* Con gái em 16 tháng tuổi có cân nặng chiều cao bình thường, từ khi cai sữa mẹ lúc 12 tháng tuổi tới nay, em cho cháu dùng sữa công thức khoảng 500ml/ngày, cũng từ đó cháu rất hay bị táo bón, có phải do sữa không ạ? Vì trước đó cháu hoàn toàn bình thường, em phải cho cháu ăn uống như thế nào để cháu hết táo bón? (Nguyễn Vũ K.)
Chào bạn! Có rất nhiều nguyên nhân gây táo bón ở trẻ, một số nguyên nhân hay gặp:
- Sai lầm chế độ ăn: Thiếu chất xơ, nhiều bột và đường, thừa chất đạm, pha sữa quá đặc...
- Uống ít nước.
- Ít vận động.
- Do đau, nứt hậu môn khi đại tiện.
- Do cơ thành bụng bị yếu thường gặp ở trẻ suy dinh dưỡng, trẻ còi xương, thiếu máu, trẻ bị bệnh bại liệt…
- Trẻ lớn còn do yếu tố rối loạn tâm lý sợ và nhịn đi cầu.
- Do tác dụng phụ một số loại thuốc như thuốc chứa sắt, thuốc giảm ho, do sử dụng thuốc nhuận tràng nhưng không hiệu quả…
Ngoài ra một số nguyên nhân dẫn đến bệnh táo bón kéo dài do tổn thương thần kinh hoặc bệnh lý đại trực tràng.
Bé nhà mình có cân nặng chiều cao bình thường, tình trạng táo bón mới xảy ra sau khi cai sữa mẹ, có thể nghĩ nhiều nguyên nhân táo bón là do chế độ ăn thiếu chất xơ, thường ở những bé không ăn được nhiều trái cây, không ăn được rau củ quả nguyên xác hoặc chỉ ăn thức ăn xay quá nhuyễn. Sau 12 tháng sữa mẹ tuy không còn nhiều như trước nhưng vẫn cung cấp cho bé những dưỡng chất cần thiết vì vậy nên cho bé bú mẹ đến 18 hoặc 24 tháng. Tuy nhiên, bạn đã cai sữa cho bé và đang cho bé uống sữa công thức, bạn cần chú ý chọn loại sữa phù hợp độ tuổi của cháu, pha sữa đúng theo hướng dẫn của nhà sản xuất, tránh pha đậm đặc. Nên chọn các loại sữa có bổ sung các yếu tố bảo vệ hệ tiêu hóa (có ghi trong thành phần dinh dưỡng trên hộp sữa) như Lactoferrin, Alpha Lactalbumin, các vi sinh có lợi cho hệ tiêu hóa như probiotic, chất xơ prebiotics để tạo môi trường thuận lợi cho các vi sinh có lợi phát triển, ngoài ra chất xơ còn có tác dụng làm mềm phân, tăng nhu động ruột, cải thiện tình trạng táo bón của bé.
Bên cạnh đó, bạn cần chú ý chế độ ăn uống cân đối, đầy đủ 4 nhóm dưỡng chất, tuổi này ngoài sữa, mỗi ngày cháu ăn 3 bữa chính, mỗi bữa một chén cháo gồm 30g gạo, 30g thịt (cá, tôm, cua…), 20g rau củ, 10g dầu (mỡ), cho cháu ăn rau quả có tính nhuận tràng như rau khoai lang, mồng tơi, củ khoai lang, đu đủ, chuối tiêu, cam, bưởi... Và nhớ cho cháu uống đủ nước, có thể nước sôi để nguội, nước trái cây tươi...
Ngoài ra, bạn cần tăng cường cho cháu vận động đi đứng, chơi đùa, kết hợp mát xa vùng bụng, xoa bụng trẻ theo khung đại tràng từ phải sang trái ngày 3-4 lần vào thời gian giữa 2 bữa ăn để kích thích làm tăng nhu động ruột giúp cháu dễ đi tiêu. Đồng thời tập cho cháu phản xạ đi tiêu mỗi ngày. Nếu tình trạng táo bón kéo dài không cải thiện nên đưa cháu đến cơ sở y tế chuyên khoa để tìm nguyên nhân khắc phục sớm bạn nhé. Thân ái chào bạn!
BS CK1 Hoàng Hồ Thống Nhất
Chuyên gia Tư vấn Dinh dưỡng NutiFood
