Theo đề án nghiên cứu của Viện Khoa học và Công nghệ GTVT, qua kiểm tra khí thải của 10.682 xe máy, khảo sát 7.216 người dân, đồng thời lấy ý kiến của các sở ngành, chuyên gia, nhóm nghiên cứu đề xuất xây dựng lộ trình thực hiện kiểm định theo từng giai đoạn. Cụ thể, giai đoạn chuẩn bị (năm 2021) sẽ xây dựng và ban hành cơ chế chính sách, đầu tư 88 trạm kiểm định khí thải.
Giai đoạn thử nghiệm (2022-2023) sẽ hoàn thiện chính sách, kiểm tra toàn bộ xe đang lưu hành để xây dựng cơ sở dữ liệu và thu phí 50.000 đồng/xe/năm. Xem xét miễn phí kiểm định cho người nghèo, cận nghèo...
Bắt đầu phân vùng các khu vực theo tiêu chuẩn khí thải, áp dụng cho xe từ 5 năm sử dụng trở lên tùy quận, huyện. Giai đoạn thực thi một phần (2024-2025) sẽ đầu tư thêm 78 trạm kiểm định, nâng mức tiêu chuẩn, mở rộng phạm vi, giám sát nghiêm khu vực quận 1,3,5,10… Giai đoạn thực thi toàn phần (từ 2026 trở đi) sẽ nâng mức tiêu chuẩn khí thải, yêu cầu nghiêm ngặt tại 13 quận trung tâm, kiểm soát khí thải tất cả xe. Theo đó, tổng kinh phí thực hiện đề án tới năm 2030 là 553 tỷ đồng.
Tại hội nghị, nhiều chuyên gia, đại diện các quận, huyện cho rằng, đề án xây dựng phù hợp, nhằm bảo vệ môi trường, tuy nhiên, nhiều vấn đề như lộ trình thực hiện kiểm định, mức phí, đối tượng áp dụng… được các đại biểu yêu cầu làm rõ để đề án khả thi.
Các đại biểu đề nghị cần xem lại số mẫu thử nghiệm mà nhóm nghiên cứu làm và cũng có nhiều ý kiến cho rằng, số mẫu quá thấp không đủ độ tin cậy, đề nghị đơn vị cần nghiên cứu ít nhất từ 5%-10% trên tổng số 7 triệu xe máy đang lưu hành trên địa bàn thành phố vì đây là vấn đề lớn, tác động đến nhiều tầng lớp người dân, nhất là người dân mưu sinh bằng xe máy. Cần có giải pháp cụ thể và không đưa ra các quy định mang tính hành chính cứng nhắc. Đồng thời, đề án cần đánh giá, phân loại chính xác, lọc ra những tầng lớp yếu thế trong xã hội để có chính sách hỗ trợ chuyển đổi phương tiện.
Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ TPHCM Trần Hữu Phước cho rằng, với lượng xe lớn, trong đó xe máy chiếm tỷ lệ phát thải cao, gây ô nhiễm môi trường nên việc kiểm định khí thải xe máy là cần thiết. Phó Giám đốc Sở GTVT TPHCM Bùi Hòa An cam kết, sở cùng các đơn vị nghiên cứu sẽ đưa ra lộ trình thực thi kiểm soát khí thải cho từng giai đoạn, đồng thời có chính sách đối với người nghèo. Mức phí kiểm định cũng sẽ được xem xét nhằm đảm bảo tính khả thi cao.
