Thăng Long - Hà Nội vốn đất trăm nghề, ngay từ thời Lý, Trần, Lê, các thợ giỏi đã được triều đình tập trung về kinh đô xây dựng kinh thành, sau đó họ ở lại đây sinh cư, lập nghiệp. Từ thế kỷ XIX những biến động về lịch sử của đất nước cũng làm cho những phố nghề ở Hà Nội và vị thế của người thợ thủ công có nhiều đổi khác. Nhân dịp kỷ niệm 1010 năm Thăng Long- Hà Nội, Trung tâm Lưu trữ quốc gia tổ chức Triển lãm: “Làng nghề, phố nghề Thăng Long- Hà Nội".
Từ làng nghề ra phố nghề tài liệu trưng bày tại phần này phản ánh nhiều nội dung phong phú xung quanh việc thợ thủ công ở nhiều làng nghề thuộc các tỉnh quanh Hà Nội đã tới làm ăn buôn bán và tạo thành các phố chuyên nghề. Họ hội tụ thành phường nghề và lập đền thờ tổ như ở quê gốc, tạo nên một tầng lớp thị dân với những nhu cầu mới, có tác động sâu sắc đến văn hóa đất Thăng Long.
Dưới triều Nguyên, mặc dù Thăng Long không còn là kinh đô, không phải là trung tâm kinh tế nhưng các làng nghề truyền thống vẫn luôn phát triển, cung ứng các vật phẩm cho nhà vua và triều đình. Bên cạnh những chính sách thuế khóa được ban hành, nhà Nguyễn cũng có những chính sách thiết thực nhằm phát triển nghề thủ công tại vùng đất Thăng Long - Hà Nội. Sau khi Hà Nội trở thành nhượng địa của Pháp, chính quyền thành phố đã quy hoạch và quản lý hoạt động sản xuất, buôn bán 5 đối với nghề thủ công. Sự quy hoạch và những chính sách mới đã làm xáo trộn cuộc sống và hoạt động 3 buôn bán của thành phố vốn đã sinh hoạt và vận hành như thế cả trăm năm, nhưng đồng thời cũng mang đến những hướng đi và cơ hội mới cho họ từ chính sách khuyến khích phát triển ngành nghề tiểu thủ công nghiệp của chính quyền Pháp.
Toàn bộ tài liệu, tư liệu, hình ảnh và hiện vật được trưng bày tại phần này phản ánh hành trình các làng nghề thủ công Việt Nam tham gia chợ đấu xảo trong nước cũng như quốc tế, những bước tiến của người thợ thủ công trên con đường chinh phục thị trường thế giới và chủ động tìm hiểu thị trường, tìm kiếm cơ hội nâng cao tay nghề.