Dưới góc độ pháp luật, tại Điều 32 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về quyền của cá nhân đối với hình ảnh: “Cá nhân có quyền đối với hình ảnh của mình. Việc sử dụng hình ảnh của cá nhân phải được người đó đồng ý. Việc sử dụng hình ảnh của người khác vì mục đích thương mại thì phải trả thù lao cho người có hình ảnh, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác”. Luật An ninh mạng cũng quy định cụ thể việc bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân trên không gian mạng.
Theo đó, nghiêm cấm những thông tin có nội dung xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác; thông tin bịa đặt, sai sự thật nhằm xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự hoặc gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân đó hay bí mật công tác, thông tin thuộc sở hữu của người khác hoặc hình thức trao đổi thông tin riêng tư của người khác...
Theo điểm e khoản 3 Điều 102 Nghị định số 15/2020/NĐ-CP thì hành vi thu thập, xử lý, sử dụng thông tin của tổ chức, cá nhân mà không được sự đồng ý hoặc sai mục đích theo quy định của pháp luật sẽ bị phạt từ 10-20 triệu đồng; khoản 2 Điều 101 Nghị định này cũng nêu rõ hành vi tiết lộ bí mật đời tư của cá nhân mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự thì bị phạt từ 20-30 triệu đồng... Như vậy, nếu người dân đưa hình ảnh CSGT hoặc phát trực tiếp lên mạng xã hội khi chưa được sự cho phép của họ là không đúng quy định.
Mặt khác, việc ghi âm, ghi hình rồi phát trực tiếp quá trình làm việc bình thường của lực lượng CSGT sẽ tạo ra áp lực về tinh thần, tâm lý cho họ. Khi làm nhiệm vụ, đặc biệt là tuần tra, xử lý vi phạm giao thông phải tiếp xúc, làm việc với người dân, nhất là người vi phạm thì sẽ không tránh khỏi va chạm, lời lẽ qua lại, thậm chí cãi vã, to tiếng... Tuy vậy, viện lý do đó để quay phim, chụp hình CSGT đưa lên mạng là không hợp lý, gây phản cảm. Có thể coi đó là hành vi cố tình cản trở, gây khó khăn cho lực lượng CSGT làm tốt nhiệm vụ đảm bảo trật tự an toàn giao thông.
Bộ Công an cho phép người dân có thể ghi âm, ghi hình lực lượng CSGT khi làm nhiệm vụ, nhưng ở đây nên được hiểu là được quyền ghi âm, ghi hình nhằm giám sát CSGT thực hiện đúng chức trách, nhiệm vụ, điều lệnh, điều lệ, phòng ngừa tiêu cực... Không nên sử dụng hình ảnh CSGT đang làm việc nhằm vào mục đích khác một cách tùy tiện, ác ý. Thay vào đó, có thể cùng CSGT chung tay đảm bảo trật tự an toàn giao thông.
(Sở Tư pháp tỉnh Kon Tum)