Ngày 8-5, Phó Trưởng Ban quản lý đường sắt đô thị (MAUR) Nguyễn Quốc Hiển cho biết, từ kinh nghiệm thực tiễn dự án tuyến metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên), thời gian tới, MAUR tập trung nguồn lực tăng cường quản lý công tác chuẩn bị hồ sơ mời thầu, thương thảo hợp đồng với các nhà thầu; ứng dụng BIM trong công tác thiết kế, quản lý dự án từ khâu thiết kế, quản lý thi công xây dựng để kiểm soát chất lượng, tiến độ và chi phí thực hiện, hoàn thành dự án tuyến metro số 2 Bến Thành - Tham Lương và công trình kết nối đồng bộ tuyến metro số 1 và số 2 tại khu vực nhà ga Bến Thành theo đúng tiến độ và chất lượng an toàn.
Đối với các tuyến đang trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư dự án (tuyến số 5, giai đoạn 1 (Ngã tư Bảy Hiền - cầu Sài Gòn); tuyến số 3a, giai đoạn 1 (Bến Thành - Khu y tế kỹ thuật cao); tuyến số 2, giai đoạn 2 (đoạn Bến Thành - Thủ Thiêm)), nâng cao chất lượng công tác chuẩn bị dự án, hạn chế phải điều chỉnh trong quá trình thực hiện, tích cực làm việc với nhà tài trợ để đảm bảo nguồn vốn với lãi suất hợp lý; chủ động trong công tác phối hợp các bộ, ngành liên quan đẩy nhanh hoàn thiện thủ tục đầu tư để sớm triển khai dự án.
Song song đó, phối hợp Sở GTVT TPHCM sớm hoàn thiện, trình cấp thẩm quyền đề án phát triển hệ thống giao thông vận tải đường sắt đô thị theo Kết luận số 49 KL/TW ngày 28-2-2023 của Bộ Chính trị về định hướng phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Đề án được cấp thẩm quyền phê duyệt là cơ sở pháp lý thực hiện các giải pháp, cơ chế mang tính đột phá nhằm triển khai đầu tư phát triển hệ thống giao thông vận tải đường sắt đô thị TPHCM đã được hoạch định theo Quy hoạch 568/QĐ-TTg.
Theo MAUR, hiện tuyến metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên có khối lượng thực hiện toàn dự án đạt trên 98%. Tuy nhiên, để đưa dự án vào vận hành khai thác thương mại cần tiếp tục thực hiện nghiệm thu hoàn thành; đánh giá và cấp chứng nhận an toàn hệ thống; bàn giao tài sản kết cấu hạ tầng, thực hiện các thủ tục kết thúc dự án. Để đảm bảo pháp lý tiếp tục thực hiện các công việc nêu trên cần tiến hành công tác điều chỉnh dự án (điều chỉnh thời gian hoàn thành công tác thi công năm 2024). MAUR đã có báo cáo cấp thẩm quyền tiến hành thủ tục điều chỉnh thời gian thi công và đưa vào vận hành dự án trong năm 2024.
Dự án tuyến metro số 2 (Bến Thành - Tham Lương) được phê duyệt năm 2019 (điều chỉnh tổng mức đầu tư) và duyệt điều chỉnh dự án năm 2023 (điều chỉnh thời gian hoàn thành dự án năm 2030). Qua quá trình triển khai thực hiện, khó khăn vướng mắc lớn nhất hiện nay là thủ tục liên quan đến các khoản vay vốn ODA từ các nhà tài trợ ADB, KFW, EIB (bao gồm cả việc gia hạn các hiệp định vay đã ký với KFW) còn phức tạp, kéo dài, đã tác động trực tiếp đến tiến độ triển khai công tác đấu thầu gói thầu Tư vấn CS2B và các gói thầu xây dựng, thiết bị chính của dự án.
Ngoài tuyến số 1 đang thực hiện một số công việc còn lại để đưa vào vận hành, tuyến số 2 đang chuẩn bị thực hiện, các tuyến còn lại vẫn đang xin chủ trương đầu tư, đề xuất dự án, thu xếp vốn..., khó có khả năng hoàn thành chỉ tiêu phê duyệt trước năm 2025 để có thể khởi công, hoàn thành thêm 1 hoặc 2 tuyến trong giai đoạn 2026-2030.
Trong quá trình chuẩn bị đầu tư, các quy định pháp luật về thu hút, quản lý và sử dụng vốn ODA có sự thay đổi liên tục, dẫn đến việc phải điều chỉnh hoặc thực hiện lại các thủ tục, mất nhiều thời gian và tốn kém. Mặt khác, do thời gian chuẩn bị dự án kéo dài, số vốn cam kết của các nhà tài trợ khó đảm bảo; việc tính toán chi phí đầu tư cho dự án rất khó khăn do có nhiều biến động và trượt giá dẫn đến tăng vốn dự kiến các bước thực hiện.
