* Tôi bị sưng và làm mủ ở đầu ngón tay trỏ, tôi mua thuốc ở hiệu thuốc về uống thấy đỡ nhưng không khỏi hẳn, ngón tay vẫn còn sưng và thâm. Xin bác sĩ chỉ cho cách chữa trị?
Lê Quang Minh (Tân Bình - TPHCM)
- BS LÊ THIỆN ANH TUẤN: Biểu hiện nhiễm trùng cấp tính ở đầu ngón tay là bệnh rất hay gặp, thường do vi khuẩn tụ cầu vàng gây ra, trong y khoa gọi là chín mé. Chín mé có nhiều dạng khác nhau và thể hiện ở mức độ nặng nhẹ khác nhau.
Một số trường hợp do chủ quan xem thường coi chín mé chỉ là mụn nhọt đơn giản, không được điều trị đúng cách, dễ để lại hậu quả như viêm, viêm khớp hoặc cứng khớp ngón tay, nặng hơn đôi khi phải cắt cụt đốt ngón tay...
Về xử trí, thông thường trong y khoa chia chín mé làm 3 loại chính gồm: chín mé nông (thường nhẹ), chín mé dưới da, chín mé sâu. Đa số các trường hợp phải điều trị qua mổ để chích mủ.
Trường hợp nhẹ:
- khi chưa có mủ: Chỉ gặp một số dạng của chín mé nông. Tổn thương mới xuất hiện dấu đỏ ửng trên mặt da, hơi sưng và đau tại chỗ. Có thể thấy một nốt phồng mọng nước ở đầu ngón tay. Những vết kim châm hoặc trầy xước ngón tay, gây tình trạng sưng, viêm, đỏ và đau nhẹ ở kẽ móng tay, quanh móng hoặc dưới móng tay.
- Xử trí: Chườm nóng, nhúng ngón tay trong nước nóng hoặc lăn áp ngón tay phía ngoài chai nước nóng. Sau chườm nóng có thể băng đắp bông tẩm cồn tại nơi bị chín mé.
- Khi xuất hiện mủ ít: Nếu chỉ có một chấm mủ nhỏ, hoặc dạng chín mé mọng nước, có thể dùng mũi kim vô trùng khơi đầu giọt mủ rồi nặn ra sẽ bớt nhức, có thể vạt mỏng lớp da mọng nước để làm giảm áp lực gây căng đau.
Lưu ý: Cần thiết chườm nóng vài ngày và phải bảo đảm tuyệt đối nguyên tắc vô trùng tại vết thương, rửa đắp cồn tại chỗ, khi cần dùng kháng sinh chống nhiễm trùng phải được thông qua ý kiến của bác sĩ.
Trường hợp nặng:
- Chín mé nông: ở kẽ móng tay, quanh móng tay hoặc dưới móng tay đã có mủ lan rộng, gây sưng đau nhức tại chỗ.
- Chín mé dưới da: hay gặp ở đầu ngón tay hoặc ở vùng đốt ngón tay số 1 và 2. Thường thấy trên ngón tay cái và ngón trỏ. Tồûn thương nằm ở giữa da và xương đầu ngón tay, gây đau nhiều, có khi đau dật theo mạch đập làm nhức nhối mất ngủ. Đây là loại chín mé đáng sợ vì có khả năng ăn dần vào trong xương.
- Chín mé sâu: Là một dạng biến chứng của chín mé dưới da không được điều trị. Thường gây viêm xương, viêm khớp hoặc viêm các gân gấp ngón tay, tệ hại nhất là đoạn xương bị hoại tử và chết xương. Hay gặp ở đầu ngón tay, đốt ngón tay sưng to, căng đau nhiều và bề mặt da tím đỏ.
Đối với trường hợp nặng kể trên, nhất thiết phải đi khám bác sĩ ngoại khoa để được rạch mổ lấy mủ tại ổ nhiễm trùng và dùng kháng sinh thích hợp. Sau khi đã lấy mủ hết, việc săn sóc vết thương bằng chườm nóng cũng rất cần thiết để vết thương mau lành.
Lưu ý: Không nên tự ý dùng kháng sinh khi chín mé đã gây nung mủ lan tỏa. Đa số các trường hợp nặng phải điều trị bằng mổ chích mủ. Nên cố định, tránh cử động ngón tay bị chín mé trong thời gian bị viêm tấy.
Khi đã ổn định vết thương cần sớm tập luyện cử động đề phòng cứng khớp. Một số trường hợp cần thiết phải chích ngừa huyết thanh chống uốn ván (tùy theo bác sĩ chỉ định cho từng trường hợp)