Tại khu đất công địa chỉ 261 Hoàng Hữu Nam (phường Tân Phú, quận 9, TPHCM), lợi dụng những ngày lễ tết, chờ đêm về khuya, nhiều người đã hối hả dựng lên những căn nhà tiền chế chỉ trong một đêm. Với kiểu cất nhà chiếm dụng đất công chớp nhoáng như vậy, đã có cả trăm căn nhà trái phép mọc lên.
Đua nhau lấn chiếm
Khu đất này là khuôn viên Phân viện miền Nam của Học viện Thanh Thiếu niên Việt Nam (thuộc Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh), có diện tích chừng 9ha. Phân viện được thành lập năm 1999 trên cơ sở Trường Đào tạo bồi dưỡng cán bộ thanh thiếu niên Trung ương 2. Trong thời gian qua, nhiều người đã tự tiện chiếm dụng đất công, xây dựng nhà trái phép trong khuôn viên phân viện, nên hiện trạng chỉ có phía cổng chính của phân viện trên đường Hoàng Hữu Nam đã xây tường rào bảo vệ, các phía còn lại là những đoạn tường xây dang dở xen lẫn dãy nhà và hàng quán. Phần lớn mặt bằng của phân viện dọc theo đường 154 đã bị chen kín nhà cửa, hàng quán. Trong số công trình xây dựng trên đất công tại đây, lớn nhất là khu nhà hàng Biển Xanh và quán Ngộ. Hai điểm kinh doanh này được đầu tư xây nhà kiên cố, quy mô rộng đến cả ngàn mét vuông. Dọc theo đường số 138, mặt phía sau phân viện, xen với những đoạn tường rào ngắn là dãy nhà dân xây dựng trái phép.
Nhiều nhà xây trái phép chiếm dụng đất công trong khuôn viên phân viện phía đường 138
Cán bộ phân viện cho biết, những đối tượng lấn chiếm đất công tại đây thường làm sẵn nhà tiền chế, chờ đến ngày lễ tết hoặc đêm khuya là dựng nhà, đóng vách tôn. Sáng sớm hôm sau, căn nhà đã làm xong. Phân viện báo chính quyền địa phương cưỡng chế, nhưng cưỡng chế rồi thì hôm sau họ lại âm thầm dựng lên. Những người đã dựng nhà trái phép rồi thì tiếp tục lấn chiếm thêm, với thủ đoạn dựng hàng rào tôn, xây tường gạch mới lấn ra ngoài tường cũ, cứ thế lấn ra dần.
Hiện nay, chỉ trên 2 con đường 154 và 138 trong khuôn viên của phân viện, đã có khoảng 100 căn nhà, công trình xây dựng trái phép. Có người đã làm giàu từ việc lấn chiếm đất công xây dựng nhà trái phép rồi bán sang tay cho người khác.
Cha chung không ai khóc?
Thời gian gần đây, các tuyến đường xung quanh Phân viện miền Nam của Học viện Thanh Thiếu niên Việt Nam như Hoàng Hữu Nam, 154, 138 đã được nâng cấp, nên giá đất ở khu vực này tăng cao, càng khiến tình trạng lấn chiếm đất công ở đây dữ dội hơn. Để ngăn ngừa người dân xây nhà lấn đất, phân viện đã mở một lối đi ra đường 138 để thuận lợi cho việc giám sát, canh giữ, nhưng vẫn không chặn được nạn lấn chiếm đất công. Ông Nguyễn Xuân Thơm, Trưởng phòng Tổ chức Hành chính của phân viện, than: “Phân viện đang trong tình trạng lực bất tòng tâm do không có lực lượng chuyên trách để kiểm tra, xử lý. Mỗi khi phát hiện đối tượng xây dựng công trình trái phép, chúng tôi chỉ biết báo cáo, còn chính quyền mới có chức năng lập biên bản và tổ chức cưỡng chế tháo dỡ. Vì thế, dù nhiều công trình xây dựng trái phép đã được tháo bỏ nhưng số nhà cửa trái phép vẫn tồn tại quá nhiều. Trong khi đó, toàn bộ đất đai của phân viện vẫn chưa được nhà nước cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, nên không thể thưa kiện đối tượng lấn chiếm”.
Trả lời phóng viên Báo SGGP về việc này, ông Huỳnh Văn Nam, Phó Chủ tịch UBND phường Tân Phú, cho rằng: “Việc lấn chiếm đất công, xây dựng trái phép hoàn toàn diễn ra trong khuôn viên của phân viện, nên trách nhiệm trước hết thuộc về phân viện. Tuy nhiên, với chức năng chính quyền địa phương, khi nhận được thông tin hay trực tiếp phát hiện đối tượng vi phạm, phường tổ chức kiểm tra, lập biên bản và báo cáo cấp trên để có biện pháp xử lý kịp thời. Có một thực tế, cùng với nhà cửa của các hộ dân lấn chiếm, còn có nhiều công trình nhà hàng, quán ăn mà phân viện đang tổ chức cho thuê đều xây dựng trái phép, chính quyền khó cưỡng chế, tháo dỡ nếu không có sự hợp tác của phân viện”.
Nếu như chính quyền địa phương và phân viện không có biện pháp chấn chỉnh kịp thời, chắc chắn sẽ có thêm hàng ngàn mét vuông đất công tại đây tiếp tục bị lấn chiếm. Để xử lý, ngăn chặn việc lấn chiếm đất công, phân viện phải làm gương xử lý các công trình xây dựng không phép, sử dụng trái mục đích và sớm hoàn thành thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
TRẦN YÊN