Không tổ chức HĐND quận, phường tại TPHCM: Bộ máy tinh gọn, tiết kiệm cả ngàn tỷ

Giảm tầng nấc, thời gian

Trong thời gian thực hiện thí điểm không tổ chức HĐND phường, bộ phận tiếp dân của HĐND phường Tân Định (quận 1, TPHCM) được nhập với bộ phận tiếp dân của UBND phường. Cán bộ UBND thay HĐND phường tiếp nhận, giải quyết các ý kiến người dân. Theo ông Lê Tiến Sĩ, Bí thư Đảng ủy phường Tân Định, điều này giúp bộ máy công việc của phường được tinh gọn hơn. Mặt khác, hiệu quả và trách nhiệm làm việc của cán bộ được nâng cao hơn.

Đặc biệt, việc không tổ chức HĐND đã giúp UBND phường tự chủ tốt hơn, chủ động quyết định các vấn đề kinh tế - xã hội, nhất là trong việc thu ngân sách. Trong khi đó, cử tri cũng được tiếp xúc trực tiếp với Chủ tịch UBND phường và những kiến nghị của cử tri được chủ tịch UBND đều được ghi nhận, giải quyết nhanh chóng. Cùng đó, các quyết định của UBND phường được UBMTTQ và các đoàn thể giám sát chặt chẽ.

Nhìn lại thời gian 7 năm thí điểm, nguyên Chủ tịch HĐND TPHCM Phạm Phương Thảo đánh giá, hiệu quả lớn nhất là công việc triển khai nhanh chóng, hiệu quả, bộ máy tinh gọn, giảm được tầng nấc, thời gian. Quyền làm chủ của người dân được phát huy và ngân sách được tiết kiệm. Hết thời gian thí điểm, TPHCM tổ chức lại HĐND cấp quận huyện, phường thì biên chế tăng lên. Đi kèm đó, kinh phí tăng theo, chỉ riêng năm 2016 đã tăng 47 tỷ đồng. Sau này, kinh phí tiếp tục tăng thêm nữa.

Chia sẻ thêm, nguyên Giám đốc Sở Nội vụ Trương Văn Lắm cho hay, giai đoạn 2009-2016, TPHCM đăng ký thí điểm trên quy mô toàn bộ quận huyện và phường. Khi đó, cái khó nhất là bố trí sắp xếp nhân sự thì TPHCM đã chủ động và giải quyết tốt. Cán bộ đang công tác tại HĐND quận huyện, phường được bố trí về các phòng ban của quận huyện hoặc hỗ trợ tìm kiếm công việc khác phù hợp. Nhờ vậy, bộ máy có thay đổi, nhưng hoạt động thuận lợi, không để ách tắc công việc của nhân dân và doanh nghiệp trên địa bàn. Hiệu quả kinh tế - xã hội của TPHCM trong giai đoạn thí điểm đều phát triển rất cao. Kinh nghiệm thực tiễn đó là hành trang rất quý để TPHCM trình Chính phủ, Quốc hội đề án lần này.

Nhiều kênh giám sát, phát huy quyền làm chủ của dân

TPHCM tính toán, trong nhiệm kỳ 2021-2026, khi không tổ chức HĐND quận, phường, TPHCM sẽ tiết kiệm gần 1.200 tỷ đồng, đồng thời tinh giản biên chế là đại biểu chuyên trách HĐND quận và phường.

Một trong những lo ngại khi không tổ chức HĐND quận, phường là người dân sẽ thực hiện quyền giám sát, quyền làm chủ của mình ra sao? Ông Trương Văn Lắm cho rằng đây là vấn đề mà TPHCM quan tâm nhiều nhất, nên đã chủ động có cơ chế phát huy quyền đại diện, làm chủ, vai trò giám sát của đại biểu HĐND. Cụ thể, TPHCM là một trong những địa phương đi đầu trong ứng dụng công nghệ thông tin, theo định hướng đô thị thông minh, chính quyền điện tử, nên những vấn đề phát sinh trên địa bàn, người dân có thể phản ánh tới chính quyền và giám sát việc xử lý. Mặt khác, TPHCM phát huy vai trò của MTTQ và các đoàn thể, tổ chức các hội nghị nhân dân, đối thoại trực tiếp với chính quyền.

Bà Phạm Phương Thảo, trong thời gian thí điểm là Chủ tịch HĐND TPHCM, đại biểu Quốc hội, cũng chia sẻ kinh nghiệm cần phát huy tốt các kênh đại biểu HĐND TP, đại biểu Quốc hội, MTTQ và các đoàn thể, tổ chức ở địa phương và phát huy quyền làm chủ trực tiếp, tăng cường đối thoại. “Khi đó, tổ đại biểu HĐND TP chúng tôi ở quận 4 gồm có 3 người, đã thường xuyên gặp gỡ người dân. Mỗi tuần đều có người trực ở UBMTTQ quận, để người dân có điều gì cần phản ánh, nhờ tiếng nói của đại biểu HĐND thì chúng tôi gặp gỡ tiếp xúc kịp thời theo lịch hẹn”, bà Phạm Phương Thảo nói. 

Ngoài ra, quyền làm chủ, quyền giám sát của người dân cũng thể hiện qua các kênh báo chí, truyền thông. “Tôi thấy người dân phát hiện nhiều điều, như các kho bãi, nhà xưởng bỏ trống lãng phí, cần thu hồi lại. Trong nhiệm kỳ đó chúng tôi thu hồi lại được mấy chục nhà xưởng, kho bãi để làm trường học, các cơ sở công cộng phục vụ người dân. Vì vậy, nếu chúng ta phát huy những kênh này thì có thể phát huy quyền làm chủ và giải quyết những vấn đề quan tâm bức xúc của người dân, nghĩa là chính quyền vừa điều hành quản lý tốt vừa phục vụ nhân dân tốt”, bà Phạm Phương Thảo gợi mở. 

Cũng theo bà Phạm Phương Thảo, bài học lớn nhất từ thời gian thí điểm, chính là bộ máy phải phù hợp với thực tiễn. Nếu tổ chức bộ máy như “chiếc áo quá chật”, xử lý quá chậm qua nhiều tầng nấc thì không thể đáp ứng yêu cầu của người dân.