Trong hai năm qua, kể từ sau Hội nghị cấp cao Campuchia - Lào - Việt Nam (CLV), sự hợp tác của 3 nước trong việc xây dựng Tam giác phát triển đã đạt được những kết quả quan trọng trong nhiều lĩnh vực, nhất là phát triển kinh tế - xã hội; góp phần xóa đói, giảm nghèo, đảm bảo an ninh và ổn định chính trị trong khu vực. Để nhìn lại quá trình hợp tác này, ngày 7-12, tại TP Kon Tum (tỉnh Kon Tum), Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH-ĐT) đã tổ chức Hội nghị Ủy ban Điều phối chung lần thứ 8 khu vực Tam giác phát triển CLV.
Ủy ban Điều phối 3 nước Campuchia - Lào - Việt Nam ký biên bản ghi nhớ tại hội nghị.
Hợp tác chưa sâu
Báo cáo tại Hội nghị Ủy ban Điều phối chung lần thứ 8 khu vực Tam giác phát triển CLV cho biết, trong hai năm 2011-2012, tại khu vực Tam giác phát triển, 4 tỉnh của Campuchia đạt tốc độ tăng trưởng bình quân trên 9%/năm; các tỉnh của Lào tăng trưởng bình quân khoảng 11,4%/năm; các tỉnh của Việt Nam đạt 10%/năm. Tính chung cả khu vực Tam giác phát triển 3 nước, tốc độ tăng trưởng GDP trung bình đạt khoảng 10% (đạt mục tiêu quy hoạch). Trên lĩnh vực đầu tư, hiện Việt Nam có 25 dự án đầu tư nằm trong khu vực Tam giác phát triển thuộc Campuchia, với tổng vốn đầu tư là 1,4 tỷ USD, tập trung vào lĩnh vực trồng cây công nghiệp, xây dựng, khai khoáng và thủy điện.
Tại Lào, các doanh nghiệp (DN) Việt Nam có 50 dự án đầu tư vào khu vực Tam giác phát triển, với tổng vốn 1,65 tỷ USD. Ở chiều ngược lại, Lào đầu tư 5 dự án vào Việt Nam; Campuchia đầu tư 2 dự án trên đất nước ta, với tổng nguồn vốn gần 200 triệu USD. Về công nghiệp, 3 nước đã phối hợp xây dựng “Quy hoạch phát triển công nghiệp vùng Tam giác phát triển Việt Nam - Lào - Campuchia giai đoạn 2010 - 2020, có xét đến 2025”. Đây là tiền đề quan trọng cho các bên phối hợp đẩy mạnh tiến trình công nghiệp hóa và định hướng thu hút đầu tư tại khu vực.
Bên cạnh các công việc trên, hàng năm, bên lề Hội nghị Ủy ban Điều phối chung, Đoàn thanh niên các tỉnh trong khu vực đã tổ chức Diễn đàn thanh niên nhằm kêu gọi thế hệ trẻ cùng tham gia xây dựng và phát triển khu vực 13 tỉnh này. Trong thời gian qua, có 3 Diễn đàn thanh niên được tổ chức luân phiên, thu hút sự quan tâm của một lượng lớn thanh niên trong khu vực, với các hoạt động giao lưu nhằm tăng cường hiểu biết, tình đoàn kết hữu nghị vốn có giữa 3 nước…
Trưởng đoàn Ủy ban Điều phối của 3 nước CLV cũng thẳng thắn nhận định, các công trình hợp tác về phát triển kết cấu hạ tầng còn chậm so với kế hoạch và quy hoạch đề ra. Nguồn lực thực hiện các dự án từ mỗi nước còn rất hạn hẹp, trong khi việc kêu gọi nguồn hỗ trợ từ bên ngoài chưa được nhiều; hợp tác thương mại và đầu tư còn những bất cập; các chính sách thuế, thủ tục đầu tư chưa được nhất quán, cơ sở hạ tầng chưa thuận lợi đã ảnh hưởng đến các dự án đầu tư và hoạt động thương mại.
