Chiều 25-8, đoàn giám sát của Ủy ban Xã hội của Quốc hội giám sát tình hình thực hiện chính sách, pháp luật về BHXH giai đoạn 2016-2021 và thực hiện các biện pháp cấp bách về y tế - xã hội trong phòng chống Covid-19 theo Nghị quyết 30 của Quốc hội. Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh làm trưởng đoàn.
Về phía TPHCM, tiếp đoàn có Phó Chủ tịch UBND TPHCM Võ Văn Hoan cùng lãnh đạo các sở ngành, địa phương.
Đóng không đủ có gọi là trốn đóng BHXH?
Báo cáo tại buổi giám sát, Giám đốc Sở LĐTB-XH TPHCM Lê Văn Thinh nêu kiến nghị của TPHCM đối với Chính phủ về việc xem xét chỉ đạo Bộ, ngành Trung ương và cơ quan chức năng có liên quan, như Bộ LĐTB-XH, Bộ Tư pháp, TAND Tối cao, VKSND Tối cao hướng dẫn chung và thống nhất về quy trình, thủ tục việc khởi tố hình sự đối với đơn vị nợ theo Điều 216 của Bộ luật Hình sự. Điều luật này quy định tội trốn đóng BHXH, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động.
Tính đến nay, cơ quan BHXH TPHCM đã chuyển hồ sơ kiến nghị khởi tố đến Cơ quan điều tra Công an quận huyện xử lý đối với 84 đơn vị (trong đó 81 đơn vị kiến nghị khởi tố theo Điều 216 Bộ luật Hình sự, 3 đơn vị kiến nghị xử lý theo Điều 62 Luật Xử lý vi phạm hành chính) với tổng số tiền nợ quỹ là 158 tỷ, nhưng chưa đơn vị nào bị khởi tố.
Các thành viên đoàn giám sát đã đề nghị TPHCM làm rõ việc này. Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Lê Hùng Sơn cho biết, cơ quan BHXH ở TPHCM đã chuyển 84 hồ sơ chuyển sang công an, nhưng cơ bản công an cấp quận huyện đều đánh giá các vụ việc chưa đủ cấu thành tội phạm nên không khởi tố theo Điều 216 BLHS. ĐB Nguyễn Thúy Anh đặt vấn đề TPHCM có thể xử lý một số vụ để làm gương hay không?
Trước những câu hỏi này, đại diện Công an TPHCM cho biết sẽ trả lời đoàn giám sát bằng văn bản đối với từng trường hợp cụ thể.
Phó Chủ tịch UBND TPHCM Võ Văn Hoan phát biểu tại buổi giám sát của Uỷ ban Xã hội của Quốc hội. Ảnh:VIỆT DŨNGCòn nhiều dư địa phát triển BHXH
Các thành viên đoàn giám sát cũng đề nghị UBND TPHCM có biện pháp phát triển BHXH trong thời gian tới, bởi TPHCM còn nhiều dư địa. Thứ trưởng Bộ LĐTB-XH Nguyễn Bá Hoan đánh giá cao TPHCM đã vượt chỉ tiêu phát triển BHXH, cao hơn bình quân cả nước. Tuy nhiên, mới chỉ có trên 2,4 triệu người trong số hơn 4,7 triệu lao động của TPHCM tham gia BHXH. Số người tham gia BHXH tự nguyện trên địa bàn TPHCM cũng còn thấp.
Theo báo cáo của UBND TPHCM, công tác phát triển người tham gia BHXH hàng năm đều đạt và vượt kế hoạch được giao. Cụ thể năm 2016 số người tham gia BHXH là gần 2,1 triệu người, đến năm 2019 tăng lên hơn 2,5 triệu người. Giai đoạn 2020-2021 do ảnh hưởng của dịch Covid-19 nên số người tham gia BHXH giảm còn hơn 2,4 triệu người và hơn 2,3 triệu người. Riêng năm 2022, tính đến tháng 7 có hơn 2,4 triệu người tham gia BHXH.
UBND TPHCM nhận định giai đoạn 2016-2021, số lượng người tham gia BHXH tăng nhanh hàng năm. Tuy nhiên, vẫn chưa tương xứng với tiềm năng, thế mạnh của một trung tâm kinh tế hàng đầu cả nước. Hiện còn khoảng hơn 2 triệu người chưa tham gia BHXH. Việc mở rộng và phát triển đối tượng tham gia BHXH còn chậm, nhất là BHXH tự nguyện. Nếu không có sự chuyển đổi, trong thời gian tới, số lượng người già, số người khi hết tuổi lao động không được hưởng BHXH sẽ rất lớn, tạo áp lực, gánh nặng cho gia đình, xã hội, tác động tiêu cực đến chính sách an sinh xã hội trên địa bàn.
Bên cạnh đó, đến cuối năm 2021 có khoảng 7.499 đơn vị có chủ doanh nghiệp bỏ trốn, mất tích, giải thể, phá sản, dừng hoạt động sản xuất, kinh doanh với số nợ không thể thu hồi là 396,25 tỷ đồng. Tình hình nợ đóng quỹ BHXH, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cũng tăng hàng năm khi năm 2016 là 1.789 tỷ đồng, đến năm 2019, số nợ là 2.115 tỷ đồng, năm 2021 số nợ tăng lên 2.241 tỷ đồng.
| TPHCM đề xuất phạt tiền chậm nộp BHXH lên tới 300% trước khi xử lý hình sự Trình bày tóm tắt những đề xuất kiến nghị của TPHCM, Giám đốc Sở LĐTB-XH TPHCM Lê Văn Thinh đề nghị Quốc hội xem xét sửa đổi quy định theo hướng bỏ quy định tính lãi chậm nộp thay bằng quy định mức tiền phạt chậm nộp theo ngày.  Giám đốc Sở LĐTB-XH TPHCM Lê Văn Thinh. Ảnh: VIỆT DŨNG TPHCM đề xuất mức phạt bằng 200% mức lãi suất cho vay của ngân hàng thương mại, nếu sau 30 ngày mà đơn vị không nộp thì tiếp tục tăng mức phạt lên 300%. Sau 60 ngày mà đơn vị vẫn cố tình không nộp thì chuyển cơ quan công an khởi tố hình sự. “Nếu quy định này được áp dụng thì sẽ làm giảm rất nhiều tình trạng chiếm dụng số tiền nộp BHXH của các đơn vị sử dụng lao động mà không bị tính lãi như hiện nay”, ông Lê Văn Thinh kiến nghị. TPHCM cũng kiến nghị Quốc hội xem xét giao ngành BHXH có chức năng thực hiện thanh tra toàn diện việc thu chi BHXH, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, Bảo hiểm an toàn lao động - bệnh nghề nghiệp. |
