Sáng 19-2, tại thành phố Cao Bằng đã diễn ra lễ khánh thành Nhà văn hóa cộng đồng kết hợp gian thờ tưởng niệm 43 người dân vô tội bị thảm sát trong cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới năm 1979 tại xóm Đồng Chúp, xã Hưng Đạo, thành phố Cao Bằng, tỉnh Cao Bằng. Tham dự buổi lễ có nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang; Bí thư Tỉnh ủy Cao Bằng Trần Hồng Minh; Thượng tướng Bế Xuân Trường, Chủ tịch Hội Cựu chiến binh Việt Nam.
Ngày 9-3-1979, 4 ngày sau khi chính quyền Trung Quốc tuyên bố rút quân khỏi Việt Nam, quân đội Trung Quốc trên đường rút lui đã tấn công vào một trại nuôi heo ở xóm Đồng Chúp (trước đây gọi là Tổng Chúp), giết chết 43 người, bao gồm phụ nữ, trẻ em và vùi xác xuống một cái giếng. Năm 2019, vào dịp kỷ niệm 40 năm cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc, Báo SGGP cùng nhiều cơ quan báo chí khác đã làm rõ vụ thảm sát với những ký ức đau thương này. Sau khi Báo SGGP cùng nhiều tờ báo khác thông tin, Tổng Chúp – Đồng Chúp đã được sự quan tâm của nhiều cấp, nhiều người dân trong cả nước. Sau 2 lần thăm viếng và khảo sát thực tế, nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang quyết định đề nghị tỉnh Cao Bằng cho xây dựng một nhà văn hóa sinh hoạt cộng đồng gắn với gian thờ tưởng niệm tại Đồng Chúp. Toàn bộ kinh phí xây dựng được xã hội hóa, do nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và phu nhân kêu gọi các nhà hảo tâm tài trợ và người dân trong xóm Đồng Chúp hiến đất.
Công trình nhà văn hóa kết hợp gian thờ tưởng niệm xóm Đồng Chúp được xây dựng trên diện tích hơn 4.300m2. Công trình gồm các hạng mục chính, nhà văn hóa kết hợp gian thờ tưởng niệm xây dựng 2 tầng, tổng diện tích sàn 670m2. Các hạng mục giếng nước, ao nước, vườn hoa... được xây dựng đồng bộ.
Đây là công trình thể hiện sự quan tâm sâu sắc của nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, cấp ủy, chính quyền các cấp, các nhà hảo tâm, các nhà tài trợ đối với thành phố Cao Bằng nói chung và với gia đình, dòng tộc của những nạn nhân vụ thảm sát nói riêng. Công trình cũng đồng thời thể hiện tinh thần nhân văn sâu sắc, góp phần giáo dục thế hệ trẻ về truyền thống yêu nước, lòng tự tôn dân tộc, yêu chuộng hòa bình và trách nhiệm công dân đối với Tổ quốc. Đặc biệt, công trình hết sức có ý nghĩa khi được khánh thành đúng vào dịp kỷ niệm 45 năm cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc (17-2-1979 – 17-2-2024). Đây cũng sẽ là nơi sinh hoạt văn hóa, du lịch tâm linh dành cho người dân địa phương và khách du lịch; đồng thời là nơi tổ chức học tập, tham quan, giáo dục lịch sử cho thế hệ trẻ.
Phát biểu tại buổi lễ, khẳng định giá trị và ý nghĩa của công trình, nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đề nghị cấp ủy, chính quyền và nhân dân thành phố Cao Bằng và nhân dân xóm Đồng Chúp nói riêng cần quản lý, bảo vệ, tôn tạo, phát huy giá trị công trình thật tốt; qua đó, phát huy giá trị tưởng niệm, giá trị phục vụ đời sống văn hóa, tinh thần của người dân. Nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang cũng cảm ơn các nhà tài trợ đã ủng hộ, đóng góp xây dựng công trình ý nghĩa này.
Dịp này, các nhà tài trợ, nhóm thiện nguyện đã trao tặng 107 suất quà cho người dân xóm Đồng Chúp. Trong đó có 100 phần quà cho 100 hộ nghèo hoàn cảnh đặc biệt khó khăn của Đồng Chúp, tổng trị giá 150 triệu đồng (mỗi phần quà gồm 1 triệu đồng tiền mặt và 500.000 đồng là nhu yếu phẩm); trao tặng 7 phần quà và tiền mặt trị giá 1,5 triệu đồng cho thân nhân của 7 nạn nhân đã mất trong số 43 người nằm lại nơi đây.
