Thực tế cho thấy, khả năng chống chọi của DN đối với các tranh chấp như bán phá giá, chất lượng sản phẩm… luôn là thách thức lớn, đặc biệt trong các vụ liên quan đến tranh chấp quốc tế. Do vậy, các hiệp hội DN càng phải thể hiện rõ nét nhiệm vụ then chốt của mình trong việc hỗ trợ DN.
Nhiều tiểu thương chợ Bến Thành được vận động chuyển đổi từ hộ kinh doanh thành doanh nghiệp.Trong ảnh: Người tiêu dùng, du khách tìm hiểu các mặt hàng đặc sản tại chợ Bến Thành (quận 1, TPHCM)
Vai trò dẫn dắt của hiệp hội
Việt Nam tham gia vào các tổ chức kinh tế có quy mô rộng lớn như Diễn đàn Hợp tác kinh tế Thái Bình Dương APEC, tổ chức thương mại thế giới WTO, AFTA… mở ra con đường hội nhập thuận lợi hơn cho các DN Việt Nam cũng như toàn bộ nền kinh tế với các đối tác thương mại quốc tế lớn. Thông qua việc thực thi các cam kết, giúp môi trường đầu tư, kinh doanh của Việt Nam được cải thiện mạnh mẽ; tạo điều kiện giúp DN tự do sáng tạo, kinh doanh làm giàu cho mình và đất nước.
Bên cạnh những thuận lợi nêu trên, các DN Việt Nam còn phải đối mặt với những thách thức về mức độ tăng trưởng, khả năng cạnh tranh… khiến các DN trở nên bị động. Vì vậy, DN cần có sự hỗ trợ phù hợp để tồn tại, cạnh tranh và phát triển bền vững. Về phương diện này, các hiệp hội DN giữ vai trò quan trọng trong việc định hướng, hỗ trợ DN tìm kiếm, thực hiện các giải pháp nhằm phát triển bền vững thông qua hoạt động truyền thông, tham mưu công nghệ, đào tạo lao động, xúc tiến thương mại và hợp tác quốc tế.
Hiệp hội DN đóng vai trò là người đại diện và bảo vệ lợi ích hợp pháp, chính đáng của cộng đồng DN. Thông qua các mối quan hệ hợp tác, Hiệp hội DN chủ động phối hợp với các cơ quan hữu quan của TPHCM truyền đạt những ý kiến, nguyện vọng của cộng đồng DN đến Nhà nước, Chính phủ… Bên cạnh đó, hiệp hội còn tham gia góp ý kiến vào việc xây dựng các cơ chế, chính sách; tạo môi trường kinh doanh ngày càng thuận lợi cho việc phát triển kinh doanh, phát triển doanh nghiệp, đóng góp tích cực cho sự phát triển kinh tế - xã hội chung của đất nước.
Trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, với việc tham gia sâu rộng vào nhiều quan hệ kinh tế trong nhiều lĩnh vực khác nhau, các DN Việt Nam luôn phải đương đầu với các tranh chấp thương mại có thể phát sinh bất cứ lúc nào. Do đó, việc trang bị kiến thức luật pháp, kinh nghiệm và xử lý các vụ tranh chấp là yêu cầu cấp thiết đối với mỗi DN; đồng thời là trách nhiệm của Hiệp hội DN đối với các hội viên của mình.
Giải quyết tranh chấp bằng trọng tài
Hiện nay, đa phần các quốc gia trên thế giới, đặc biệt là các quốc gia phát triển đều không giải quyết tranh chấp thương mại bằng con đường tòa án mà giải quyết bằng con đường trọng tài. Phương thức trọng tài mang tính chất ưu việt và phù hợp trong việc giải quyết các tranh chấp thương mại. Lý do hoạt động thương mại luôn đòi hỏi phải nhanh chóng, linh hoạt, hiệu quả và trọng tài hoàn toàn có thể đáp ứng được các tiêu chí này.
Với tư cách là đại diện của các trung tâm trọng tài thương mại trên địa bàn TP, Hội Trọng tài thương mại TPHCM, ngoài vai trò bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của hội viên, còn giữ vai trò quan trọng trong việc nâng cao nhận thức của các DN về hoạt động trọng tài thương mại; phổ biến các quy định pháp luật liên quan đến hoạt động thương mại cho DN; hỗ trợ pháp lý cho DN khi có tranh chấp thương mại xảy ra.
Để làm được điều này, trước hết phải có cơ chế phối hợp giữa Hiệp hội DN với Hội Trọng tài thương mại TPHCM. Sự liên kết, hỗ trợ nhau thông qua cơ chế phối hợp sẽ giúp các DN là hội viên phát huy được thế mạnh, cải thiện, nâng cao năng lực cạnh tranh; cũng như tập hợp những khó khăn, đề xuất của DN nhằm tháo gỡ những vướng mắc phát sinh; tham mưu, đề xuất cơ chế, chính sách phù hợp cho mục tiêu phát triển. Từ đó, phát huy sở trường, thế mạnh, bảo vệ quyền lợi chính đáng của các DN trên thương trường.
Trong thời gian qua, Hiệp hội DN TPHCM đã phát huy tốt vai trò bảo vệ DN của mình. Đơn cử như trong vụ kiện xuất khẩu tôm của Việt Nam tại thị trường Mỹ, Hiệp hội DN đã đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện vấn đề cũng như tham gia vào toàn bộ quá trình giải quyết vụ kiện. Chủ động nghiên cứu vấn đề từ góc độ của Việt Nam và kinh nghiệm quốc tế, đưa ra đề xuất với Chính phủ về việc Việt Nam cần khởi kiện Mỹ ra WTO; đồng thời có những lập luận thuyết phục đến các cơ quan liên quan, cũng như đẩy mạnh công tác tuyên truyền nhằm tạo sự ủng hộ của nhân dân, góp phần quan trọng vào quá trình đưa ra quyết định khởi kiện của Chính phủ.
Bức tranh kinh tế thế giới không ngừng biến đổi. Do đó, vai trò của Hiệp hội DN trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế là rất lớn. Để bảo vệ tốt quyền lợi cho các hội viên của mình, đòi hỏi bản thân hiệp hội phải có mục tiêu, phương hướng cụ thể. Song song đó, cần đẩy mạnh công tác phối hợp với các cơ quan, tổ chức có liên quan trong việc nâng cao nhận thức pháp luật của DN.
