Đây là phiên đầu tiên được áp dụng Bộ luật Tố tụng Hình sự mới (BLTTHS năm 2015, có hiệu lực từ 1-1-2018) nên phiên tòa sẽ không có vành móng ngựa và quá trình xét xử sẽ đảm bảo tối đa quyền tranh tụng.
Mô hình phòng xét xử mới
Chủ tọa phiên tòa là Thẩm phán Nguyễn Ngọc Huân, Thẩm phán thứ 2 là ông Trương Việt Toàn, ngoài ra còn có 3 hội thẩm nhân dân. 3 kiểm sát viên thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử gồm: ông Đào Thịnh Cường (Phó Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân TP Hà Nội) và 2 kiểm sát viên cao cấp là Nguyễn Minh Đồng, Nguyễn Mạnh Thường. Cơ quan tố tụng còn bố trí 2 kiểm sát viên dự khuyết tham gia phiên tòa này. Tại phiên tòa có hơn 40 luật sư đăng ký bào chữa cho 22 bị cáo. Tham dự phiên tòa có 2 nguyên đơn dân sự là PVN và PVC. 6 giám định viên và 60 người tham gia tố tụng là những người làm chứng, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan. Phiên tòa này dự kiến sẽ kéo dài tới ngày 21-1.
Xe chở các bị cáo có mặt tại Tòa án Nhân dân TP Hà Nội ngày 8-1. Ảnh: QUỐC KHÁNH
Trong số 22 bị cáo bị đưa ra xét xử tại phiên tòa có ông Đinh La Thăng (nguyên Chủ tịch HĐTV PVN) cùng với 11 bị cáo khác bị xét xử về tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước gây hậu quả nghiêm trọng”. 8 bị cáo khác bị xét xử về tội “Tham ô tài sản”. Đặc biệt, 2 bị cáo Trịnh Xuân Thanh (nguyên Chủ tịch HĐQT PVC) và Vũ Đức Thuận (nguyên Tổng giám đốc PVC) sẽ bị xét xử về cả 2 tội danh trên.
An ninh được thắt chặt tại phiên tòa
Thẩm phán Trương Việt Toàn, Phó Chánh tòa hình sự, TAND TP Hà Nội cho biết, phiên tòa xét xử ông Đinh La Thăng và đồng phạm trong vụ án xảy ra tại PVN và PVC là một vụ án hết sức nhạy cảm và quan trọng vì có nhiều bị cáo nguyên là lãnh đạo cấp cao của ngành dầu khí, thậm chí có bị cáo là lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước. Đề cập về những điểm mới trong phiên xét xử, Thẩm phán Trương Việt Toàn cho biết, phiên tòa xét xử ông Đinh La Thăng và đồng phạm sẽ không có vành móng ngựa. Phòng xét xử được thay đổi theo mô hình phòng xét xử mới. Theo đó, Hội đồng xét xử ngồi ở bục phía trên, phía dưới Thư ký phiên tòa ngồi giữa, đại diện Viện Kiểm sát quyền công tố tại phiên tòa và các luật sư tham gia bào chữa sẽ ngồi ngang hàng nhau. Các bị cáo không phải đứng trước vành móng ngựa để khai, thay vào đó là đứng trước bục để khai.
Gây thiệt hại hơn 119 tỷ đồng
Theo cáo trạng của vụ án, trong quá trình thực hiện Dự án Nhà máy nhiệt điện Thái Bình 2, ông Đinh La Thăng có vai trò chính trong việc đề ra chủ trương và chỉ định PVC thực hiện gói thầu EPC, chỉ đạo PVPower ký hợp đồng EPC số 33 với PVC trái quy định, sau đó chỉ đạo cấp dưới tại PVN và Ban quản lý dự án căn cứ hợp đồng này cấp tạm ứng hơn 6,6 triệu USD và trên 1.312 tỷ đồng cho PVC để bị cáo Trịnh Xuân Thanh và đồng phạm sử dụng hơn 1.115 tỷ đồng sai mục đích không đưa vào dự án Nhà máy nhiệt điện Thái Bình 2, gây thiệt hại cho Nhà nước số tiền hơn 119 tỷ đồng. Hành vi nêu trên của ông Đinh La Thăng đã phạm vào tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” quy định tại Điều 165, khoản 3-Bộ luật Hình sự năm 1999.
Lực lượng làm nhiệm vụ có mặt từ rất sớm để bảo vệ phiên tòa. Ảnh: QUỐC KHÁNH
Bị cáo Trịnh Xuân Thanh trong quá trình thực hiện Dự án Nhà máy nhiệt điện Thái Bình 2, giữ vai trò là Chủ tịch Hội đồng quản trị PVC. Trịnh Xuân Thanh đã có hành vi chỉ đạo bị cáo Vũ Đức Thuận ký hợp đồng EPC số 33, quyết định sử dụng số tiền tạm ứng vào mục đích khác.
Đối với bị cáo Vũ Đức Thuận trong quá trình thực hiện dự án Nhà máy nhiệt điện Thái Bình 2 là người ký hợp đồng EPC số 33 trái quy định để PVC được nhận tiền tạm ứng và tham gia việc quyết định sử dụng số tiền tạm ứng sai mục đích. Trên cương vị là Tổng giám đốc PVC, Vũ Đức Thuận có vai trò cùng với Trịnh Xuân Thanh chỉ đạo Nguyễn Anh Minh và Lương Văn Hòa lập khống hồ sơ rút hơn 13 tỷ đồng từ Ban điều hành dự án Vũng Áng - Quảng Trạch để chia nhau sử dụng cá nhân. Cá nhân bị cáo Thuận được ăn chia 800 triệu đồng và chịu trách nhiệm cùng bị cáo Trịnh Xuân Thanh, Nguyễn Anh Minh và một số bị can khác trong việc sử dụng chung khoản tiền 1,5 tỷ đồng trong tổng số hơn 13 tỷ đồng chiếm đoạt được.
Bị cáo Phùng Đình Thực với vai trò nguyên là Tổng Giám đốc PVN đã cùng bị cáo Đinh La Thăng có hành vi sai phạm trong việc chỉ đạo PVPower ký hợp đồng EPC số 33 với PVC trái quy định, sau đó chỉ đạo cấp dưới tại PVN và ban quản lý dự án căn cứ hợp đồng này cấp tiền tạm ứng cho PVC và Trịnh Xuân Thanh cùng đồng phạm.
Cáo trạng cũng chỉ rõ, vụ án “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” và “Tham ô tài sản” xảy ra tại PVN và PVC là vụ án đặc biệt nghiêm trọng, được dư luận xã hội quan tâm. Các bị cáo trong vụ án hầu hết là những người giữ vị trí chủ chốt trong những đơn vị kinh tế quan trọng, được Nhà nước, nhân dân tin tưởng giao quản lý vốn và thực hiện những dự án, công trình lớn của quốc gia, trong đó có Dự án Nhà máy nhiệt điện Thái Bình 2. Tuy nhiên, quá trình thực hiện dự án nêu trên, vì những động cơ khác nhau mà các bị cáo đã cố ý làm trái các quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế, gây thiệt hại đặc biệt lớn về kinh tế cho Nhà nước, thậm chí một số bị cáo còn lợi dụng chức vụ, quyền hạn để lập chứng cứ khống rút tiền của dự án để ăn chia, chiếm đoạt sử dụng cá nhân.