Ngày 12-8, Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức cuộc tọa đàm "Các giải pháp để khắc phục tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế" với sự tham dự các vị khách mời là lãnh đạo các cơ quan chức năng, bệnh viện, chuyên gia.
Tình trạng thiếu thuốc, trang thiết bị, vật tư, sinh phẩm y tế là vấn đề nghiêm trọng, đang xảy ra tại nhiều nơi, khiến người dân lo lắng, vì ảnh hưởng trực tiếp đến việc chữa bệnh. Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nhiều lần chỉ đạo Bộ Y tế thống kê, đánh giá một cách khoa học, thực tiễn, khách quan, trung thực và có hướng khắc phục kịp thời, hiệu quả; giao Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam trực tiếp chỉ đạo xử lý, tổ chức cuộc họp trực tuyến toàn quốc và triển khai nhiều giải pháp về vấn đề này.
Tại tọa đàm, TS Nguyễn Thị Ngọc Bảo, Phó Giám đốc Trung tâm Mua sắm tập trung thuốc quốc gia, Bộ Y tế cho biết, lãnh đạo Bộ Y tế vừa thành lập 4 đoàn đi kiểm tra việc thiếu thuốc, vật tư, thiết bị y tế ở tất cả các cơ sở y tế để giải quyết vấn đề này. Quyết định này được các chuyên gia đánh giá là phản ứng khá trễ của cơ quan quản lý nhà nước.
Là đơn vị trực tiếp bị thiếu thuốc, vật tư y tế trong điều trị người bệnh, PGS-TS Đào Xuân Cơ, Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai cho biết, khó khăn về thuốc và vật tư y tế tại BV Bạch Mai cũng là khó khăn, thực trạng chung của nhiều cơ sở y tế trên cả nước. Theo báo cáo của Bộ Y tế, có tới 28 sở y tế và 12 bệnh viện trung ương có tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế.
“Sau 2 năm dịch bệnh thì nguồn lực về tài chính, trang thiết bị, vật tư, thuốc đều rơi vào tình trạng thiếu trầm trọng, vì hơn 2 năm qua chúng ta tập trung vào chống dịch”, Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai cho hay.
PGS-TS Đào Xuân Cơ (phải) tại tọa đàm Lý giải nguyên nhân thiếu thuốc thời gian qua, PGS-TS Đào Xuân Cơ cho rằng vì không có nhà cung ứng, do đứt chuỗi cung ứng thuốc, thời gian qua đấu thầu tập trung quốc gia chậm cũng ảnh hưởng tới các hoạt động của các cơ sở. Đặc biệt do các quy định mua sắm thuốc, vật tư y tế hiện nay đang khiến cơ sở y tế rất khó thực hiện.
“Bây giờ bệnh viện muốn mua một số một số thiết bị y tế thì các yêu cầu về 3 báo giá, khai báo để làm kế hoạch giá rất khó triển khai. 12 tháng qua và đặc biệt là 2 năm qua, chúng ta chủ yếu tập trung vào mua sắm vật tư y tế cấp bách để chống dịch. Các thiết bị y tế để chẩn đoán, điều trị cho những bệnh thông thường các cơ sở y tế rất ít mua sắm. Bây giờ bệnh viện cần 3 báo giá để mua sắm một thiết bị y tế phải cập nhật trong vòng 12 tháng nên không có. Quy định này hết sức lỗi thời, làm khó các bệnh viện, cần được thay đổi ngay”, Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai phân tích.
Theo ông, hiện nay muốn mua nhưng ít đơn vị báo giá, chào thầu, mà tổ chức đấu thầu lại thì không có 3 báo giá cho một mặt hàng. Theo quy định không thể làm bài thầu được. Giám đốc bệnh viện nếu “làm liều” thì sau này khi hậu kiểm sẽ bị trái quy định.
Do đó, theo PGS-TS Đào Xuân Cơ, cấp bách phải chỉnh sửa các quy định để tháo gỡ cho các cơ sở y tế. “Những văn bản pháp quy ảnh hưởng sâu sắc đến hoạt động của các cơ sở. Những sai phạm tại Bệnh viện Bạch Mai thời gian qua, bên cạnh nguyên nhân chủ quan của bệnh viện, còn có những văn bản pháp quy chưa hợp lý dẫn đến sai sót của cơ sở. Do đó, Bộ Y tế cần sớm sửa những quy định mang tính cứng nhắc, không có tính cập nhật. Khi sửa đổi, chắc chắn các cơ sở sẽ tự tin làm những bài thầu, rất đơn giản, dễ và tính pháp lý cao, minh bạch, công khai”, Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai nêu.
TS Nguyễn Huy Quang, nguyên Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) cho rằng, việc thiếu thuốc, vật tư y tế hiện nay trước hết do cơ chế pháp lý của chúng ta đang còn những tồn tại, nếu tháo gỡ thì sẽ giải quyết được tình trạng này. Do thể chế chưa rõ ràng, chưa minh bạch nên các đơn vị tham gia đấu thầu, kể cả Bộ Y tế, sở y tế và các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh e ngại trong việc thực hiện tổ chức đấu thầu. Trong bối cảnh có nhiều vụ án trong ngành y tế, nên tâm lý e ngại càng thể hiện rõ.
PGS-TS Đào Xuân Cơ thừa nhận, hiện tại, giám đốc các bệnh viện, các nhà quản lý ở các sở y tế có tâm lý e ngại trong vấn đề mua sắm thuốc, vật tư y tế. Nếu có các văn bản pháp quy rõ ràng và tạo điều kiện cho việc mua sắm minh bạch, công khai, chắc chắn những nhà quản lý, những giám đốc bệnh viện sẽ dễ dàng triển khai hơn.
Trên tinh thần đó, Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai đề nghị Bộ Y tế sửa Thông tư 14, 15 về phân loại, mua sắm trang thiết bị vật tư, đấu thầu thuốc, vật tư. Bệnh viện cũng đã kiến nghị sửa Nghị định 98 của Chính phủ liên quan đến đầu thầu thuốc, vật tư…
