Chủ tịch Hồ Chí Minh không chỉ là một người tài mà còn có sức hút và quy tụ lớn đối với trí thức, nhân tài để phục vụ cho sự nghiệp cứu nước và kiến quốc.
Đặt người đúng chỗ
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh rất quan tâm đến đội ngũ trí thức. Ngay khi nước nhà mới giành được độc lập, trên Báo Cứu quốc số 91 đã đăng bài viết của Bác với tựa đề Nhân tài và kiến quốc. Người viết: “Kiến thiết cần có nhân tài. Nhân tài nước ta dù chưa có nhiều lắm nhưng nếu chúng ta khéo lựa chọn, khéo phân phối, khéo dùng thì nhân tài càng ngày càng phát triển, càng thêm nhiều”. Thêm nữa, tháng 6-1947, khi trả lời một nhà báo nước ngoài, Chủ tịch Hồ Chí Minh nói rất rõ: “Trí thức là vốn liếng quý báu của dân tộc. Ở nước khác như thế, ở Việt Nam càng như thế”.
Người cũng khẳng định việc dùng nhân tài không nên quá khắt khe, miễn không phản lại quyền lợi dân chúng, không là Việt gian, thân Pháp, thân Nhật, có lòng trung thành với Tổ quốc là có thể dùng được. Người cho rằng những người “tài to ta dùng làm việc to, tài nhỏ ta cắt vào làm việc nhỏ, ai có năng lực về việc gì, ta đặt ngay vào việc ấy”. Người còn căn dặn có rất nhiều nhân tài ngoài Đảng và chúng ta không được bỏ rơi họ, xa cách họ. Chúng ta phải thật thà đoàn kết với họ, nâng đỡ họ. Phải thân thiết với họ, gần gũi họ, đem tài năng của họ giúp ích vào công cuộc kháng chiến cứu nước.
Sự thật lịch sử đã diễn ra đầy sôi động khi rất nhiều trí thức lớn đã bị hấp dẫn bởi sức hút kỳ diệu từ Chủ tịch Hồ Chí Minh. Tất nhiên, khi những trí thức ấy đi theo Chủ tịch Hồ Chí Minh có nghĩa họ đã chọn cho bản thân con đường đi về phía nhân dân đau khổ của mình, nhưng nếu không phải là Chủ tịch Hồ Chí Minh, liệu rằng có hẳn một phong trào trí thức dấn thân ấy hay không? Câu trả lời chắc chắn là không!
Ngay sau Cách mạng Tháng Tám, theo đề nghị của Bộ trưởng Nội vụ, sau khi tham khảo ý kiến nhiều nhân sĩ, trí thức, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã thành lập Ủy ban Nghiên cứu kế hoạch kiến thiết (gồm 50 thành viên là các trí thức, nhân sĩ nổi tiếng, các bộ trưởng và thứ trưởng) để nghiên cứu một kế hoạch kiến thiết quốc gia và dự thảo những đề án kiến thiết đệ trình lên Chính phủ. Hàng loạt các nhân sĩ, trí thức sau đó đều được mời và được trọng dụng. Cụ Huỳnh Thúc Kháng, Tiến sĩ triều Thành Thái năm 1904, đã được mời làm Bộ trưởng Nội vụ (Bộ Công an) và khi Chủ tịch Hồ Chí Minh đi thăm Pháp năm 1946, cụ đã được giao quyền Chủ tịch nước. Rất nhiều các trí thức Tây học nổi tiếng đã từ bỏ cuộc sống giàu sang, phú quý nơi trời Tây hoặc nơi sung sướng trong nước để về tham gia kháng chiến, kiến quốc.
Gần như tất cả những trí thức nổi tiếng bị thuyết phục bởi sức cảm hóa lớn lao và minh triết của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã cùng nhân dân chịu đựng khó khăn, gian khổ, hy sinh, có những đóng góp xứng đáng và khẳng định vị trí của mình trong lịch sử dân tộc.
Nghĩ đến dân, đến nước để thu hút người tài
Đất nước ngày càng đổi thay và phát triển. Trong công cuộc xây dựng đất nước theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa hôm nay, vai trò của đội ngũ trí thức càng quan trọng hơn bao giờ hết. Năm 2008, Đảng ta đã ban hành Nghị quyết số 27-NQ/TW về trí thức, trong đó khẳng định: “Trí thức Việt Nam là lực lượng lao động sáng tạo đặc biệt quan trọng trong tiến trình đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế, xây dựng kinh tế tri thức, phát triển văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Xây dựng đội ngũ trí thức vững mạnh là trực tiếp nâng tầm trí tuệ của dân tộc, sức mạnh của đất nước, nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng và chất lượng hoạt động của hệ thống chính trị. Đầu tư xây dựng đội ngũ trí thức là đầu tư cho phát triển bền vững”.
