Các chuyên gia, nhà khoa học tham dự tọa đàm đã thảo luận, làm rõ hơn về nhận thức, nội hàm, nội dung, cơ sở lý luận khoa học và thực tiễn đưa đất nước ta bước vào kỷ nguyên mới; đích đến của kỷ nguyên vươn mình; cơ sở định vị mục tiêu đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới; các yêu cầu đặt ra trong triển khai toàn diện, đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp để tạo sự phát triển đột phá trên các lĩnh vực; cơ hội, vận hội, thời cơ và thuận lợi của đất nước trong kỷ nguyên mới; những khó khăn, thách thức cần được nhận diện, các giải pháp để ứng phó, đối mặt và vượt qua…
Tại tọa đàm, TS Nguyễn Văn Đáng (Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh) cho rằng, sau gần 40 năm đổi mới, trên mọi phương diện: kinh tế, chính trị, xã hội, đối ngoại, thương mại quốc tế…, chúng ta đều có những bước tiến rất rõ rệt. Không chỉ nhân dân trong nước được thụ hưởng thành quả ấy mà cộng đồng quốc tế cũng thừa nhận. Tất cả chuyển hóa thành trạng thái, tâm thế để người Việt Nam cảm thấy cần có sự bứt phá để vị thế quốc gia lên một tầm cao mới.
“Người dân đón nhận, ủng hộ quyết tâm chính trị của Đảng và Nhà nước trong việc thay đổi vị thế quốc gia trong hơn 2 thập kỷ tới, cụ thể hơn là đến giữa thế kỷ 21, đưa Việt Nam trở thành quốc gia phát triển thu nhập cao. Tức là chúng ta cố gắng vươn lên nhóm quốc gia hạng nhất trên thế giới. Đây là quyết tâm chính trị rất tham vọng, rất nhiều thách thức sẽ đón đợi chúng ta, nhưng đó chính là khát vọng của dân tộc Việt Nam. Sau gần 40 năm đổi mới chúng ta phải bứt phá để vươn lên chứ không thể chùng chình”, TS Nguyễn Văn Đáng nêu.
Theo TS Nguyễn Văn Đáng, Việt Nam phải vươn lên để bứt phá chứ không thể bình bình, tịnh tiến từ từ, cũng không để rơi vào bẫy thu nhập trung bình như một số quốc gia trong khu vực. Vươn mình tức là phải bứt phá, nếu không chúng ta vẫn có thể phát triển nhưng luẩn quẩn ở mức dưới 10.000 USD/người/năm và không thể gia nhập được nhóm các quốc gia phát triển, không thể hiện thực hóa được tầm nhìn 2045 là thay đổi hẳn vị thế của quốc gia, của dân tộc trên trường quốc tế.
Chia sẻ tại tọa đàm, PGS-TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng, cần phải chuẩn bị kỹ cho kỷ nguyên vươn mình, nếu không chuẩn bị đầy đủ về tư duy, về thái độ, về những điều kiện, nguồn lực thì không thể biến thông điệp đó thành hiện thực; khi hành động không đủ thì biến thành hoang tưởng.
PGS-TS Trần Đình Thiên cũng phân tích, chúng ta đang có khí thế, có đà để đi lên nhưng vẫn còn nhiều điểm nghẽn và thắt nút. Do đó, để giải quyết vấn đề này phải bắt đầu đúng theo tinh thần từ trên xuống, phải định hình mỗi cơ quan, mỗi cá nhân có chức năng, nhiệm vụ rõ ràng. Có chức năng, nhiệm vụ mới chuẩn bị tốt năng lực, điều kiện.
“Tôi cho rằng tính chuyên nghiệp của công việc còn chưa cao nên cần định vị lại. Để thực hiện được việc này, nguyên tắc chung là Nhà nước phải tạo ra các điều kiện để những nhiệm vụ đặt ra cho các cơ quan, các cá nhân trở thành cơ hội. Nhà nước cần cơ chế, có điều kiện thực thi để biến những nhiệm vụ quốc gia, thách thức quốc gia thành cơ hội cho cá nhân, doanh nghiệp. Vì vậy, cách tiếp cận mở, cách tiếp cận trao quyền, tự quyết, tự làm, tự chịu trách nhiệm cần phải được triển khai và thực thi”, PGS-TS Trần Đình Thiên nêu.
Ông cũng cho rằng, một trong những điểm then chốt trong tổ chức bộ máy sắp tới chính là cách tiếp cận thực sự rõ ràng, biến thành cơ chế, thành nguyên tắc vận hành là trao quyền tự quyết, tự làm, tự chịu trách nhiệm cho các chủ thể. Nếu làm được theo tinh thần như vậy sẽ mở ra không gian sáng tạo, không gian cho các cơ hội từ đó tiếp tục phát huy khí thế hiện nay đang có và tận dụng cơ hội ngàn năm có một này.
GS-TS Vũ Minh Khương, giảng viên Trường Chính sách công Lý Quang Diệu Singapore cũng cho rằng, để tiến lên phía trước, cần cải cách, xây dựng bộ máy công quyền ưu tú. Cùng với đó, kiến tạo bằng những hành động cụ thể, đơn cử việc khai trương tuyến tàu điện ngầm ở TPHCM vừa qua tạo ra khí thế phấn khởi trong nhân dân.
Theo ông, kỷ nguyên vươn mình phải tìm đến người tài, vượt ra khỏi suy nghĩ thông thường, phải suy nghĩ đột phá; cùng với đó phải dựa vào dân; dựa vào thế hệ trẻ. Tính thực tế của Việt Nam trong hai thập kỷ tới hoàn toàn có thể đạt được, vì chúng ta đã có vị thế và tiềm lực rất tốt. Việt Nam chuẩn bị khá tốt để bước vào công cuộc này.
Tuy nhiên, cũng không hề đơn giản vì có nhiều vấn đề chúng ta phải vượt qua. Khi thực hiện cải cách quyết liệt, cần phải rất chú ý đầu ra và kết quả hơn là nguồn cung. Những tiêu chí về lòng dân có tăng lên không, năng suất lao động tăng lên, môi trường trong sạch hơn... tất cả đều phải đo kết quả đầu ra để dân tộc đi đến phồn vinh, tiến tới mốc 2045.
“Tôi thấy rất hay là việc đưa Nguyễn Xuân Son vào đội tuyển quốc gia Việt Nam. Điều đó làm cho mọi người cảm thấy có trách nhiệm với quê hương, đất nước và cũng tự vươn lên học tập người giỏi. Cũng như việc chúng ta mời gọi các nhà đầu tư nước ngoài vào Việt Nam để cộng hưởng hơn trong bối cảnh của từng lĩnh vực cụ thể”, GS-TS Vũ Minh Khương phân tích.
