Gia tăng hồ sơ
Lo bảng giá đất mới sẽ kéo chi phí chuyển mục đích sử dụng tăng vọt, nhiều nhà đầu tư đất nông nghiệp trên địa bàn TPHCM tranh thủ “thoát hàng” với giá cắt lỗ lên đến cả tỷ đồng. Đó là trường hợp chị Nguyễn Thị Ngọc (ngụ quận 7), vừa rao bán lô đất gần 1.000m2 trên tỉnh lộ 7 (xã Trung Lập Thượng, huyện Củ Chi), với giá 4 tỷ đồng. Lô đất này được chị Ngọc mua từ đầu năm 2022, với số tiền 5 tỷ đồng, lúc thị trường xuất hiện thông tin các huyện ngoại thành sẽ lên quận.
Theo Dự thảo bảng giá đất điều chỉnh của TPHCM, dự kiến giá đất trên tỉnh lộ 7 được điều chỉnh lên mức 10,8 triệu đồng/m2, trong khi bảng giá hiện hành chỉ quy định 360.000 đồng/m2, tăng gấp 30 lần. “Tôi không có khả năng gánh phí chuyển đổi đất nên đã hạ giá bán, hy vọng sớm thu hồi vốn. Dù vậy, hiện vẫn chưa tìm được người quan tâm, hỏi mua”, chị Ngọc nói.
Ghi nhận trong tuần đầu tháng 8, tại huyện Củ Chi, số lượng người dân đi làm hồ sơ nhà đất rất đông. Cầm trên tay bộ hồ sơ đi nộp tiền sử dụng đất ghi nợ mấy năm nay, anh Nguyễn Văn An (người dân tại xã Tân An Hội, huyện Củ Chi) cho biết, gia đình anh có 400m2 đất nông nghiệp. Tại thời điểm cuối năm 2021, do kinh tế khó khăn nên gia đình anh đã ghi nợ tiền sử dụng đất.
“Khi nghe tin TPHCM sắp ban hành bảng giá đất mới với mức tăng hàng chục lần so với bảng giá đất cũ, tôi vội vàng đi gom tiền và vay mượn thêm từ người thân, bạn bè để đóng. Tuy nhiên, cán bộ thuế cho biết, hồ sơ nộp bình thường, nhưng việc tính thuế bị hoãn lại, chờ hướng dẫn”, anh An chia sẻ.
Ở Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai TP Thủ Đức, ngày thường người dân đến nộp hồ sơ nhà đất đã rất đông, nhưng chỉ trong vòng hơn 10 ngày qua, số lượng còn tăng hơn nhiều. Tại quận Gò Vấp, thời điểm trước ngày 1-8, hồ sơ nhà đất tăng đột biến và chính quyền địa phương phải bố trí cán bộ trực, giải quyết hồ sơ cho người dân tới đêm. Lãnh đạo Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai quận Gò Vấp cho biết, tất cả hồ sơ nhà đất mà người dân nộp nếu hợp lệ đều được nhận và xử lý.
Chờ hướng dẫn
Theo ghi nhận, sau hơn 10 ngày Luật Đất đai 2024 có hiệu lực, cơ quan thuế ở các quận, huyện và TP Thủ Đức chỉ tính tiền nghĩa vụ tài chính đối với những hồ sơ được chuyển sang cơ quan thuế từ ngày 31-7-2024 trở về trước. Riêng các hồ sơ chuyển sang cơ quan thuế từ ngày 1-8-2024 (ngày Luật Đất đai 2024 có hiệu lực) thì chờ hướng dẫn cách tính từ Cục Thuế TPHCM.
Tại buổi họp báo tình hình kinh tế - xã hội TPHCM diễn ra cuối tuần qua, ông Đào Quang Dương, Phó Trưởng phòng Kinh tế đất (Sở TN-MT TPHCM) cho biết, việc giải quyết các thủ tục đất đai từ ngày 1-8-2024 cho đến khi ban hành bảng giá đất mới theo Luật Đất đai 2024 hầu hết đang vướng tại nhiều tỉnh, thành. Vướng mắc của TPHCM ở khâu thủ tục tính thuế. Sở TN-MT đang phối hợp các sở, ngành để tham mưu UBND TPHCM, báo cáo các cơ quan trung ương cho ý kiến xử lý.
Theo ông Đào Quang Dương, Sở TN-MT cũng đang cùng các sở, ngành hoàn thiện dự thảo bảng giá đất điều chỉnh và trình các cấp phê duyệt. Về việc này, luật sư Đào Xuân Sơn (thuộc Đoàn luật sư TPHCM) cho rằng, việc áp dụng bảng giá đất mới theo sát giá thị trường đã được Quốc hội ban hành rất rõ ràng trong Luật Đất đai 2024. Theo đó, thời điểm áp dụng là từ ngày 1-1-2026. Thời hạn này đã được tính toán kỹ lưỡng để có một khoảng thời gian quá độ cho người dân chuẩn bị và có thể lựa chọn giải pháp phù hợp để hoàn thiện thủ tục pháp lý cho tài sản đất đai của mình.
Lúc này đây, bên cạnh việc điều chỉnh thời hạn áp dụng chính thức theo Luật Đất đai 2024, TPHCM cần công bố một cách rõ ràng và minh bạch cách tính nghĩa vụ tài chính cho người dân theo quy định hiện hành, để người dân yên tâm hơn và cũng cho họ thấy rõ lộ trình. Qua đó, những người muốn chuyển đổi mục đích sử dụng đất có thể thu xếp tài chính phù hợp với khả năng.
