Truyền thông chưa đồng bộ
Tại tọa đàm, ông Tô Nam Toàn, Trưởng Phòng Khoa học, Công nghệ, Môi trường và Hợp tác quốc tế, Cục Đường bộ Việt Nam, cho biết, theo Nghị định số 119/2024/NĐ-CP quy định về thanh toán điện tử giao thông đường bộ, từ ngày 1-10, các tài khoản thu phí hiện hành như VETC, ePass sẽ bắt buộc phải thay thế bằng tài khoản giao thông. Nếu không thực hiện, chủ phương tiện sẽ không thể lưu thông qua trạm thu phí.

Hiện cả nước có 6,3 triệu phương tiện sử dụng dịch vụ thu phí tự động không dừng, đạt gần 100% tổng số phương tiện trong cả nước. Tuy nhiên, cách đây 1 tuần, mới chỉ 30% phương tiện thực hiện chuyển đổi tài khoản. Số lượng phương tiện chuyển đổi tài khoản tăng nhanh trong vài ngày gần đây, nhưng vẫn chưa tới 50% tổng phương tiện. Nguyên nhân chậm trễ chủ yếu do công tác truyền thông chưa được đồng bộ giữa các cơ quan quản lý và nhà cung cấp dịch vụ, dẫn đến người dân chưa tiếp cận và hiểu được chủ trương.
Theo hướng dẫn của các nhà cung cấp dịch vụ, các chủ phương tiện có thể chuyển đổi dễ dàng sang tài khoản giao thông ngay trên ứng dụng. Tuy nhiên, tài khoản giao thông phải được kết nối với một phương thức thanh toán không tiền mặt, cụ thể là ví điện tử, thẻ tín dụng, trong khi hầu hết tài xế mới chỉ có tài khoản ngân hàng, không được tính là phương thức thanh toán không tiền mặt. Điều đó có nghĩa là, người dùng vẫn phải có thẻ tín dụng, hoặc tạo ví điện tử và nạp tiền vào ví.
Ông Nguyễn Bá Tùng Lâm, Quản trị trang OtoFun, chia sẻ, đại bộ phận người trẻ tiếp cận nhanh, chuyển đổi dễ, nhưng những người có độ tuổi lớn lại gặp khó trong công nghệ, do việc xác thực định danh cần thực hiện nhiều lần trên các ứng dụng. Các nhà cung cấp dịch vụ cần hỗ trợ trực tiếp cho những đối tượng bị hạn chế về công nghệ, như mở ngày hội hỗ trợ trực tiếp, hoặc các đơn vị trung gian có giải pháp cho việc định danh thuận tiện hơn.
Đảm bảo quyền lợi người dùng
Tại tọa đàm, đại diện các cơ quan quản lý và nhà cung cấp dịch vụ đã giải đáp nhiều băn khoăn của người dùng về việc chuyển đổi sang tài khoản giao thông. Về câu hỏi vì sao tài khoản giao thông không kết nối trực tiếp với tài khoản ngân hàng mà phải qua ví điện tử, đại diện các nhà cung cấp dịch vụ cho biết, hiện tốc độ kết nối tài khoản ngân hàng chưa đáp ứng yêu cầu. Tốc độ giao dịch xe qua trạm yêu cầu 0,2 giây và phải đạt KPI 99%, trong khi đó, tốc độ kết nối với tài khoản của ngân hàng chậm hơn và chỉ đạt khoảng 50%.
Về việc khi chuyển đổi tài khoản giao thông, số tiền còn dư trong tài khoản thu phí sẽ được xử lý như thế nào, ông Tô Nam Toàn cho biết, tiền trong tài khoản thu phí hiện tại vẫn được ưu tiên để sử dụng thanh toán phí đường bộ. Đến ngày 1-10, số dư trong tài khoản thu phí sẽ được chuyển trả lại cho chủ phương tiện theo 2 cách. Trường hợp có ví điện tử kết nối với tài khoản giao thông, tiền từ tài khoản thu phí sẽ được chuyển về ví điện tử. Trường hợp chỉ liên kết với thẻ tín dụng, cơ quan quản lý đề nghị nhà cung cấp dịch vụ chuyển lại số tiền vào tài khoản ngân hàng được chủ phương tiện cung cấp. Việc giải quyết số dư trong tài khoản thu phí sẽ thực hiện ngay sau thời điểm 1-10.
Một số tài xế đặt câu hỏi, trong trường hợp chưa kịp hoặc chưa thể chuyển đổi sang tài khoản giao thông thì có bị xử phạt hay không, ông Tô Nam Toàn thông tin, việc không chuyển đổi đồng nghĩa sẽ không có nguồn tiền để thanh toán thu phí đường bộ. Hiện chưa có quy định xử phạt đối với hành vi này, nhưng sắp tới, cơ quan chức năng sẽ xem xét bổ sung, xử phạt hành vi xe không có tiền trong tài khoản khi lưu thông qua trạm. Theo các nhà cung cấp dịch vụ, hiện các ngân hàng đều có thể kết nối vào tài khoản giao thông. Tuy nhiên, nhiều người dùng bày tỏ lo ngại vấn đề bảo mật thông tin khi kết nối tài khoản đến quá nhiều ứng dụng (app) dịch vụ, ví điện tử. Đại diện của Ngân hàng Nhà nước khẳng định, hạ tầng đảm bảo an toàn khi thực hiện kết nối.
Ông Nguyễn Mạnh Thắng, Phó Cục trưởng Cục Đường bộ Việt Nam, thông tin, trong vài ngày tới, Cục Đường bộ Việt Nam sẽ làm việc và yêu cầu các nhà cung cấp dịch vụ có hướng dẫn cụ thể, chi tiết, dễ hiểu cho người dùng ngay trên ứng dụng. Đồng thời, các nhà cung cấp dịch vụ sẽ triển khai ngay những giải pháp hỗ trợ, khuyến khích người dân và doanh nghiệp trong việc chuyển đổi để đáp ứng tiến độ.
Về câu hỏi có cách nào cho chủ phương tiện dùng trước, trả sau, vì đây cũng là điều kiện để chuyển sang giai đoạn 2 của thu phí không dừng, bỏ barie ở trạm thu phí, đại diện các nhà cung cấp dịch vụ cho biết, nếu khách hàng liên kết tài khoản với thẻ Visa thì việc này thực hiện được ngay, còn đối với ví điện tử, việc thanh toán trả sau vẫn đang gặp vướng mắc về chính sách, có rủi ro về nợ xấu, đòi hỏi phải có giải pháp. Các cơ quan quản lý, các đơn vị cung cấp dịch vụ đang nỗ lực để sớm cung cấp dịch vụ này.