Một trí thức nổi tiếng người Việt Nam ở nước ngoài là Cao Huy Thuần đã nói đại ý rằng trí thức là “trí không ngủ”. Những người luôn thao thức với vận mệnh của đất nước và số phận của dân tộc mình, cũng như truyền cảm hứng để những người khác cùng thao thức với vận mệnh của đất nước và số phận của dân tộc mình, thì đó chính là trí thức. Người trí thức chân chính khi nào và ở đâu vẫn vậy, cái mà họ cần nhất là sự trân trọng công lao đóng góp của họ và thật sự hiểu họ. Ai cũng cần phải có ăn mới sống để làm việc, nhưng nếu thật sự chúng ta trải “thảm đỏ”, “thảm xanh” để đón trí thức với mức lương cao đến mấy mà không thật sự tạo điều kiện để họ làm việc, sáng tạo và cống hiến thì dù chính sách có hay đến bao nhiêu cũng sẽ thất bại.
Điều gì đã tạo ra sức hút kỳ diệu nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với trí thức? Để hấp dẫn người khác, trong đó có nhiều trí thức ở nhiều lĩnh vực khác nhau từ triết học, toán học, luật học, văn chương…, chắc chắn Chủ tịch Hồ Chí Minh phải là con người rất đa dạng về đời sống văn hóa và tinh thần. Thế nhưng, chính tấm lòng vì dân, vì nước, chính cách cư xử thật sự tinh tế, chính cách tôn trọng và trọng dụng trí thức mới chính là sức hút to lớn của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với đội ngũ này.
Do vậy, trong bối cảnh đất nước hôm nay, nghĩ về Chủ tịch Hồ Chí Minh, nghĩ về tư tưởng về trọng dụng trí thức, sử dụng người tài của Người sẽ giúp cho những cơ quan lãnh đạo có trách nhiệm hiểu hơn, thực hiện tốt hơn việc trọng dụng và phát huy vai trò của đội ngũ trí thức nhằm xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao, tạo nguồn lực nội sinh, góp phần vào sự nghiệp đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế.
Đặt người đúng chỗ
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh rất quan tâm đến đội ngũ trí thức. Ngay khi nước nhà mới giành được độc lập, trên Báo Cứu quốc số 91 đã đăng bài viết của Bác với tựa đề Nhân tài và kiến quốc. Người viết: “Kiến thiết cần có nhân tài. Nhân tài nước ta dù chưa có nhiều lắm nhưng nếu chúng ta khéo lựa chọn, khéo phân phối, khéo dùng thì nhân tài càng ngày càng phát triển, càng thêm nhiều”. Thêm nữa, tháng 6-1947, khi trả lời một nhà báo nước ngoài, Chủ tịch Hồ Chí Minh nói rất rõ: “Trí thức là vốn liếng quý báu của dân tộc. Ở nước khác như thế, ở Việt Nam càng như thế”.
Người cũng khẳng định việc dùng nhân tài không nên quá khắt khe, miễn không phản lại quyền lợi dân chúng, không là Việt gian, thân Pháp, thân Nhật, có lòng trung thành với Tổ quốc là có thể dùng được. Người cho rằng những người “tài to ta dùng làm việc to, tài nhỏ ta cắt vào làm việc nhỏ, ai có năng lực về việc gì, ta đặt ngay vào việc ấy”. Người còn căn dặn có rất nhiều nhân tài ngoài Đảng và chúng ta không được bỏ rơi họ, xa cách họ. Chúng ta phải thật thà đoàn kết với họ, nâng đỡ họ. Phải thân thiết với họ, gần gũi họ, đem tài năng của họ giúp ích vào công cuộc kháng chiến cứu nước.
Sự thật lịch sử đã diễn ra đầy sôi động khi rất nhiều trí thức lớn đã bị hấp dẫn bởi sức hút kỳ diệu từ Chủ tịch Hồ Chí Minh. Tất nhiên, khi những trí thức ấy đi theo Chủ tịch Hồ Chí Minh có nghĩa họ đã chọn cho bản thân con đường đi về phía nhân dân đau khổ của mình, nhưng nếu không phải là Chủ tịch Hồ Chí Minh, liệu rằng có hẳn một phong trào trí thức dấn thân ấy hay không? Câu trả lời chắc chắn là không!
