Trước đó, Báo SGGP có bài “Cà Mau lỏng lẻo quản lý đất công, khó khăn xử lý hậu” quả phản ánh thực trạng phản ánh chính quyền địa phương quản lý đất công còn lỏng lẻo, việc xử lý vi phạm chưa đến nơi đến chốn nên hậu quả để lại vô cùng phức tạp.
Cũng trong bài viết trên có đề cập đến việc ông Ninh Cao Phu (ngụ khóm 10, thị trấn Sông Đốc) tố cáo cán bộ khi thu hồi đất có nguồn gốc từ nông trường Sông Đốc nhưng lại “hỗ trợ” tiền tỷ cho ông Đinh Văn Toản. Việc tố cáo của ông Phu đã được Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau kết luận.
Do ông Phu tố cáo đúng về việc hỗ trợ, bồi thưởng sai cho ông Toản, nên Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau chỉ đạo kiểm điểm và xử lý trách nhiệm đối với Chủ tịch UBND thị trấn Sông Đốc và Trưởng Phòng TN-MT huyện. Riêng ông Lê Phong, Chủ tịch UBND huyện Trần Văn Thời bị kiểm điểm rút kinh nghiệm.
Theo hồ sơ, vào năm 2003, lãnh đạo nông trường Sông Đốc có hợp đồng kinh tế với 7 hộ dân (trong đó có ông Đinh Văn Toản) thuê hơn 9 ha trong tổng số 40 ha đất của khu đất thực nghiệm. Thời hạn thuê là 1 năm, có nghĩa đến năm 2004 thì hết hạng thuê.
Đến năm 2004, nông trường Sông Đốc giải thể. Sau đó, UBND tỉnh Cà Mau ban hành Quyết định số 29 (ngày 11-5-2005) giao cho UBND thị trấn Sông Đốc quản lý để lập thủ tục trình cấp thẩm quyền giao đất, cho thuê theo quy định.
Tuy nhiên, khi nông trường Sông Đốc giải thể, UBND thị trấn Sông Đốc lại “quên” quản lý khu đất thực nghiệm nói trên nên 7 hộ dân tiếp tục canh tác.
Đến năm 2014, 6/7 hộ được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Ông Toản được cấp 3ha, còn lại hơn 6,4ha ngoài hạn mức ông Toản vẫn tiếp tục sử dụng.
Ngày 30-1-2018, UBND huyện Trần Văn Thời phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư (thuộc dự án Đầu tư xây dựng khu tái định cư khóm 9) tổng diện tích đất thu hồi là 11,7 ha, có 19 hộ dân bị ảnh hưởng, kinh phí bồi thường, hỗ trợ là 6,3 tỷ đồng.
Khi thực hiện dự án này, ông Toản bị thu hồi 32.982 m2 (trong 6,4 ha ngoài hạng mức) và được hỗ trợ, bồi thường trên 2,1 tỷ đồng (hiện ông Toản đã nhận 1,7 tỷ đồng, còn lại 400 triệu đồng chưa nhận).
Cho rằng việc hỗ trợ, bồi thường đất cho ông Toản là sai nên ông Ninh Cao Phu gởi đơn tố cáo lên UBND huyện Trần Văn Thời.
Tuy nhiên, sau khi xác minh, Chủ tịch UBND huyện Trần Văn Thời kết luận ông Phu tố cáo sai (ngoài ra, còn tố cáo nhiều nội dung khác Chủ tịch UBND huyện Trần Văn Thời kết luận có đúng, có sai).
Không bằng lòng với kết luận của UBND huyện Trần Văn Thời, ông Phu tiếp tục tố cáo lên UBND tỉnh Cà Mau.
Kết luận mới đây của Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau thể hiện việc giao đất có nguồn gốc nông trường Sông Đốc cho ông Toản chưa lập phương án giao đất, cho thuê đất theo tinh thần Nghị định 181/2004; Không quản lý chặt chẽ đối với phần đất còn lại ngoài hạn mức của ông Toản với diện tích trên 6,4 ha.
Theo Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau trường hợp ông Toản không có nhu cầu thuê đất thì phải thu hồi, còn ông Toản có nhu cầu thì cho thuê theo quy định. Việc không kịp thời cho ông Toản thuê đất (khi ông Toản có nhu cầu) gây thất thoát tiền thuê đất của Nhà nước. Ngoài ra, việc xác định sai nguồn gốc đất khi thu hồi 32.982 m2 của ông Toản vì vậy dẫn đến phương án, bồi thường sai cho ông Toàn 2,1 tỷ đồng.
