Nguyên nhân là do mực nước trên hồ Hòa Bình suốt 1 tháng qua chưa vượt qua mức 103m, trong khi mùa khô năm 2019-2020 mới chỉ bắt đầu.
Theo số liệu thủy văn chiều 16-12, mực nước trên hồ chứa thủy điện Hòa Bình chỉ ở mức hơn 101m, thấp hơn khoảng gần 16m so với mực nước dâng bình thường (117m). Không chỉ riêng hồ Hòa Bình, hiện các hồ thủy điện khác cũng không đạt mực nước dâng bình thường. Tổng dung tích các hồ chứa lớn là Hòa Bình, Tuyên Quang và Thác Bà chỉ đạt 65 đến 85% dung tích thiết kế.
Thông tin từ Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho biết, để chuẩn bị cho sản xuất nông nghiệp vụ đông xuân năm 2020 tại đồng bằng Bắc bộ (hạ du của hồ thủy điện Hòa Bình), Bộ NN-PTNT đã có văn bản số 8859/TB-BNN-TCTL về việc sắp tới sẽ tổ chức 3 đợt bơm xả nước từ sông Hồng cho các tỉnh ở đồng bằng Bắc bộ để bà con nông dân cấy lúa. Nhưng EVN cho rằng, với tình trạng khô hạn và lượng nước thiếu hụt ở các hồ trên lưu vực sông Hồng như hiện nay (dự tính thiếu hụt 7,2 tỷ m3 - trong đó 3 hồ chứa trực tiếp tham gia xả nước gồm hồ thủy điện Hòa Bình, hồ thủy điện Tuyên Quang và hồ thủy điện Thác Bà bị thiếu hụt 3,7 tỷ m3); cùng với dự báo tình trạng khô hạn tiếp tục xảy ra ở những tháng cuối năm 2019 và đầu năm 2020, thì việc đảm bảo các yêu cầu cấp nước cho gieo cấy vụ đông xuân và những tháng còn lại của mùa khô sắp tới sẽ gặp rất nhiều khó khăn.
°Hiện nay trên địa bàn 2 tỉnh Bến Tre và Vĩnh Long, nước mặn xâm nhập sâu vào nội đồng và sớm hơn 3 tháng. Mặn sớm khiến 600ha hoa kiểng tết tại làng hoa Chợ Lách, tỉnh Bến Tre bị đe dọa vì thiếu nước tưới. Tại Vĩnh Long, độ mặn trên sông Cổ Chiên tại Vũng Liêm đo được từ 5,8- 8,2‰, đặc biệt tại vàm Mang Thít (giáp 2 huyện Vũng Liêm và Mang Thít) độ mặn xấp xỉ 5,8‰, vượt đỉnh mặn cao nhất 2016 là 0,3‰. Trên sông Hậu tại vàm Tân Dinh (Tích Thiện - Trà Ôn) độ mặn 6,3‰, vượt đỉnh mặn 2016 là 1,4‰. Đây là độ mặn sẽ gây chết lúa và hoa màu nếu để nước tràn vào nội đồng.
Trong khi đó, tại Bến Tre, độ mặn trên 4‰ đã vào sâu cách các cửa sông từ 50-65km. Số liệu đo độ mặn tại các trạm trên các sông chính tiếp tục tăng từng ngày. Cụ thể, ngày 16-12, trên sông Cửa Đại, tại trạm Giao Hòa là 4,3‰; trên sông Hàm Luông, tại Vàm Mơn là 1,7‰; trên sông Cổ Chiên, tại trạm Thanh Tân là 3,2‰. Theo nhận định của Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh Bến Tre, khả năng con nước 30 âm lịch tới (ngày 25-12), khi có gió thổi mạnh, triều cường dâng cao kéo theo nước mặn xâm nhập vào đất liền uy hiếp sản xuất và nước sinh hoạt của người dân.