Người dân ở huyện Mai Châu, tỉnh Hòa Bình vừa “phát minh” ra một cách chống cháy rừng rất đơn giản mà hiệu quả là đào liên tiếp những đường băng cản lửa chạy giữa rừng. Cách làm này được Cục Lâm nghiệp, Bộ NN-PTNT đánh giá cao, trở thành một “sự kiện” trong công tác phòng chống cháy rừng cả nước.
Điểm nóng cháy rừng
Người dân ở xã Cun Pheo (Mai Châu, Hòa Bình) tình nguyện góp công làm băng cản lửa
Đầu tiên là hơn 20km đường băng cản lửa được đào chạy suốt qua 4 xã có rừng nguyên sinh của huyện Mai Châu, gồm: Mai Hịch, Cun Pheo, Săm Khòe, Piềng Vế. Đây là khu vực thường xuyên xảy ra cháy rừng, ở vùng giáp ranh giữa huyện Mai Châu (tỉnh Hòa Bình), 2 xã Trung Thành, Thành Sơn (huyện Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa) và xã Xuân Nha (huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La). Cũng vì là vùng giáp ranh, “cha chung không ai khóc” nên công tác phòng, chống cháy rừng ở đây rất khó khăn.
Ở Mai Châu đã từng xảy ra nhiều vụ cháy lớn, làm thiệt hại hàng trăm héc ta rừng. Năm 1999, một vụ cháy bắt nguồn từ xã Thành Sơn (Thanh Hóa) đã lan sang, biến toàn bộ cánh rừng của xã Săm Khòe và Mai Hịch (Hòa Bình) thành tro. Năm 2004, bắt nguồn từ xã Xuân Nha (Sơn La), đám cháy cũng lan sang làm 85 héc ta rừng ở xã Cun Pheo (Mai Châu) chìm trong biển lửa...
Theo UBND huyện Mai Châu, đây là nơi rừng đang có mật độ che phủ rừng lên tới 65%, cao nhất của tỉnh Hòa Bình. Ngoài diện tích rừng tự nhiên, rừng đặc dụng, ở đây còn có một vùng rừng hỗn giao rộng lớn, trồng tre nứa, cây tạp… thường xảy ra cháy vào mùa khô. Khu vực này luôn được “khoanh đỏ” trong bản đồ dự báo cháy của quốc gia.
Đường băng cản lửa từ sức dân
Quá bức xúc trước nạn cháy rừng, người dân Mai Châu đã tự tìm giải pháp, đó là đào những đường băng cản lửa để cách ly nguồn lửa từ Thanh Hóa, Sơn La có thể lan sang.
Theo ông Hà Công Khuyên, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Mai Châu, để đảm bảo cách ly lửa hiệu quả, đường băng cản lửa đã được mở rộng ra 10m, chạy dài hơn 20km, bao bọc toàn bộ cánh rừng phía Tây Nam của huyện. Theo kế hoạch, từ nay đến năm 2010, UBND huyện Mai Châu sẽ huy động sức dân đào tiếp 20km đường băng cản lửa mới, bao bọc toàn bộ cánh rừng phía Bắc. “Bằng việc xây dựng những đường băng cản lửa, công tác phòng chống cháy rừng sẽ khá dễ dàng, ít tốn kém. Lúc trước, chưa có đường băng cản lửa, mỗi khi xuất hiện đám cháy, việc huy động lực lượng tham gia dập tắt lửa rất khó khăn, tốn kém”.
Ông Khuyên cho biết thêm, quá trình xây dựng những đường băng cản lửa không đơn giản. Bởi cần có sự chung tay của hàng ngàn người dân để tổ chức bạt núi, san đồi, cuốc đất đào đá. Cứ sáng tinh mơ, người dân từ các bản làng lại tụ họp thành đoàn đi làm băng cản lửa. Có những đoạn đường băng nằm sâu trong rừng, cách xa khu dân cư hơn 2 giờ đi bộ…
Thế nhưng, qua 6 năm ròng rã, hàng ngàn người dân ở huyện Mai Châu đã tình nguyện cùng “nằm rừng ngủ núi” để đào hơn 20km băng cản lửa, vắt qua những cánh rừng già. Để đảm bảo hiệu quả lâu dài của băng cản lửa, vào đầu mùa khô, mỗi người dân trong huyện sẽ góp một ngày công để dọn dẹp cỏ dại, chỉnh trang tuyến đường băng, nhằm ngăn chặn triệt để nguồn lửa có thể bắt qua.
Phong trào làm băng cản lửa ở Mai Châu đã được Bộ NN-PTNT đánh giá là tiêu biểu nhất trong hoạt động phòng chống cháy rừng năm 2007 trong cả nước.
VĂN PHÚC HẬU
