Kết nối cộng đồng từ sức sáng tạo trẻ

Tạo trend từ giá trị di sản

Chỉ sau 2 ngày ra mắt, MV (video ca nhạc) Bắc Bling của ca sĩ Hòa Minzy đã tạo nên cơn sốt trên các nền tảng âm nhạc. Hiện MV đã đạt hơn 8,3 triệu lượt xem trên nền tảng YouTube, lọt tốp 6 MV được xem nhiều nhất thế giới trong 24 giờ, tốp 18 MV trending (xu hướng) toàn cầu, tốp 1 trending YouTube Việt Nam cùng nhiều quốc gia như Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore, Úc…

Sự thành công của MV không chỉ ở mặt âm nhạc, mà chính ở sự kết nối cộng đồng, lan tỏa giá trị di sản, nét đẹp văn hóa của xứ quan họ, khi có hơn 300 người dân Bắc Ninh cùng tham gia ghi hình. Không dừng lại ở một sản phẩm giải trí, nhiều chuyên gia trong lĩnh vực truyền thông chia sẻ, đây là cách quảng bá di sản, du lịch hiệu quả thông qua các sản phẩm sáng tạo của nghệ sĩ, kết nối cộng đồng cùng chung mục tiêu giới thiệu hình ảnh quê hương, xứ sở.

Từ trước đến nay, các nhà nghiên cứu văn hóa đều khuyến nghị, kết nối cộng đồng vào di sản chính là cách làm hiệu quả để giữ gìn, phát huy những giá trị vốn sinh ra từ cộng đồng. TS Nguyễn Tri Phương (Trường Đại học Văn hóa Hà Nội) bày tỏ: “Di sản văn hóa được bảo tồn và phục vụ phát triển, sẽ thúc đẩy cộng đồng dân cư tại nơi có di sản nhận thức rõ hơn về giá trị của di sản, lòng tự hào về truyền thống, vẻ đẹp của quê hương, đất nước, về ý thức trách nhiệm bảo vệ tài sản này.

Những di tích trong một cộng đồng nhỏ như đình làng, khi được phát huy sẽ tạo nên sự cộng cảm, cố kết cộng đồng làng xóm qua những hoạt động chung xoay quanh việc phụng thờ thành hoàng, hội hè và đem lại sự cân bằng cho đời sống tâm linh dân làng. Các kỳ hội là dịp nhắc nhở truyền thống, lịch sử, cội nguồn, sự đoàn kết, lòng hướng thiện cho mỗi người dân trên đất nước, tiếp thêm sức mạnh, niềm tin cho họ trong lao động sản xuất”.

Truyền thống bắt nhịp 4.0

Trong những năm gần đây, di sản văn hóa vật thể, phi vật thể được nhắc và lan tỏa nhiều hơn, bởi đây chính là “tấm áo” bản sắc, làm nên sự khác biệt, độc đáo cho mỗi địa phương, vùng đất… Và là “hộ chiếu văn hóa” để người trẻ tự tin giao lưu, hội nhập mà không bị hòa tan trước những làn sóng tiếp biến văn hóa đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu. Khác với câu chuyện bắt trend đang nổi bật trên mạng xã hội, nhiều bạn trẻ tự tạo cho mình một phong cách, một xu hướng riêng khi chọn xây dựng nội dung số từ những con đường, điểm di tích, bảo tàng… Họ tham gia kể câu chuyện lịch sử trăm năm bằng ngôn ngữ của người trẻ hiện nay.

Gần 3 năm xây dựng kênh TikTok với tên gọi “Địa phương mình”, Nguyễn Thu Sương (23 tuổi, ngụ quận Bình Thạnh, TPHCM), đạt gần 30.000 lượt theo dõi với các video về di sản của thành phố. Thu Sương chia sẻ: “Gia đình tôi sinh ra và lớn lên ở đây, ví như chuyện đi chợ Bến Thành, chợ Tân Định, hay đi chơi Thảo Cầm viên cũng là một di sản ký ức đẹp với ông bà và ba mẹ tôi. Vì vậy, khi chọn nội dung làm kênh, tôi chọn điều quen thuộc với mình nhất.

Thông qua hình ảnh, video được đưa lên mạng, những điều xưa cũ chắc chắn sẽ không cũ khi nhiều người biết đến và lui tới, di sản luôn vận động cùng mình từng ngày từng phút thì làm sao cũ được”. Và những khởi nguồn tốt đẹp luôn cần trao truyền, tiếp nối, hơn ai hết chính là thế hệ trẻ. Lịch sử, văn hóa được kể bằng ngôn ngữ gen Z, hòa cùng nhịp sống đương thời, đời sống 4.0…, ắt hẳn tự thân di sản đang phát huy giá trị mà không cần phải hô hào kêu gọi.

Ông Trương Lê Hiếu Dân (Hội Di sản văn hóa TPHCM), thành viên ban tổ chức cuộc thi sáng tạo video với chủ đề “Kết nối di sản - Sáng tạo tương lai” (diễn ra đến ngày 26-3), cho biết: “Cách để giữ gìn và phát huy giá trị di sản hiệu quả chính là việc hài hòa và bắt kịp với đời sống giới trẻ, bởi chính họ là thế hệ tiếp nối. Khi người trẻ hiểu, trân trọng và sáng tạo trên nền tảng di sản, sẽ đưa giá trị ấy vào cuộc sống hiện đại một cách sống động, nhanh và hiệu quả nhất”.