Trước đó, ngày 21-7, Tổng cục Hải quan có văn bản gởi VPA mặt hàng hồ tiêu đen hiện nằm trong danh mục hàng xuất khẩu có điều kiện, cơ quan Hải quan phải thực hiện phân luồng kiểm tra theo văn bản quản lý chuyên ngành. Trường hợp xác định doanh nghiệp xuất khẩu hồ tiêu là dược liệu không dùng cho mục đích làm thuốc theo điều 2 Thông tư số 03-2021 của Bộ Y tế thì cơ quan hải quan thực hiện thông quan trên hệ thống, đảm bảo thuận lợi cho doanh nghiệp.
Theo VPA, sau khi được nhận định dược liệu, một số doanh nghiệp xuất khẩu hồ tiêu cho biết, tỷ lệ tờ khai luồng vàng đã tăng từ 8% lên đến 60% và tập trung chủ yếu ở mặt hàng hồ tiêu đen. Theo thống kê của VPA, tỷ lệ mặt hàng hồ tiêu đen xuất khẩu chiếm 80% trên tổng số lượng xuất khẩu hồ tiêu của Việt Nam.
Cũng theo thông tư số 37-2018 của Bộ NN-PTNT ban hành danh mục sản phẩm nông nghiệp chủ lực quốc gia, trong đó hồ tiêu là 1 trong 13 mặt hàng chủ lực có trong danh sách. Tuy nhiên, hồ tiêu đen xuất khẩu hiện nay là một loại hàng hóa nông sản xuất khẩu thông thường chủ yếu được dùng làm gia vị trong chế biến thực phẩm tại thị trường nhập khẩu. Hiện các thị trường nhập khẩu đặt ra tiêu chuẩn rất khắt khe đối với mặt hàng dược liệu và chưa có doanh nghiệp Việt Nam đáp ứng được. Hồ tiêu đen được dùng làm dược liệu hiện tại chỉ sử dụng ở trong Việt Nam qua các bài thuốc y học cổ truyền và chiếm tỷ lệ rất nhỏ. Thêm vào đó, các doanh nghiệp xuất khẩu hồ tiêu Việt Nam không có chức năng kinh doanh dược mà chỉ đăng ký kinh doanh xuất nhập khẩu hàng hóa nông sản.
Do đó, VPA đề nghị Bộ Y tế xem xét bỏ mặt hàng hồ tiêu đen ra khỏi danh mục xuất khẩu có điều kiện và không thuộc đối tượng quản lý rủi ro trong việc phân luồng kiểm tra của Hải quan nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp xuất khẩu hồ tiêu. Trong trường hợp yêu cầu của doanh nghiệp không được xem xét, Hiệp hội kính đề nghị Bộ Y tế có hướng dẫn cụ thể thủ tục chứng từ trong việc xác nhận hồ tiêu xuất khẩu của doanh nghiệp không nhằm mục đích làm thuốc và nguyên liệu làm thuốc để doanh nghiệp nộp về cơ quan hải quan như được hướng dẫn.
