Ngày 9-11, tại buổi làm việc với Đoàn giám sát HĐND TPHCM, Phó Chủ tịch UBND TPHCM Trần Vĩnh Tuyến yêu cầu đến ngày 30-11-2018, tất cả 24 quận, huyện và Văn phòng Đăng ký đất đai TPHCM phải báo cáo từng trường hợp của hơn 17.000 hồ sơ còn tồn đọng chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền trên đất (GCN) cho UBND TPHCM, để xem xét hướng giải quyết và trả lời thỏa đáng cho người dân.
Hơn 17.000 hồ sơ nhà đất tồn đọng
Theo đại diện Sở Tài nguyên và Môi trường (TN-MT), đến hết tháng 6-2018, TPHCM đã cấp được 1.525.213 GCN, đạt 95% trên tổng số nhà đất toàn thành phố. Hiện còn khoảng 17.303 trường hợp tồn đọng, chưa được cấp GCN, chủ yếu vướng các quy định: chuyển nhượng bằng giấy tay sau ngày 1-1-2008; lấn chiếm, chuyển nhượng sai mục đích, sử dụng đất sau thời gian được quy hoạch; vi phạm xây dựng nhưng chưa được xử lý… Thời gian qua, các cơ quan chức năng cũng nhận hơn 2.074 đơn thư khiếu nại đến lĩnh vực cấp GCN. Ông Trương Văn Danh, Trưởng ban Pháp chế HĐND TPHCM, cho biết tình trạng khiếu nại khá phổ biến như cấp GCN nhưng không có đất, chồng ranh, trùng thửa… Ông Danh cũng đặt vấn đề về việc xử lý cán bộ, công chức sai phạm dẫn đến khiếu nại của người dân. Đơn cử như một trường hợp ở quận 3, sân chung của 2 nhà nhưng cấp giấy cho một nhà. Theo đại biểu Trương Trung Kiên, Trưởng ban Đô thị HĐND TPHCM, đơn thư khiếu nại của người dân ngành TN-MT chỉ giải quyết được 20%, 80% còn lại chuyển các cơ quan chức năng có thẩm quyền khác để giải quyết. Tuy nhiên, việc theo dõi kết quả giải quyết này cũng không nắm rõ có dứt điểm hay không, hay khiếu nại ở cấp cao hơn? Nhiều ý kiến cho rằng, việc khiếu nại của người dân có nhiều nguyên nhân nhưng cũng có nguyên nhân từ quy định không rõ ràng, cán bộ có chuyên môn yếu nên hướng dẫn người dân không rõ, dẫn đến giải quyết sai.
Giám đốc Sở TN-MT Nguyễn Toàn Thắng cho biết, hiện nay việc phân loại đơn thư cũng rất khó khăn. Cơ quan chức năng đang xây dựng phần mềm để xử lý. Về trách nhiệm xử lý, thành phố đã ban hành Quyết định 36 để phân định trách nhiệm của từng cá nhân, tập thể. Ông Thắng cho biết trong số hơn 17.000 trường hợp chưa được cấp GCN nói trên, sở đã phân ra 4 nhóm để xử lý. Ví dụ, thành phố đã kiến nghị Bộ TN-MT cho phép cấp GCN cho những trường hợp mua bán giấy tay từ ngày 1-1-2008 đến ngày 1-7-2014 (thời điểm Luật Đất đai 2013 có hiệu lực). Tại những dự án nhà ở như chung cư có sai phạm, Sở TN-MT cũng tham mưu UBND TP xem xét cấp GCN cho dân nếu dự án đó không ảnh hưởng đến quy hoạch, phòng cháy chữa cháy, an toàn và sẽ xử lý chủ đầu tư sau.
Báo cáo từng trường hợp cụ thể
Phó Chủ tịch UBND TPHCM Trần Vĩnh Tuyến cho biết, số lượng hồ sơ cấp GCN trên toàn thành phố là rất lớn. Bình quân mỗi tháng giám đốc Sở TN-MT phải ký cấp cho 58.000 hồ sơ. Hiện nay, tại 107 dự án nhà ở đang xem xét giải quyết cũng phát sinh ra nhiều vấn đề. Có những trường hợp chuyển nhượng 3 bên, thế chấp cho ngân hàng rồi đem bán cho dân, xây dựng sai phép…
Ông Trần Vĩnh Tuyến yêu cầu: Những trường hợp nào có tính chất dân sự thì xem xét hỗ trợ để giải quyết cho dân; những trường hợp chủ đầu tư cố tình sai phạm, có tính chất lừa đảo thì chuyển cơ quan công an xử lý. Việc xảy ra khiếu nại có nhiều nguyên nhân, nhưng phải xem là tại sao cũng quy định đó nhưng có nơi làm tốt, có nơi làm không tốt. Phải xem lại trách nhiệm người đứng đầu. Có một thực tế là trong số 1.200 cán bộ, công chức tham gia giải quyết hồ sơ liên quan đến cấp GCN, chỉ có 50% là công chức, 50% còn lại là hợp đồng lao động, nên có thể anh em cũng không thiết tha nhiều với công việc, dễ dẫn đến sai phạm. Ngoài ra có tình trạng cán bộ ngại tiếp dân nên nhiều vụ việc kéo dài.
Phó Chủ tịch UBND TPHCM Trần Vĩnh Tuyến chỉ đạo, đến ngày 30-11, tất cả 24 quận, huyện và các đơn vị cấp GCN phải báo cáo từng trường hợp cụ thể của 17.303 hồ sơ chưa được giải quyết. Xem vướng chỗ nào, do vướng quy định pháp luật, trách nhiệm của chủ đầu tư, cơ quan cấp giấy hay của người dân? Trên cơ sở đó đề xuất UBND TP hướng giải quyết, nếu quận huyện, đơn vị nào báo cáo thiếu phải chịu trách nhiệm.
Đến ngày 31-12-2018, chủ tịch, phó chủ tịch 24 quận, huyện phải tiếp dân đối với 17.303 hồ sơ nói trên, nếu trước đó chưa tiếp và trả lời bằng văn bản cho người dân. Đến tháng 1-2019, UBND TPHCM sẽ tổng hợp xem xét để trả lời cho người dân, để bà con thấy hồ sơ của mình chưa được cấp là vì sao. Ông Trần Vĩnh Tuyến cũng lưu ý, lãnh đạo các quận, huyện phải hết sức cẩn thận để trả lời dân cho đúng; vừa qua, có 3 trường hợp quận, huyện trả lời rồi, nhưng khi người dân khiếu nại lên thành phố, kết quả xác minh cho thấy nội dung trả lời của 3 trường hợp nói trên là không đúng.
Phó Chủ tịch HĐND TPHCM Phạm Đức Hải đánh giá, các vấn đề mà UBND TP đưa ra để giải quyết cấp GCN là hết sức quyết liệt, đó cũng là cách tốt nhất giảm thiểu viêc khiếu nại của người dân. Bên cạnh đó, ông Hải cũng đề nghị cần nâng cao năng lực cho cán bộ, tuyên truyền pháp luật đất đai cho người dân để bà con hiểu và chia sẻ khó khăn với chính quyền.
