Sáng 24-6, 414/415 đại biểu Quốc hội có mặt đã biểu quyết tán thành việc sửa đổi, bổ sung chương trình kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV với tổng thời gian làm việc không thay đổi, dự kiến bế mạc kỳ họp vào chiều 27-6.
Ngay sau đó, Quốc hội đã nghe trình bày và biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc tịch Việt Nam với 416/416 đại biểu (ĐB) tán thành, chiếm 87,03% % tổng số ĐBQH.
Trước đó, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh đã trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự luật. Bộ trưởng cho biết, với định hướng nới lỏng chính sách nhập/trở lại quốc tịch Việt Nam để thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao và nhà đầu tư, dự thảo luật quy định, người có công lao đặc biệt đóng góp cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam hoặc có lợi cho Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (các trường hợp đã quy định tại Nghị định số 16/2020/NĐ-CP) sẽ được miễn một số điều kiện quy định tại Điều 19 luật này.
Các trường hợp này cũng được phép giữ quốc tịch nước ngoài nếu đáp ứng 2 điều kiện tương tự như trường hợp có người thân thích là công dân Việt Nam và được Chủ tịch nước cho phép. Họ được nộp hồ sơ tại cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài nếu cư trú ở nước ngoài. “Chính phủ sẽ tiếp tục nghiên cứu, cụ thể hóa “cơ chế đặc biệt về nhập quốc tịch” để phù hợp với tình hình mới”, Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh nhấn mạnh.
Luật vừa được Quốc hội thông qua tiếp tục khẳng định và làm rõ nguyên tắc một quốc tịch trong mối quan hệ giữa Nhà nước và công dân, đồng thời quy định các trường hợp ngoại lệ. Riêng các chức danh quan trọng, liên quan đến an ninh quốc gia, dự thảo quy định nguyên tắc "phải là người chỉ có một quốc tịch là quốc tịch Việt Nam và phải thường trú tại Việt Nam".
Cụ thể là các nhóm đối tượng: người ứng cử, được bầu cử, phê chuẩn, bổ nhiệm, chỉ định giữ chức vụ, chức danh theo nhiệm kỳ trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tổ chức chính trị - xã hội ở Trung ương, địa phương; người làm việc trong tổ chức cơ yếu; người tham gia lực lượng vũ trang của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Ngoại lệ được áp dụng đối với nhóm công chức, viên chức (trừ công chức, viên chức công tác trong lực lượng vũ trang), cho phép họ có thể có quốc tịch nước ngoài nếu "có lợi cho Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, không làm phương hại đến lợi ích quốc gia của Việt Nam và phải thường trú tại Việt Nam". Chính phủ sẽ quy định chi tiết khoản này.
Luật vừa được thông qua cũng đã chỉnh lý quy định tại khoản 8, điều 5 theo hướng: "Quyết định hành chính của cơ quan nhà nước có thẩm quyền Việt Nam liên quan đến quốc tịch Việt Nam theo quy định của luật này không bị khiếu nại, khiếu kiện".
Điểm mới đáng lưu ý khác là tên gọi của người xin nhập/trở lại quốc tịch Việt Nam đồng thời xin giữ quốc tịch nước ngoài thì có thể lựa chọn tên ghép giữa tên Việt Nam và tên nước ngoài, nhằm đảm bảo tạo thuận lợi cho họ khi sinh sống và làm việc tại các quốc gia mà người đó có quốc tịch.
