Theo báo cáo của UBND huyện Bình Chánh, giai đoạn 1-1-2021 đến 30-6-2024, trên địa bàn huyện phát sinh 42 trường hợp vi phạm trật tự xây dựng. Trong đó, có 26 công trình sai phép, 16 công trình không phép, hiện đã xử lý 29 trường hợp vi phạm, đang xử lý 13 trường hợp (10 sai phép, 3 không phép). Trong 6 tháng đầu năm 2024, trên địa bàn huyện có 2 công trình vi phạm trật tự xây dựng, giảm 50% so với cùng kỳ năm 2023.
Ông Trương Thái Ngọc, Trưởng Phòng Quản lý đô thị huyện Bình Chánh cho biết, tình hình vi phạm đất đai, trật tự xây dựng trên địa bàn huyện đã có nhiều chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, tình trạng xây dựng trên đất nông nghiệp, trên đất không quy hoạch được duyệt, vi phạm các quy định liên quan đến lĩnh vực đất đai vẫn còn xảy ra.
Hiện trên địa bàn huyện còn 5 trường hợp tồn tại chưa xử lý do UBND huyện Bình Chánh đang xin ý kiến UBND TPHCM. Đối với 64 trường hợp tồn (13 trường hợp xây dựng; 51 trường hợp đất đai), UBND huyện đã chỉ đạo UBND các xã, thị trấn thực hiện xử lý dứt điểm các trường hợp phát sinh trong năm 2024 và xây dựng lộ trình cụ thể để tiếp tục xử lý các trường hợp tồn còn lại. Đối với các địa bàn rộng như các xã Vĩnh Lộc A, Vĩnh Lộc B, Bình Hưng..., lực lượng công chức phụ trách đất đai, xây dựng chỉ có 3 - 4 người, từ đó gây ra áp lực, quá tải trong việc xử lý, theo dõi thực hiện các quyết định xử lý vi phạm hành chính.
Đối với công tác cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính phát sinh trong lĩnh vực đất đai, trật tự xây dựng cũng gặp nhiều khó khăn do các cá nhân, tổ chức bị cưỡng chế thường không hợp tác hoặc không đủ điều kiện, không có tài sản để kê biên, thậm chí có vụ việc tài sản cưỡng chế không đủ để bù đắp chi phí tổ chức cưỡng chế…
Cũng theo ông Ngọc, huyện Bình Chánh là khu vực đang trong quá trình đô thị hóa với tốc độ nhanh, trên địa bàn thu hút số lượng lớn người dân từ các nơi khác đến sinh sống, lao động và học tập, dẫn đến áp lực rất lớn về nhà ở và người dân vẫn còn tâm lý kỳ vọng vào chủ trương được “hợp thức hóa” công trình vi phạm trật tự xây dựng.
Trong khi đó, đất nằm trong khu vực không phù hợp quy hoạch, không được chuyển mục đích sử dụng đất, không thể xin phép xây dựng, nhu cầu nhà ở và nhu cầu xây dựng để khai thác sử dụng đất hoặc phân chia cho người thân trong gia đình ngày càng tăng nên người dân đã tự xây dựng các công trình dẫn đến phát sinh vi phạm xây dựng.
Đồng thời, hiện tượng giá nhà đất tăng cao trong thời gian vừa qua dẫn đến người dân có thu nhập thấp khó tiếp cận được và một số trường hợp người dân có đất bị thu hồi thực hiện các dự án nhưng số tiền đền bù không đủ để tìm mua phần đất mới nên một số người dân tìm đến các dạng nhà đất không phù hợp quy hoạch, không có giấy tờ hợp pháp để xây dựng nhà ở.
Ông Võ Đức Thanh, Chủ tịch UBND huyện Bình Chánh cho biết, sau thời gian thực hiện Chỉ thị 23 của Ban Thường vụ Thành ủy TPHCM thì tình hình vi phạm trật tự trên địa bàn huyện đã có sự chuyển biến tích cực, giảm sâu, tính chất và quy mô vụ việc cũng nhỏ, tình trạng đầu nậu cũng không còn.
Về vấn đề tuyên truyền, huyện đã cắm bảng cảnh báo về các dự án phân lô, bán nền trái phép tại các xã Vĩnh Lộc A, Vĩnh Lộc B, Bình Hưng… rất hiệu quả.
Ông Trương Công Nam, Phó Chánh Thanh tra Sở Xây dựng TPHCM, đánh giá so với thời điểm năm 2019 thì số vụ vi phạm trật tự xây dựng của huyện Bình Chánh đã giảm sâu. "Trước đây, huyện Bình Chánh luôn là điểm nóng vi phạm trật tự xây dựng. Sau Chỉ thị 23 của Ban Thường vụ Thành ủy, cả hệ thống chính trị vào cuộc nên số vụ vi phạm giảm sâu. Đây là nỗ lực lớn của huyện, trước đây số vụ vi phạm tính bằng trăm, bằng ngàn, bây giờ sau 3 năm rưỡi có 42 trường hợp vi phạm", ông Nam nói.
Ông Phạm Thành Kiên, Phó Chủ tịch HĐND TPHCM, đánh giá cao những giải pháp của huyện Bình Chánh trong thời gian qua để kéo giảm số vụ vi phạm trật tự xây dựng. Ông đề nghị địa phương luôn coi đây là nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới, trong đó chú trọng công tác ứng dụng công nghệ thông tin để đạt hiệu quả cao hơn trong quản lý nhà nước về trật tự xây dựng.
