Dự án cải tạo kênh Ba Bò được phê duyệt từ năm 2007, khởi công cuối năm 2008, triển khai gần 10 năm nay, vốn đầu tư đã tăng gấp đôi, nhưng đến nay công trình vẫn ngổn ngang.
Dự án chống ngập kéo dài… 10 năm
Dự án cải tạo kênh Ba Bò được phê duyệt từ năm 2007, tổng vốn dự kiến ban đầu là 307 tỷ đồng với quy mô xây dựng tuyến kênh chính Ba Bò dài hơn 1.700m và tuyến kênh nhánh dài 865m, hồ điều tiết rộng gần 6ha. Sau khi hoàn thành, dự án sẽ tiếp nhận và chuyển tải nước thải đã qua xử lý cho lưu vực quận Thủ Đức. Hai năm sau, dự án được bổ sung thêm hạng mục hồ sinh học, trạm bơm để xử lý ô nhiễm... và được điều chỉnh vốn đầu tư lên 744 tỷ đồng, với mục tiêu tiếp nhận và xử lý nước thải của các khu công nghiệp và nước thải sinh hoạt trong khu vực.
Dự án triển khai gần 10 năm vẫn còn ngổn ngang
Dự án khởi công từ tháng 10-2008, vào thời điểm đó người dân khu vực dự án ai cũng thấy vui vì tình trạng ngập úng và ô nhiễm sẽ được giải quyết. Thế nhưng, cho đến nay công trình chỉ mới hoàn thành các hạng mục như nạo vét lòng kênh, xây kè (phía TPHCM) và hai con đường hai bên bờ kênh, tường rào..., còn hạng mục chính là hồ điều tiết với quy mô 5,7ha và hồ sinh học 2,45ha nhằm xử lý tình trạng ô nhiễm, kiểm soát nguồn nước chảy xuống kênh Ba Bò chỉ mới cơ bản hoàn thành hai hồ nhỏ. Dự án đã chậm trễ nhiều năm vì công tác giải phóng mặt bằng. Cuối năm 2013, quận Thủ Đức đã hoàn tất công tác giải phóng mặt bằng và bàn giao cho chủ đầu tư. Những tưởng dự án sẽ sớm triển khai để có thể đưa vào sử dụng trong năm 2015 nhưng vì nhiều lý do, đến nay những hạng mục chính của dự án vẫn chưa hẹn ngày hoàn thành. Bà Nguyễn Thị Nhu (ngụ phường Bình Chiểu, quận Thủ Đức, nhà sát vách hồ) cho biết: “Dự án triển khai gần cả chục năm mà đến nay vẫn còn bừa bộn. Lâu lâu thấy có vài ba người đến làm nhưng được một, hai tuần lại ngưng, thậm chí ngưng vài tháng rồi lại tiếp tục làm. Mấy cái hồ sinh học gì đó thấy công nhân làm hoài mà có xong đâu. Dự án dây dưa, mùa nắng thì bốc mùi hôi thối nồng nặc lan ra cả cây số, nước đen ngòm và đặc quánh. Mùa mưa thì gây ngập...”.
Lại chờ duyệt dự án
Để con kênh thật sự hồi sinh, phải kiểm soát được chất lượng nước thải từ các Khu công nghiệp Sóng Thần 1, 2, Đồng An... Đồng thời, phải sớm triển khai hoàn tất dự án xây dựng hồ điều tiết cũng như hồ sinh học (thuộc địa phận TPHCM) - hạng mục đã kéo dài nhiều năm nay. Giám đốc Ban Quản lý dự án cải tạo kênh Ba Bò (thuộc Trung tâm Điều hành chương trình chống ngập nước TPHCM), ông Võ Thanh Huy, cho biết hạng mục hồ sinh học có mục tiêu chủ yếu giải quyết nước thải sinh hoạt từ các cụm dân cư thải ra kênh Ba Bò, chứ không thể xử lý ô nhiễm hóa chất từ các khu công nghiệp của Bình Dương đổ về. Vì thế, nếu hồ sinh học xây dựng xong, nước kênh Ba Bò từ thượng nguồn đổ về vẫn còn ô nhiễm hóa chất vượt khả năng xử lý thì hồ sinh học cũng không giải quyết được tận gốc thực trạng ô nhiễm. Hiện hạng mục xây dựng hồ điều tiết và đoạn 1 của tuyến kênh chính đã thi công xong các bậc nước, đường dọc kênh chính; đã đào được 97,51% khối lượng của hồ điều tiết và 100% khối lượng của hồ sinh học. Trong đó, khối lượng còn lại của hồ điều tiết chưa được đào vì do đây là phần đường phục vụ thi công cho các hạng mục còn lại của gói thầu. Khi thực hiện hoàn thành các hạng mục còn lại thì nhà thầu sẽ tiến hành thi công hoàn thiện hồ điều tiết. Hiện nay, đơn vị thi công đang hoàn thiện hồ sinh học, đường ven hồ, trồng các trụ điện trung thế, mương cáp điện.
Theo Trung tâm Điều hành chương trình chống ngập nước, năm 2014, ban quản lý dự án phải tạm dừng thi công để làm thủ tục xin chủ trương bù trượt giá cho nhà thầu, do công trình thi công kéo dài. Sau khi UBND TPHCM chấp thuận, nhà thầu mới chấp nhận thi công trở lại. Tuy nhiên, có một số hạng mục phải điều chỉnh, ví dụ tại khu vực hồ xử lý nước thải, Sở Giao thông Vận tải TPHCM đề nghị thay đổi kích thước cây cho phù hợp (cây cao khoảng 2,5m và đường kính thân từ 4 - 6cm). Các hạng mục như đập tràn 2 thuộc trạm bơm 1, đập tràn 3 thuộc trạm bơm 2, trạm biến áp, ống bảo vệ cáp điện vẫn chưa thể triển khai thi công được vì chưa được điều chỉnh thiết kế bản vẽ thi công. Sở Giao thông Vận tải đang yêu cầu chủ đầu tư trình thẩm định, phê duyệt điều chỉnh thiết kế cơ sở, dự án công trình, trước khi triển khai các bước tiếp theo. Theo yêu cầu này, ngày 4-3-2016 vừa qua, Trung tâm Điều hành chương trình chống ngập nước - chủ đầu tư dự án - mới xong bước nộp lại hồ sơ điều chỉnh thiết kế để Sở Giao thông Vận tải xem xét thẩm định, phê duyệt dự án đầu tư điều chỉnh dự án. Và đến nay, khâu thẩm định, phê duyệt vẫn… chưa xong!
Dự án chống ngập cần triển khai cấp bách nhưng thi công gần chục năm nay vẫn chưa xong, gây bức xúc trong dư luận, nay tiếp tục chờ phê duyệt điều chỉnh. Theo tốc độ giải quyết này, chưa biết đến khi nào thì công trình mới hoàn thành và đưa vào sử dụng.
QUỐC HÙNG
