Nhiều sai sót gây lãng phí, đội vốn công trình
Trung tâm Triển lãm quy hoạch TPHCM có diện tích 18.000m2, được xây dựng giữa tuyến đường ven sông Sài Gòn và đường chính R1 (đại lộ Vòng cung) trong Khu đô thị mới Thủ Thiêm, TP Thủ Đức. Tòa nhà Trung tâm Triển lãm quy hoạch TPHCM được kỳ vọng góp phần nâng cao chất lượng công tác quy hoạch, hướng dẫn và kêu gọi đầu tư, hướng tới mục tiêu xây dựng và phát triển TPHCM văn minh, hiện đại. Công trình còn là nơi triển lãm các quy hoạch, tạo điều kiện để người dân tìm hiểu, tham gia đóng góp ý kiến vào quá trình quy hoạch, giám sát thực hiện quy hoạch chung của thành phố; là điểm đến để người dân và nhà đầu tư tìm hiểu về kiến trúc, văn hóa, đô thị, du lịch.
Công trình được UBND TPHCM đặc biệt quan tâm, quyết liệt trong triển khai từ tổ chức thi thiết kế mẫu, lập dự án đầu tư, chọn nhà thầu và công khai đấu thầu từng hạng mục. Công trình được chia 71 gói thầu do hơn 40 nhà thầu trực tiếp tham gia thi công các hạng mục khác nhau. Theo chủ đầu tư dự án, do quá nhiều gói thầu và nhà thầu thi công dẫn đến tình trạng “giẫm chân nhau”, chồng chéo, nhà thầu này phải chờ nhà thầu kia bàn giao mặt bằng mới có thể triển khai thi công khiến phát sinh vướng mắc, mâu thuẫn giữa các nhà thầu. Cụ thể, do nhà thầu gói thầu số 6 chưa triển khai thi công dẫn đến tiến độ kéo dài, phát sinh việc kiểm định bổ sung các vết nứt sàn bê tông cốt thép tầng hầm và trệt. Một phần do gói thầu số 6 chậm triển khai dẫn đến các gói thầu khác không thể thi công hoàn thiện công trình. Các loại vật tư, thiết bị đã lắp đặt nhưng chưa thể hoàn thành vì phải chờ gói thầu này nên đã xuống cấp, rỉ sét, bị mất trộm. Hệ thống thoát nước không thể đấu nối ra bên ngoài gây ngập thường xuyên cho công trình, làm hư hỏng nhiều hạng mục khác…
Theo chủ đầu tư dự án, tình trạng hư hỏng còn xảy ra ở vật liệu bảo vệ chống cháy, dầm thép một số vị trí đã bong rộp rỉ thép, xuất hiện nhiều vết nứt các sàn… Do thiết kế ban đầu thiếu nhiều hạng mục nên không thể kết nối lại với nhau. Điển hình là thiếu phần mái bao che công trình, thiếu thiết bị đầu cuối của hệ thống phòng cháy chữa cháy ở một số vị trí tầng hầm, thiếu khối lượng chống thấm, vữa liên kết với các tấm panel. Công trình muốn tiếp tục thi công phải lập gói thầu kiểm định chất lượng để bổ sung thêm hạng mục công trình. Điều này dẫn đến khả năng có thể làm đội vốn đầu tư công trình.
Đến hạn lại… gia hạn
Như đã đề cập, quá trình thực hiện dự án có nhiều điều chỉnh, bổ sung từ thiết kế, phân bổ đầu tư, đến đấu thầu, bổ sung các hạng mục và một loạt sai sót trong quản lý đầu tư, trình duyệt thay đổi pháp lý… đã dẫn đến sự trì trệ, thiệt hại về tài sản và kéo dài thời gian thi công. Đầu tiên là pháp lý, đơn vị chủ quản chủ đầu tư có đến 3 lần thay đổi. Tên gọi chủ đầu tư tuy vẫn giữ nguyên khi dự án được phê duyệt là Trung tâm Triển lãm quy hoạch TPHCM, nhưng đơn vị chủ quản được đổi từ UBND TPHCM sang Sở QH-KT và hiện tiếp tục chuyển qua Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp.
Ngay sau ngày phát lệnh khởi công (ngày 3-12-2014), công trình đã phát sinh một loạt vấn đề về thi công các gói thầu của nhà thầu như: thiết bị thi công của một số nhà thầu chưa nhập về kịp, vật tư của hạng mục chưa thi công tới thì được tập kết tại hiện trường, trong khi nhiều loại vật liệu, trang thiết bị cần làm trước thì cái đủ, cái thiếu; một số nhà thầu thiếu lao động… Công trình phải dừng thi công để các nhà thầu giải quyết những vướng mắc trên, mãi đến cuối năm 2015 mới được khởi động lại. UBND TPHCM ra quyết định gia hạn lần 1 với thời gian hoàn thành là quý 2-2017. Đến ngày 23-5-2016, UBND TPHCM lại ra quyết định gia hạn lần 2, hoàn thành công trình đến tháng 4-2018. Ngày 9-7-2018, UBND TPHCM ra Quyết định 2836 QĐ-UBND phê duyệt điều chỉnh dự án đầu tư xây dựng Trung tâm Triển lãm quy hoạch TPHCM với nội dung điều chỉnh lần 3, thời hạn thực hiện dự án đến hết năm 2019. Tiếp theo đó là Quyết định 4149/QĐ-UBND ngày 10-11-2020 phê duyệt điều chỉnh dự án với thời gian thực hiện dự án 2014-2020. Ngay sau khi quyết định gia hạn lần thứ 4 ban hành, công trình dừng thi công cho đến nay do một loạt vấn đề vướng mắc như chúng tôi đã đề cập.
Ngày 4-7-2022, trước khi hoàn tất thủ tục chuyển giao về Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp, Sở QH-KT có văn bản đề nghị điều chỉnh thời gian thực hiện dự án đến năm 2023, khẳng định thời gian tới dự án còn nhiều khó khăn nên khó xác định được thời gian hoàn thành dự án.
Như vậy, đến nay, công trình Trung tâm Triển lãm quy hoạch TPHCM vẫn chưa thể xác định được thời điểm khởi động trở lại và thời gian hoàn thành dự án.
