Khó đấu giá 3.700 căn hộ tái định cư bị “ế”

Sự ngạc nhiên càng tăng hơn khi chẳng có tổ chức, cá nhân nào tham gia mua đấu giá, dù khu vực dự án được xem là “đất vàng” hiện nay. Vì sao?

Xây thừa phải đem bán

Giám đốc Sở Xây dựng TPHCM Trần Trọng Tuấn cho biết, hiện nay TPHCM còn gần 14.000 căn hộ và nền đất tái TĐC để trống, TP sẽ giữ lại hơn 8.500 căn hộ, nền đất để bố trí TĐC cho 460 dự án chỉnh trang đô thị (trong đó dùng 1.000 căn để bố trí tạm cư cho các trường hợp cấp bách như bị sạt lở, cháy nổ, di dời khẩn cấp các chung cư cũ, hư hỏng), còn lại sẽ bán đấu giá để thu hồi tiền cho ngân sách. Trong số hơn 5.200 căn hộ và nền đất TĐC đưa ra bán đấu giá, có 3.790 căn thuộc chương trình 12.500 căn hộ TĐC của dự án Khu đô thị mới Thủ Thiêm (quận 2), 1.000 căn tại khu TĐC xã Vĩnh Lộc B (huyện Bình Chánh), 200 căn hộ tại dự án TĐC Phú Mỹ (quận 7)...

Theo Sở Xây dựng, nguyên nhân của việc thừa quỹ nhà và nền đất nói trên là do chính sách bồi thường, TĐC thay đổi. Trước đây, Nhà nước bồi thường đất của người dân theo giá thấp, các hộ dân bị di dời có xu hướng nhận nhà TĐC vì có lợi hơn phương án nhận tiền bồi thường. Ngoài ra, quy định lại yêu cầu phải có nhà TĐC trước khi di dời nên TP phải chuẩn bị quỹ nhà TĐC lớn.

Hiện nay, chính sách bồi thường thoáng hơn, mức giá bồi thường ngang bằng giá thị trường và giá nhà TĐC cũng cao bằng giá thị trường, nên đa số người dân muốn nhận tiền để tự lựa chọn nơi ở. Vì vậy, quỹ nhà do Nhà nước chuẩn bị dư ra. Trước câu hỏi vì sao không chuyển sang nhà ở xã hội mà bán đấu giá, đại diện Sở Xây dựng cho biết do giá thành của các căn hộ TĐC rất cao, không phù hợp bán nhà ở xã hội. Bên cạnh đó, nhà ở xã hội không nộp tiền sử dụng đất, còn nhà ở TĐC đã nộp tiền sử dụng đất.

Trước đó, Kiểm toán Nhà nước đã công bố “Báo cáo kiểm toán hoạt động đầu tư xây dựng, mua nhà, đất phục vụ TĐC và công tác quản lý, bố trí quỹ nhà, đất TĐC giai đoạn 2016-2020 của TPHCM”. Cơ quan kiểm toán cho rằng với hơn một nửa số lượng quỹ nhà/đất TĐC dôi dư, TPHCM đang lãng phí hàng ngàn tỷ đồng.

Tại sao không ai mua?

Trao đổi với phóng viên Báo SGGP, ông Phạm Văn Sỹ, Giám đốc Trung tâm Dịch vụ bán đấu giá tài sản TPHCM (thuộc Sở Tư pháp), cho biết theo kế hoạch, phiên đấu giá nói trên diễn ra vào ngày 8-2-2018. Tuy nhiên, đến hết ngày 7-2 vẫn không có bất cứ tổ chức, cá nhân nào mua hồ sơ đăng ký tham gia đấu giá theo quy định, mặc dù trước đó cũng có nhiều đơn vị, cá nhân đến nghiên cứu, tham khảo hồ sơ. Do đó, phiên đấu giá không diễn ra như dự kiến.

Tổng số 3.790 căn hộ đưa ra bán đấu giá (với mức giá khởi điểm hơn 9.000 tỷ đồng) được chia thành 2 gói: gói số 1 gồm 2.220 căn hộ, do Công ty Thuận Việt xây dựng; gói thứ 2 có 1.570 căn hộ, do Công ty Đức Khải xây dựng. Ông Sỹ cho biết, theo Luật Thi hành án dân sự, đối với tài sản thi hành án, nếu phiên đấu giá lần đầu không thành công do giá cao nên không có người tham gia, thì phiên đấu giá kế tiếp được giảm giá, nhưng không quá 10% so với mức giá lần trước. Còn việc đấu giá các căn hộ TĐC không phải là tài sản thi hành án nên không giảm giá theo cách trên, mà UBND TP cùng các cơ quan chức năng sẽ thẩm định lại mức giá cho phù hợp hơn, rồi tiếp tục đưa ra đấu giá.

Hiện nay TP đang thực hiện khâu này, khi hoàn thành việc thẩm định giá, Trung tâm Dịch vụ bán đấu giá tài sản sẽ ký hợp đồng với Sở TN-MT để tổ chức tiếp việc đấu giá vào thời điểm thích hợp. Theo quy định, tổ chức, cá nhân tham gia đấu giá sẽ ký quỹ 20% trên tổng số tiền giá khởi điểm; nếu đấu giá thành công thì trong vòng 3 tháng phải thanh toán dứt điểm số tiền trúng giá; trong trường hợp chậm thanh toán thì bị phạt 0,05%/ngày. 

Theo chuyên gia bất động sản Trần Khánh Quang, nguyên nhân chủ yếu khiến không ai tham gia đấu giá là bài toán tài chính. Với mức ký quỹ 20%, đơn vị tham gia đấu giá phải bỏ ra hơn 1.800 tỷ đồng, rồi 3 tháng sau phải nộp ít nhất khoảng gần 7.000 tỷ đồng nữa thì quả là khó với hầu hết các doanh nghiệp bất động sản hiện nay.

Trong khi đó, nếu doanh nghiệp triển khai đầu tư dự án thì họ có thể xoay chuyển nguồn vốn với áp lực nhẹ hơn, thong thả hơn (như theo tiến độ huy động từ khách hàng, vay ngân hàng, thanh toán chậm với các nhà thầu…). Do đó, theo ông Quang, ngoài vấn đề mức giá, nên chăng cần cân nhắc việc  chẻ nhỏ các gói để số tiền phải ký quỹ, thanh toán sẽ nhẹ nhàng hơn, ít áp lực hơn, mới hy vọng lần đấu giá tiếp theo có thể thành công.