Ngay sau Cách mạng Tháng Tám, theo đề nghị của Bộ trưởng Nội vụ, sau khi tham khảo ý kiến nhiều nhân sĩ, trí thức, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã thành lập Ủy ban Nghiên cứu kế hoạch kiến thiết (gồm 50 thành viên là các trí thức, nhân sĩ nổi tiếng, các bộ trưởng và thứ trưởng) để nghiên cứu một kế hoạch kiến thiết quốc gia và dự thảo những đề án kiến thiết đệ trình lên Chính phủ. Hàng loạt các nhân sĩ, trí thức sau đó đều được mời và được trọng dụng. Cụ Huỳnh Thúc Kháng, Tiến sĩ triều Thành Thái năm 1904, đã được mời làm Bộ trưởng Nội vụ (Bộ Công an) và khi Chủ tịch Hồ Chí Minh đi thăm Pháp năm 1946, cụ đã được giao quyền Chủ tịch nước. Rất nhiều các trí thức Tây học nổi tiếng đã từ bỏ cuộc sống giàu sang, phú quý nơi trời Tây hoặc nơi sung sướng trong nước để về tham gia kháng chiến, kiến quốc.
Gần như tất cả những trí thức nổi tiếng bị thuyết phục bởi sức cảm hóa lớn lao và minh triết của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã cùng nhân dân chịu đựng khó khăn, gian khổ, hy sinh, có những đóng góp xứng đáng và khẳng định vị trí của mình trong lịch sử dân tộc.
Nghĩ đến dân, đến nước để thu hút người tài
Đất nước ngày càng đổi thay và phát triển. Trong công cuộc xây dựng đất nước theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa hôm nay, vai trò của đội ngũ trí thức càng quan trọng hơn bao giờ hết. Năm 2008, Đảng ta đã ban hành Nghị quyết số 27-NQ/TW về trí thức, trong đó khẳng định: “Trí thức Việt Nam là lực lượng lao động sáng tạo đặc biệt quan trọng trong tiến trình đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế, xây dựng kinh tế tri thức, phát triển văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Xây dựng đội ngũ trí thức vững mạnh là trực tiếp nâng tầm trí tuệ của dân tộc, sức mạnh của đất nước, nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng và chất lượng hoạt động của hệ thống chính trị. Đầu tư xây dựng đội ngũ trí thức là đầu tư cho phát triển bền vững”.
Một trí thức nổi tiếng người Việt Nam ở nước ngoài là Cao Huy Thuần đã nói đại ý rằng trí thức là “trí không ngủ”. Những người luôn thao thức với vận mệnh của đất nước và số phận của dân tộc mình, cũng như truyền cảm hứng để những người khác cùng thao thức với vận mệnh của đất nước và số phận của dân tộc mình, thì đó chính là trí thức. Người trí thức chân chính khi nào và ở đâu vẫn vậy, cái mà họ cần nhất là sự trân trọng công lao đóng góp của họ và thật sự hiểu họ. Ai cũng cần phải có ăn mới sống để làm việc, nhưng nếu thật sự chúng ta trải “thảm đỏ”, “thảm xanh” để đón trí thức với mức lương cao đến mấy mà không thật sự tạo điều kiện để họ làm việc, sáng tạo và cống hiến thì dù chính sách có hay đến bao nhiêu cũng sẽ thất bại.
Điều gì đã tạo ra sức hút kỳ diệu nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với trí thức? Để hấp dẫn người khác, trong đó có nhiều trí thức ở nhiều lĩnh vực khác nhau từ triết học, toán học, luật học, văn chương…, chắc chắn Chủ tịch Hồ Chí Minh phải là con người rất đa dạng về đời sống văn hóa và tinh thần. Thế nhưng, chính tấm lòng vì dân, vì nước, chính cách cư xử thật sự tinh tế, chính cách tôn trọng và trọng dụng trí thức mới chính là sức hút to lớn của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với đội ngũ này.
Do vậy, trong bối cảnh đất nước hôm nay, nghĩ về Chủ tịch Hồ Chí Minh, nghĩ về tư tưởng về trọng dụng trí thức, sử dụng người tài của Người sẽ giúp cho những cơ quan lãnh đạo có trách nhiệm hiểu hơn, thực hiện tốt hơn việc trọng dụng và phát huy vai trò của đội ngũ trí thức nhằm xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao, tạo nguồn lực nội sinh, góp phần vào sự nghiệp đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế.
