Thành công từ gói tín dụng 30.000 tỷ đồng
Chị Thi Bùi (35 tuổi, ngụ quận Bình Tân, TPHCM) cho biết, năm 2014, với mức thu nhập của 2 vợ chồng chưa đến 20 triệu đồng/tháng, chị được vay từ gói tín dụng 30.000 tỷ đồng (theo Nghị quyết số 02/2013 của Chính phủ về một số giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, hỗ trợ thị trường và giải quyết nợ xấu) để mua căn hộ chung cư tại dự án Hưng Ngân Garden (quận 12).
Chị Bùi được vay 70% giá trị căn hộ (khoảng 500 triệu đồng) tại BIDV với mức lãi suất thời điểm đó khoảng 5%/năm trong 15 năm. “Nhờ gói tín dụng này mà vợ chồng tôi có được chốn an cư”, chị Thi Bùi chia sẻ.
Tương tự, anh Trung Đức (ngụ tại quận Gò Vấp, TPHCM) cho biết, năm 2014, anh vay 700 triệu đồng (70% giá trị căn hộ) cũng từ gói tín dụng nói trên để mua căn hộ tại dự án The Dream Home (quận Gò Vấp) với lãi suất 6%/năm. “Nhờ lãi suất thấp, ổn định nên gia đình tôi thoải mái trả nợ và lo cho con cái”, anh Đức chia sẻ...
Trên đây là hai trong số rất nhiều trường hợp được thụ hưởng từ gói tín dụng ưu đãi 30.000 tỷ đồng theo Nghị quyết số 02/2013 của Chính phủ. Thống kê từ Bộ Xây dựng vào cuối năm 2016, thời điểm kết thúc giải ngân gói tín dụng, khoảng 53.000 cá nhân, hộ gia đình đã được tiếp cận vốn tín dụng ưu đãi để mua, sửa chữa nhà ở; cho vay doanh nghiệp là gần 5.400 tỷ đồng, đạt 98,93% số tiền dự kiến của gói.
Sau gói tín dụng nói trên, một số gói tín dụng ưu đãi mua nhà khác ra đời. Đáng chú ý nhất là đầu năm 2023, Chính phủ công bố Chương trình tín dụng 120.000 tỷ đồng từ nguồn vốn chủ lực của 4 ngân hàng thương mại nhà nước (Vietcombank, BIDV, VietinBank, Agribank) để thực hiện Đề án 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội (NƠXH) trong giai đoạn 2021-2030. Lãi cho vay thấp hơn 1,5%-2% so với lãi vay thương mại bình quân của 4 ngân hàng thương mại nhà nước trong cùng thời kỳ.
Tiếp đó, gói tín dụng được bổ sung lên đến 145.000 tỷ đồng vì có thêm 5 ngân hàng thương mại (NHTM) tư nhân tham gia. Tuy nhiên, tính đến cuối năm 2024, tiến độ giải ngân gói tín dụng này chưa tới 2%. Theo đánh giá, gói tín dụng có tỷ lệ giải ngân rất thấp vì mức lãi vay cao, chủ đầu tư không đáp ứng điều kiện được vay, đối tượng vay còn hạn chế.
Lãi cho vay cần giảm sâu, ổn định
Nhận xét về gói tín dụng bổ sung 145.000 tỷ đồng để thực hiện Đề án 1 triệu căn hộ NƠXH trong giai đoạn 2021-2030 nói trên, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM, cho biết, lãi suất cho vay trong thời gian ưu đãi áp dụng đến hết ngày 30-6-2023 đối với chủ đầu tư là 8,7%/năm là khá cao so với lãi suất vay thương mại thông thường… Đó là một trong những lý do tính đến cuối năm 2024, kết quả giải ngân chỉ có 1.783 tỷ đồng.
Trong khi đó, dưới góc nhìn của ngành ngân hàng, ông Phạm Toàn Vượng, Tổng Giám đốc Agribank, cho biết, ngân hàng đã phê duyệt 13 dự án NƠXH với tổng mức phê duyệt 3.350 tỷ đồng và đang tiếp cận 5 dự án với số tiền dự kiến cấp tín dụng 2.500 tỷ đồng. Tuy nhiên, để thực hiện chương trình phát triển 1 triệu căn hộ NƠXH, các địa phương cần khẩn trương hoàn thành việc lập, sửa đổi, bổ sung chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở; công khai, giới thiệu quỹ đất đầu tư NOXH cho các doanh nghiệp nghiên cứu, đề xuất đầu tư.
Còn ông Đỗ Minh Phú, Chủ tịch HĐQT TPBank cho rằng, với mục tiêu tạo điều kiện cho người thu nhập thấp tiếp cận nhà ở, TPBank đã cam kết tài trợ 5.000 tỷ đồng, trong đó gần 800 tỷ đồng đã được giải ngân trong giai đoạn đầu. Mặc dù đã tích cực tham gia các chương trình phát triển NƠXH nhưng thực tế triển khai vẫn gặp nhiều trở ngại, đặc biệt là về thủ tục pháp lý và nguồn vốn đối ứng. Chính phủ cần có chính sách hỗ trợ tốt hơn như đơn giản hóa thủ tục cấp phép và tăng cường quỹ đất dành cho NƠXH. Điều này không chỉ giúp người dân dễ dàng tiếp cận nhà ở, mà còn thúc đẩy tín dụng phát triển đúng hướng.
Tại Hội nghị Chính phủ mới đây, đại diện Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết, ngành ngân hàng đã phân bổ một phần nguồn lực tài chính cho tín dụng nhà ở, nhưng mức giải ngân từ gói 120.000 tỷ đồng vẫn còn hạn chế. NHNN đã kiến nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ Xây dựng cùng các địa phương đánh giá nhu cầu của người dân, bao gồm cả phương án mua, thuê hoặc thuê mua nhà, nhằm đưa ra các giải pháp phù hợp. Ngành ngân hàng cũng sẽ tập trung cấp tín dụng cho những người thu nhập thấp có nhu cầu mua nhà và đáp ứng đủ điều kiện vay vốn.
Ông Nguyễn Đức Lệnh - Phó Giám đốc NHNN chi nhánh TPHCM:
Nguồn cung ít ỏi vì vướng pháp lý
Trên địa bàn TPHCM có 6 dự án NƠXH được UBND TPHCM công bố, 2 dự án đã và đang vay vốn ngân hàng. Dù lãi suất cho vay thấp nhưng tốc độ giải ngân gói tín dụng cho vay ưu đãi vẫn chưa cao, chủ yếu do các dự án chưa hoàn thiện pháp lý và chưa đủ điều kiện tín dụng.
TS Huỳnh Thanh Điền:
Điều kiện cho vay cần sát thực tế
Điều kiện vay gói tín dụng ưu đãi mua NƠXH cần xem xét lại. Ví dụ như việc khống chế thu nhập, điều này sẽ gây khó khăn cho người mua nhà. Nên chăng chỉ cần áp dụng điều kiện người chưa có nhà và chứng minh thu nhập ổn định chứ không phải chứng minh thu nhập dưới 15 triệu đồng/tháng. Mục tiêu của NƠXH là hỗ trợ cho người chưa có nhà được an cư nên điều kiện vay phải thông thoáng và sát với thực tiễn hơn.
