Theo Hội Thiên văn Hà Nội (HAS), tiết hạ chí năm nay ở bán cầu Bắc diễn ra vào ngày 21-6, lúc 3 giờ 46 phút (giờ Việt Nam). Hạ chí là ngày mà cực Bắc của Trái đất nghiêng tối đa nhất về phía mặt trời. Lúc này, mặt trời sẽ chiếu sáng thẳng (vuông góc) lên đường chí tuyến (vĩ tuyến) Bắc tại 23,44 vĩ độ Bắc.
Còn theo kinh nghiệm dân gian của người Á Đông, hạ chí là ngày mà đường vuông góc của ánh sáng mặt trời với Trái đất “dịch chuyển” lên vị trí cao nhất của bán cầu Bắc, sau đó sẽ quay dần trở về Nam bán cầu (tạo ra bởi góc nghiêng của Trái đất khi quay một vòng quanh mặt trời).
Các nhà thiên văn và khí tượng cho biết, đây là ngày đầu tiên của mùa Hè ở Bắc bán cầu và là ngày đầu tiên của mùa Đông ở Nam bán cầu. Đây cũng là ngày có thời gian ban ngày dài nhất và ban đêm ngắn nhất trong năm.
Đối lập tương tự với ngày hạ chí là ngày đông chí. Quan niệm dân gian ở Việt Nam cho rằng, ngày hạ chí thường được coi là ngày bắt đầu của mùa Hè.
Do khoảng cách gần mặt trời nên trong ngày này, thời tiết ở vùng cận xích đạo thường có nắng nóng gay gắt, nhiệt độ có thể lên tới 38-40 độ C.