Tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ TN-MT Lê Minh Ngân đã đề cập Luật Đất đai năm 2024 với nhiều điểm mới có lợi cho hàng triệu người dân.
Cụ thể, hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất ổn định trước ngày 1-7-2014 mà không có giấy tờ về quyền sử dụng đất, không vi phạm pháp luật về đất đai, không thuộc trường hợp giao đất trái thẩm quyền, nay được UBND cấp xã xác nhận không có tranh chấp thì được cấp sổ đỏ. Luật Đất đai 2024 quy định bỏ khung giá đất, xác định giá đất theo nguyên tắc thị trường.
Hiện nay, khung giá đất được ban hành định kỳ 5 năm/lần và là căn cứ để UBND tỉnh xây dựng bảng giá đất tại địa phương. Bỏ khung giá đất, đồng nghĩa với việc các tỉnh sẽ được tự quyết định bảng giá đất mà không phụ thuộc vào giá đất tối thiểu - tối đa của khung giá đất. Điểm a khoản 1 Điều 158 Luật Đất đai 2024 nhấn mạnh, việc định giá đất phải đảm bảo nguyên tắc thị trường.
Điều 159 Luật này cũng quy định, bảng giá đất được xây dựng theo khu vực, vị trí. Bảng giá đất mới sẽ được công bố và áp dụng từ ngày 1-1-2026, sau đó sẽ điều chỉnh hàng năm. Thậm chí, trường hợp cần thiết có thể điều chỉnh trong năm để phù hợp với giá thị trường.
Một trong những điều kiện thu hồi đất theo quy định của Luật Đất đai 2024 là phải hoàn thành việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và việc bố trí tái định cư (khoản 3 Điều 80 Luật Đất đai 2024). Đối chiếu với quy định tại khoản 6 Điều 91 Luật này, việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và việc bố trí tái định cư phải được hoàn thành trước khi có quyết định thu hồi đất. Theo đó, có thể hiểu, phải hoàn thành việc bố trí tái định cư, bàn giao nhà ở tái định cư trước khi có quyết định thu hồi đất.
Bên cạnh đó, Luật Đất đai 2024 quy định việc Nhà nước thành lập các tổ chức phát triển quỹ đất để tạo lập, phát triển, quản lý, khai thác quỹ đất tại địa phương sẽ giúp cho tổ chức này có vai trò trung gian đền bù thỏa đáng cho người dân để mang đất ra đấu giá. Điều này sẽ loại bỏ tình trạng các doanh nghiệp chuyển đổi đất nông nghiệp thành đất thổ cư rồi xây nhà, phân lô bán nền, hưởng lợi lớn từ chênh lệch địa tô.
Nhìn một cách tổng quan, do luật đã siết lại những điều kiện, quy định về quỹ đất để phát triển các dự án nhà ở thương mại, do đó những chủ đầu tư yếu kém về năng lực, tài chính, quỹ đất... sẽ dần dần tự sàng lọc, tự rời bỏ khỏi thị trường địa ốc.
Thị trường khi đó chỉ còn lại những chủ đầu tư có quỹ đất lớn, có nguồn lực tài chính để phát triển dự án và làm ăn bài bản, điều này không những giúp thanh lọc thị trường mà quan trọng hơn là người mua nhà hình thành trong tương lai sẽ giảm rủi ro. Lúc ấy, người mua nhà cũng sẽ chỉ chọn những dự án đã có đất sạch, quỹ đất đã đầy đủ pháp lý để mua nhà ở hình thành trong tương lai và được phát triển bởi những nhà phát triển bất động sản có năng lực.
Phát biểu tại điểm cầu TPHCM, Phó Chủ tịch UBND TP Bùi Xuân Cường nhận xét Luật Đất đai 2024 và một số luật khác được triển khai rất đồng bộ. Thời gian qua, TPHCM đã lấy ý kiến các tầng lớp nhân dân, nhà khoa học, doanh nghiệp…
Phó Chủ tịch UBND TPHCM Bùi Xuân Cường cho rằng, Luật Đất đai năm 2024 có hiệu ứng lan tỏa rất tốt. Trong 2 tháng đầu năm 2024, TPHCM có số hồ sơ liên quan nhà đất được giải quyết là 67.750 hồ sơ, tăng gần 19.000 hồ sơ so với cùng kỳ năm trước; từ đó nguồn thuế cũng tăng lên nhiều (tăng lên 955 tỷ đồng), tăng 45% so với cùng kỳ năm trước. UBND TPHCM đã chỉ đạo Sở TN-MT, phấn đấu trước ngày 15-3 sẽ triển khai các hướng dẫn của Trung ương để thực hiện Luật Đất đai 2024 trên địa bàn.
