Xác định rõ hơn vị trí, vai trò của Thủ đô
Ngày 11-10, Thành ủy Hà Nội tổ chức hội nghị phổ biến, quán triệt Luật Thủ đô (sửa đổi) tới các sở, ban, ngành, 30 quận, huyện, thị xã và 579 xã, phường, thị trấn của Hà Nội.
Tại hội nghị, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh nêu rõ, Luật Thủ đô (sửa đổi) có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2025, trong đó có 5 nội dung có hiệu lực thi hành từ 1-7-2025. Đây là đạo luật rất quan trọng đối với TP Hà Nội, quy định rõ hơn về vị trí, vai trò của Thủ đô và những cơ chế, chính sách đặc thù trong việc xây dựng, quản lý và bảo vệ Thủ đô; qua đó tạo thể chế thuận lợi, mở đường, khơi thông mọi nguồn lực để xây dựng, phát triển Thủ đô Hà Nội "Văn hiến - Văn minh - Hiện đại" theo Nghị quyết số 15 ngày 5-5-2022 của Bộ Chính trị.
Theo Chủ tịch UBND TP Hà Nội, sau khi Luật Thủ đô (sửa đổi) được Quốc hội thông qua, Thủ tướng Chính phủ và Thành ủy, HĐND, UBND TP Hà Nội đã ban hành nhiều kế hoạch, văn bản để chỉ đạo triển khai thi hành luật này.
"Khối lượng công việc cần triển khai thực hiện là rất lớn và phức tạp, do Luật Thủ đô (sửa đổi) có nhiều cơ chế, chính sách đặc thù, nhiều quy định mới so với hệ thống pháp luật hiện hành. Từ đó yêu cầu đặt ra là các cấp, ngành, mỗi cán bộ, công chức của thành phố phải nắm vững tư tưởng, quan điểm, tinh thần của luật; hiểu rõ được các quy định cụ thể cũng như mối quan hệ giữa các quy định của Luật Thủ đô (sửa đổi) trong tổng thể chung của hệ thống pháp luật", Chủ tịch UBND TP Hà Nội nêu rõ và cho biết, hội nghị phổ biến, quán triệt Luật Thủ đô nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp, ngành, cán bộ đảng viên, công chức, viên chức và nhân dân trong việc triển khai thi hành Luật Thủ đô và các văn bản hướng dẫn thi hành. Đồng thời, là hoạt động có ý nghĩa thiết thực trong chuỗi các hoạt động hưởng ứng kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10-10-1954 - 10-10-2024).
Phân cấp, phân quyền mạnh mẽ
Quán triệt một số nội dung cơ bản của Luật Thủ đô (sửa đổi), bà Nguyễn Phương Thủy, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội cho biết: Luật Thủ đô (sửa đổi) gồm 7 chương, 54 điều (tăng 3 chương, 27 điều so với Luật Thủ đô năm 2012), với nhiều nội dung mới, hướng đến việc phân quyền, phân cấp mạnh mẽ trên các lĩnh vực... cùng nhiều giải pháp chính sách đặc thù, vượt trội, phù hợp với tình hình thực tiễn, định hướng phát triển đất nước và Thủ đô trong giai đoạn mới.
Luật đã chỉnh lý nhiều quy định quan trọng, bảo đảm tổ chức chính quyền Thủ đô theo hướng tinh gọn, chuyên nghiệp, hiện đại, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Hà Nội được bầu 125 đại biểu HĐND Thành phố, trong đó có ít nhất là 25% tổng số đại biểu hoạt động chuyên trách (tăng 30 đại biểu so với hiện tại). Thường trực HĐND TP Hà Nội hoạt động chuyên trách có không quá 11 thành viên.
Đối với UBND TP Hà Nội, Luật Thủ đô (sửa đổi) phân cấp cho chính quyền thành phố quyết định thành lập mới đơn vị sự nghiệp công lập thuộc phạm vi quản lý; UBND, Chủ tịch UBND, cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác thuộc UBND các cấp được phân cấp hoặc ủy quyền thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn do pháp luật quy định. Cùng với quy định về việc phân cấp, ủy quyền giữa các cấp chính quyền của thành phố, Luật đã bổ sung quy định về việc phân cấp, ủy quyền của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, bộ, ngành cho các cơ quan của thành phố để cụ thể hóa chủ trương đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền.
Đặc biệt, Luật mở ra "kỷ nguyên mới" trong phát triển hạ tầng giao thông Hà Nội theo hướng cho phép đầu tư phát triển đường sắt đô thị được ưu tiên áp dụng mô hình TOD (phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng), bảo đảm hiện đại, đồng bộ, bền vững. Trong khu vực TOD, TP Hà Nội được thu và sử dụng 100% tiền thu đối với một số khoản thu để tái đầu tư xây dựng đường sắt đô thị, hệ thống giao thông công cộng, hạ tầng kỹ thuật kết nối với hệ thống vận tải hành khách công cộng. Với các dự án hạ tầng giao thông lớn, điểm đáng quan tâm nhất là Điều 43, Luật Thủ đô (sửa đổi) với nội dung: "Tách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải phóng mặt bằng ra khỏi dự án đầu tư công", như vậy, "nút thắt" giải phóng mặt bằng vốn gây chậm tiến độ hàng loạt dự án giao thông trọng điểm của Hà Nội được tháo gỡ.
