Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) cảnh báo, cuộc xung đột tại Ukraine có thể sẽ khiến thị trường năng lượng không thể đoán trước được trong tương lai. Cùng lúc đó, Bank of America (BA) vừa công bố một báo cáo phác thảo cuộc khủng hoảng năng lượng ở châu Âu.
Theo báo cáo, thị trường năng lượng châu Âu đã đạt đến mức sôi sục vào tuần trước khi giá khí đốt và điện tăng lên mức không thể chi trả. BA nhận định, bất kể EU xoay trở như thế nào, tất cả các dấu hiệu đều đang chỉ ra một cuộc khủng hoảng năng lượng thực sự ở châu Âu. BA lưu ý sự can thiệp tích cực hơn của các chính phủ thành viên EU là cần thiết, tuy nhiên, nhiều khó khăn mà các chính phủ phải đối mặt khi vật lộn với giá năng lượng ngoài tầm kiểm soát. Vì vậy, hóa đơn tiền điện, khí đốt tăng quá cao có thể tạo ra tình trạng bất ổn trầm trọng cho nền kinh tế.
Vấn đề lớn nhất là giá khí đốt tự nhiên và giá điện tăng vọt khắp châu Âu làm gia tăng lạm phát, các ngành công nghiệp đình trệ và khiến người dân mệt mỏi khi nhận được hóa đơn. Giá khí đốt tự nhiên của châu Âu hiện cao hơn khoảng 10 lần so với mức trung bình trong thập niên trước và đắt hơn khoảng 10 lần so với ở Mỹ.
Theo Foreign Policy, ông Alex Munton, chuyên gia về thị trường khí đốt toàn cầu tại Công ty tư vấn Rapidan Energy, cho biết, giá khí đốt tự nhiên tại châu Âu đắt tương đương với giá dầu 500 USD/thùng. Tuần qua, Anh công bố mức tăng đột biến 80% đối với chi phí năng lượng gia đình trong khi con số này ở Đức tăng gần 500 EUR. Bộ trưởng Bộ Kinh tế Đức Robert Habeck đã cảnh báo nguy cơ sự sụp đổ của thị trường năng lượng Đức và cùng với đó là phần lớn thị trường năng lượng châu Âu.
Ngoài nguyên nhân chính là cuộc xung đột tại Ukraine thì các đợt nắng nóng tại châu Âu cũng làm tăng tiêu thụ điện. Bên cạnh đó, việc sản xuất điện hạt nhân gặp nhiều khó khăn do các tuyến đường thủy khô cạn không thể vận chuyển nhiên liệu hạt nhân. Chưa có dấu hiệu nào cho thấy mọi thứ sẽ được cải thiện khi mùa đông đến. Một quan chức EU cảnh báo, áp lực có thể kéo dài trong nhiều năm.
Phát biểu tại một diễn đàn ở Bled (Slovenia), hôm 29-8, Chủ tịch Ủy ban EU Ursula von der Leyen đánh giá, việc giá điện tăng vọt làm bộc lộ những hạn chế trong việc hình thành thị trường điện hiện tại của EU. Bà cho biết EU đang can thiệp khẩn cấp và cải cách cơ cấu thị trường điện. Thủ tướng Đức Olaf Scholz cũng kêu gọi EU nhanh chóng hành động.
Ông Jozef Sikela, Bộ trưởng Bộ Công thương Czech, nước đang giữ ghế Chủ tịch luân phiên Hội đồng EU, thông báo EU sẽ tiến hành hội nghị khẩn cấp về năng lượng vào tuần tới. Ủy ban châu Âu vẫn chưa công bố kế hoạch chi tiết về cải cách thị trường năng lượng, nhưng một số quốc gia thành viên đang thúc đẩy áp đặt mức trần tạm thời đối với giá bán buôn khí đốt. EU cũng đang xem xét các biện pháp tách giá điện với giá khí đốt và tính đến các nguồn năng lượng khác. Một số quốc gia thành viên EU đã đưa ra các biện pháp giảm giá riêng, nhưng Brussels cho rằng các nước thành viên EU hợp tác với nhau sẽ hiệu quả hơn. Bộ trưởng Bộ Năng lượng Bỉ Tinne Van der Straeten ủng hộ các biện pháp mạnh hơn để giảm giá cho người tiêu dùng, cụ thể như giữ nguyên giá khí đốt tự nhiên.
