Dù có bằng tốt nghiệp cao đẳng hay đại học, hệ số lương khởi điểm của giáo viên mầm non, tiểu học vẫn là 1,86. Do vậy, số giáo viên mới đi làm thường có mức lương dưới 3 triệu/tháng.
Cũng theo kết quả giám sát, tính đến năm học 2015-2016, cả nước có hơn 1,3 triệu nhà giáo giảng dạy trong các cơ sở giáo dục từ mầm non đến đại học. So với năm 2010, tổng số giáo viên tăng hơn 12%, trong đó tỷ lệ gia tăng lớn nhất là ở giáo dục mầm non (46%) và đại học (37%). Số nhà giáo làm việc tại các cơ sở giáo dục công lập chiếm khoảng 91%, tỷ lệ này ở cấp tiểu học và trung học cơ sở lên đến gần 99%. So với năm 2010, số lượng nhà giáo ngoài công lập tăng nhiều ở đại học và giảm nhiều ở mầm non.
Vẫn theo Báo cáo nêu trên, cả nước có 165.862 cán bộ quản lý giáo dục, trong đó khối phòng, sở, bộ là 17.320 người.
Dành phần lớn dung lượng để đánh giá việc thực hiện chính sách, pháp luật về tiền lương và phụ cấp là một nội dung quan trọng của giám sát, cơ quan chủ trì giám sát nhận định, chính sách lương của nhà giáo còn nhiều bất cập, chưa phù hợp với vị trí, vai trò nhà giáo, chưa trở thành động lực để thu hút nhà giáo giỏi, góp phần chuẩn hóa và phát triển đội ngũ. “Thang, bảng lương nhà giáo hiện tại đã lạc hậu, chưa tương xứng với vị trí, vai trò của nhà giáo như đã được khẳng định trong các văn bản chỉ đạo của Đảng và Nhà nước”, báo cáo nhận định.
Bên cạnh đó, việc thực hiện các chế độ phụ cấp của nhà giáo cũng còn bất cập, chưa tạo được động lực để xây dựng và phát triển đội ngũ nhà giáo một cách bền vững. Quy định số giờ dạy thêm được tính trả lương không vượt quá 200 giờ tiêu chuẩn/người/năm không phù hợp với thực tiễn, đặc biệt là ở các trường nội trú. Phụ cấp thâm niên mới chỉ áp dụng cho nhà giáo đang trực tiếp giảng dạy, không áp dụng đối với cán bộ quản lý giáo dục, dẫn đến những khó khăn khi điều động, bổ nhiệm nhà giáo từ các cơ sở giáo dục lên các phòng, sở giáo dục và đào tạo. Kết quả giám sát cho thấy, với chính sách lương hiện tại, thu nhập của đại bộ phận nhà giáo vẫn ở mức trung bình, thu nhập của giáo viên mầm non, giáo viên tiểu học, nhất là giáo viên mới ra trường còn rất thấp.
Đáng lưu ý, theo thống kê từ các địa phương, khoảng 50% giáo viên phổ thông có mức thu nhập dưới 5 triệu đồng/tháng, mức lương của giáo viên phổ thông vùng đồng bằng với 30 năm công tác khoảng 9 – 10 triệu/tháng. Dù có bằng tốt nghiệp cao đẳng hay đại học, hệ số lương khởi điểm của giáo viên mầm non, tiểu học vẫn là 1,86. Do vậy, số giáo viên mới đi làm thường có mức lương dưới 3 triệu/tháng.
Một trong số nhiều kiến nghị sau giám sát là sửa đổi Luật Giáo dục, Luật Giáo dục đại học theo hướng tăng cường cơ chế tự chủ, nhất là về tài chính, nhân sự cho các cơ sở giáo dục và đào tạo, trong đó chú trọng trách nhiệm về tài chính của nhà nước với mỗi cấp học và người học ở từng cấp.