Biên bản ghi nhớ về chính sách ưu đãi đặc biệt cho khu vực Tam giác phát triển đã được 3 bộ trưởng, Chủ tịch Ủy ban Điều phối 3 nước ký kết, với sự chứng kiến của 3 thủ tướng tại Hội nghị cấp cao lần thứ 6 tại Phnom Penh (Campuchia, tháng 11-2010), tuy nhiên việc triển khai vẫn còn hạn chế. Theo đó, một số cửa khẩu không giải quyết thủ tục hàng hóa vào thứ bảy và chủ nhật; chưa có những thông tin nóng hỗ trợ hiệu quả hơn cho công tác phòng chống buôn lậu; ở một số cửa khẩu chưa có nhà kiểm soát liên hợp, chưa có đủ các thiết bị công nghệ thông tin, chưa có lực lượng hải quan, ngân hàng…
Đầu tư hạ tầng biên giới
Sau các phiên họp của các tiểu ban để mổ xẻ thuận lợi và khó khăn, tại Hội nghị Ủy ban Điều phối chung lần thứ 8 khu vực Tam giác phát triển CLV diễn ra ngày 7-12, Bộ trưởng cấp cao Bộ Thương mại, Chủ tịch Ủy ban Điều phối Vương quốc Campuchia Cham Prasidh, Chủ tịch Ủy ban Điều phối CHDCND Lào Somdy Douangdy cùng Bộ trưởng Bộ KH-ĐT Bùi Quang Vinh, Chủ tịch Ủy ban Điều phối Việt Nam, cùng thống nhất: quan tâm nhiều hơn nữa trong việc bố trí kinh phí đầu tư hạ tầng kinh tế - xã hội tại khu vực biên giới, nhất là hạ tầng thương mại, cửa khẩu và giao thông khu vực biên giới. 3 nước sẽ xây dựng chính sách ưu đãi cao hơn cho khu vực Tam giác phát triển để thu hút đầu tư; tăng cường công tác trao đổi thông tin về các chính sách thu hút đầu tư của các bên; đổi mới hình thức xúc tiến đầu tư, hội chợ thương mại và du lịch có hiệu quả hơn.
Điều mà các bộ, ngành hữu quan của 3 nước cần lưu tâm là phải đơn giản hóa thủ tục cấp phép liên vận cho các phương tiện hoạt động thương mại, tăng thời gian nhập cảnh tại Campuchia, tăng thêm hạn ngạch cho các phương tiện vận tải để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp mở rộng thị trường, kinh doanh thương mại, xuất nhập khẩu qua cửa khẩu.
Đại diện phía chủ nhà, Bộ trưởng Bộ KH-ĐT Bùi Quang Vinh, Chủ tịch Ủy ban Điều phối Việt Nam, nhấn mạnh: đối với các lĩnh vực xã hội, cần có chính sách riêng nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại các tỉnh trong khu vực tam giác CLV. Hàng năm, thông qua hiệp định song phương ký kết giữa Việt Nam với Campuchia và Lào, Chính phủ Việt Nam sẽ dành một số chỉ tiêu đào tạo học sinh, cán bộ theo hình thức dài hạn, ngắn hạn cho các tỉnh thuộc khu vực Tam giác phát triển.
Một vấn đề khác là các nước cần đẩy mạnh công tác phân giới cắm mốc, sớm giải quyết các đoạn biên giới còn tồn đọng tại biên giới 3 nước; xây dựng cơ chế, phân công trách nhiệm cho các cơ quan quản lý Nhà nước trong khu vực trong việc giám sát, kiểm tra, thanh tra chặt chẽ các dự án có nguy cơ ảnh hưởng lớn tới môi trường và nguy cơ gây ô nhiễm môi trường xuyên biên giới.
Đức Trung
