốc phòng nâng cấp Bộ Chỉ huy Vùng 4 lên Bộ Tư lệnh Vùng 4 Hải quân. Vùng được đầu tư xây dựng mạnh mẽ cả về cơ sở hạ tầng, trang thiết bị quân sự, các loại vũ khí trang bị hiện đại đã được đưa vào biên chế sử dụng. Kể từ đây, vị thế, tầm vóc của Vùng bước sang một trang sử mới, mỗi cán bộ, chiến sĩ Vùng 4 Hải quân mang trong mình vinh quang và trách nhiệm hơn.

Hàng năm, Vùng 4 phối hợp với các cơ quan chức năng tổ chức và đưa đón 16 đến 25 đoàn đại biểu dân chính đảng, với trên 5.000 lượt người/năm. Năm 2024, Vùng 4 đã phối hợp với các cơ quan, đơn vị tổ chức đưa đón 26 đoàn công tác với hơn 5.400 đại biểu là cán bộ lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các cơ quan, ban, bộ ngành, đoàn thể trung ương, địa phương, lực lượng vũ trang, việt kiều… đi thăm, động viên cán bộ, chiến sĩ và nhân dân trên các đảo thuộc quần đảo Trường Sa, đảm bảo an toàn tuyệt đối.

Trong năm 2024, Vùng 4 đã chỉ đạo các đảo, tàu tổ chức thực hiện tốt công tác cứu hộ, cứu nạn, cấp cứu, hỗ trợ 138 trường hợp; khám, cấp phát thuốc cho 3.328 lượt công nhân, ngư dân, tổng số tiền 421 triệu đồng. Đặc biệt là đã hỗ trợ lương thực thực phẩm, nước ngọt cho 96 tàu/613 người.

Phối hợp với Sở NN-PTNT các tỉnh Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận triển khai chương trình “Hải quân Việt Nam làm điểm tựa cho ngư dân vươn khơi bám biển”, với những việc làm thiết thực như tặng phao cứu sinh, cờ tổ quốc, thăm khám, cấp phát thuốc miễn phí, tặng các phần quà hỗ trợ ngư dân; thực hiện hiệu quả hoạt động “Hải quân nhận đỡ đầu con ngư dân”. Qua đó tạo niềm tin vững vàng cho ngư dân vươn khơi, bám biển, góp phần xây dựng thế trận quốc phòng và thế trận an ninh trên biển ngày càng vững chắc...