Kế hoạch do Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio trực tiếp chỉ đạo tới tân Bộ trưởng MEXT Keiko Nagaoka. Theo đó, ông Kishida Fumio yêu cầu MEXT sớm đưa ra giải pháp nhằm triển khai hiệu quả “Kế hoạch 300.000 sinh viên quốc tế”.
Điều này đồng nghĩa với việc, bên cạnh việc tiếp nhận số lượng sinh viên quốc tế đến Nhật Bản học tập 300.000 sinh viên/năm, còn phải nâng cao hơn nữa con số này trong các năm tiếp theo.
Thủ tướng Kishida cũng yêu cầu các bộ, ngành liên quan xem xét cải thiện môi trường trong nước để các sinh viên quốc tế cũng như sinh viên Nhật Bản tốt nghiệp ở nước ngoài có thể đóng góp nhiều hơn cho Nhật Bản sau khi tốt nghiệp.
Theo Bộ trưởng Keiko Nagaoka, dự kiến đề án cụ thể sẽ hoàn tất vào đầu năm sau và sẽ được Chính phủ Nhật Bản đưa vào một trong những chương trình nghị sự của Hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nền công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới (G7) khi nước này giữ vai trò Chủ tịch luân phiên vào năm 2023.
Trong khuôn khổ chiến lược quốc tế hóa, “Kế hoạch 300.000 sinh viên quốc tế” do Tokyo xây dựng có tham vọng tăng số lượng sinh viên quốc tế đến Nhật Bản học tập từ 120.000 sinh viên/năm lên 300.000 sinh viên/năm. Chiến lược nhằm mục đích đưa xứ sở hoa anh đào thành một quốc gia cởi mở hơn với thế giới và thúc đẩy trao đổi con người, hàng hóa, tiền tệ, thông tin giữa châu Á với thế giới.
Sự góp mặt của sinh viên quốc tế ngày càng trở nên thiết yếu đối với các trường đại học ở Nhật Bản, trong bối cảnh tỷ lệ sinh tại nước này ngày càng giảm. Thậm chí, tại một số trường đại học, số lượng sinh viên quốc tế chiếm hơn 50% tổng số sinh viên theo học. Vào tháng 5-2019, số lượng sinh viên quốc tế theo học tại Nhật Bản đã đạt con số kỷ lục là 310.000 người, nhưng đã giảm mạnh xuống còn 240.000 sinh viên vào năm 2021 do tác động của đại dịch Covid-19.
Cuối tháng 11 năm ngoái, Nhật Bản đã áp đặt lệnh cấm nhập cảnh vào nước này đối với các công dân nước ngoài nhằm hạn chế sự lây lan của biến thể của virus SARS-CoV-2, tuy nhiên, lệnh cấm sau đó đã được nới lỏng để cho phép các doanh nhân, sinh viên, công dân Nhật Bản muốn trở về quê hương và công dân nước ngoài nhập cảnh, ngoại trừ khách du lịch nước ngoài.
Do chính sách phòng dịch được thắt chặt, giới lãnh đạo của nhiều đại học tại Nhật Bản từng lo ngại trước tình trạng số lượng sinh viên quốc tế đến nước này sụt giảm, đồng thời cảnh báo nguy cơ du học sinh sẽ chuyển hướng sang những quốc gia có chính sách nhập cảnh cởi mở hơn như như Hàn Quốc, Singapore, Trung Quốc...
Theo MEXT, tính đến tháng 3-2022, có khoảng 110.000 sinh viên nước ngoài chờ đợi để được nhập cảnh vào Nhật Bản sau gần 2 năm bị cản trở do các biện pháp kiểm soát biên giới nghiêm ngặt. Chính phủ Nhật Bản cam kết sẽ ưu tiên hỗ trợ sinh nước ngoài quay trở lại Nhật bằng cách tận dụng ghế trống trên máy bay, đẩy mạnh chuyến bay vào các ngày trong tuần...
Nhận định về kế hoạch trên, Giáo sư Wataru Suzuki thuộc Khoa Kinh tế của Trường Đại học Gakushuin cho rằng để thực hiện hiệu quả, không chỉ có MEXT mà rất cần sự phối hợp chung tay của cả Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp cũng như Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản. Như vậy mới tăng tính hấp dẫn của môi trường học tập và lao động sau tốt nghiệp của những sinh viên nước ngoài tại đất nước Mặt trời mọc.
