Tình hình địa chính trị phức tạp trên thế giới từ đầu năm tới nay, trong đó có cuộc xung đột Ukraine, đã làm trầm trọng hơn những bất đồng giữa hai nước. Đại diện Mỹ và Trung Quốc không ít lần chỉ trích lẫn nhau tại các diễn đàn quốc tế. Cạnh tranh địa chiến lược Mỹ - Trung ở châu Á - Thái Bình Dương ngày càng quyết liệt, nhất là sau khi Chính phủ Mỹ công bố Chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương vào tháng 2, trong đó nêu rõ các ưu tiên chính sách của Washington ở khu vực.
Tuy nhiên, một loạt cuộc gặp giữa các quan chức ngoại giao, quốc phòng, tài chính và an ninh quốc gia hàng đầu của hai nước diễn ra trong hơn 2 tháng qua là chỉ dấu cho thấy Mỹ và Trung Quốc đều đồng thuận về tầm quan trọng của việc tránh leo thang đối đầu. Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken từng khẳng định, quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc sẽ có sự cạnh tranh khi cần thiết, hợp tác khi có thể và đối đầu khi bắt buộc phải làm như vậy, song đặc điểm chung là cần tiếp xúc với Trung Quốc. Trong khi đó, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã nhấn mạnh cần thúc đẩy sự phát triển lành mạnh và ổn định quan hệ Trung - Mỹ, đồng thời hy vọng hai nước sẽ giữ vững lập trường không xung đột, không đối đầu, tôn trọng lẫn nhau và hợp tác cùng có lợi.
Vì vậy, cuộc điện đàm mới nhất giữa hai nhà lãnh đạo có thể xem là nỗ lực để tránh leo thang căng thẳng trong quan hệ song phương.
