Tuyên truyền, thay đổi nhận thức người dân
Việc giảm khai thác nước ngầm và cấp nước sạch cho người dân là nhiệm vụ kép được SAWACO xác định là nhiệm vụ quan trọng được tích cực triển khai thời gian qua. Theo đó, lộ trình giảm khai thác nước ngầm đã được SAWACO lên kế hoạch, lấy việc giảm khai thác tới mức thấp nhất làm kim chỉ nam hành động.
Tuân thủ lộ trình giảm khai thác nước ngầm của thành phố theo quyết định số 1242 ngày 30-3-2018 của UBND TPHCM về Kế hoạch giảm khai thác và trám lấp giếng khai thác nước ngầm trên địa bàn TPHCM đến năm 2025, SAWACO đã xây dựng Kế hoạch giảm khai thác nước ngầm phù hợp với lộ trình theo chỉ đạo của UBND thành phố. Theo đó, giảm lượng nước ngầm khai thác từ các hệ thống giếng xuống mức 66.000m3/ngày năm 2021 và mức 62.300m3/ngày năm 2022. Riêng năm 2023, SAWACO dự kiến sẽ giảm khai thác thêm 12.300m3/ngày từ Nhà máy nước ngầm Tân Phú về mức 50.000m3/ngày.
Thực tế, đến quý 2-2023, SAWACO còn duy trì 20 trạm cấp nước với công suất khai thác 58.978m3/ngày. Để thay đổi nhận thức và khuyến khích người dân sử dụng nước sạch thay cho nước ngầm, SAWACO đảm bảo cung cấp nguồn nước liên tục, chất lượng đến người dân đồng thời phối hợp tốt với các sở ban ngành, quận huyện, TP Thủ Đức tuyên truyền, vận động người dân hạn chế khai thác nước ngầm, trám lấp giếng.
Thời gian qua, SAWACO và các đơn vị trực thuộc đã giảm dần hoạt động khai thác nước ngầm, triển khai trám lấp nhiều giếng khoan tại các quận, huyện và TP Thủ Đức. Đặc biệt, SAWACO cũng có kế hoạch phối hợp Sở TN-MT TPHCM, UBND các quận, huyện và TP Thủ Đức đẩy mạnh trám lấp giếng khoan hỏng, giếng không sử dụng, không có giấy phép khai thác. Bên cạnh đó, các đơn vị thành viên cũng xây dựng các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả vận động người dân sử dụng nước sạch và tuyên truyền tác hại của việc sử dụng nước ngầm. Cụ thể như Công ty CP Cấp nước Trung An đã vận động tăng sản lượng tiêu thụ với khách hàng sử dụng từ 1-4m3/tháng, thí điểm thực hiện ngưng cung cấp nước do khách hàng không có nhu cầu sử dụng hoặc có hơn 3 kỳ không phát sinh tiêu thụ. Công ty CP Cấp nước Gia Định đã đẩy mạnh giải pháp trám lấp giếng, nhất là giếng khoan không còn sử dụng của hộ gia đình.
Để vừa bảo đảm thực hiện được mục tiêu giảm khai thác nước ngầm của thành phố, hạn chế tác hại của việc khai thác quá mức nước ngầm, đồng thời bảo đảm nhiệm vụ cung cấp nước sạch phục vụ nhu cầu thiết yếu, SAWACO thực hiện các giải pháp phát triển nguồn nước, đầu tư xây dựng mạng lưới cung cấp nước mặt để bảo đảm lộ trình giảm khai thác nước ngầm theo chỉ đạo của UBND TPHCM.
Đồng bộ nhiều giải pháp
Đến nay, chưa có nghiên cứu, đánh giá cụ thể để xác định mức độ tác động của từng nguyên nhân gây sụt lún mặt đất xảy ra ở nhiều nơi, tuy nhiên, việc khai thác nước ngầm quá mức là một trong những nguyên nhân gây sụt lún đất ở khu vực TPHCM và vùng ĐBSCL. PGS-TS Hà Quang Khải, Khoa Môi trường và Tài nguyên, Trường Đại học Bách khoa TPHCM, cho biết, từ năm 2000 đến nay, lượng khai thác nước ngầm trên địa bàn TPHCM ngày càng tăng, hiện tại đã lên đến hơn 700.000m3/ngày. Việc khai thác quá mức khiến nước ngầm tại một số khu vực trên địa bàn thành phố đang suy giảm, đặc biệt tại các quận, huyện ngoại thành… dẫn đến việc sụt lún mặt đất. Tình trạng khai thác nước ngầm tràn lan là một trong những nguyên nhân gây ô nhiễm nguồn nước ngầm, tăng nguy cơ gây sụt lún. Tuy nhiên, hiện nay nhiều gia đình vẫn sử dụng nước giếng khoan hoặc sử dụng song song nguồn nước giếng và nước máy cho sinh hoạt hàng ngày.
Nhằm đảm bảo cung cấp nước sạch cho người dân, SAWACO đặt ra kế hoạch về lộ trình giảm thất thoát nước theo từng năm. Riêng trong 6 tháng đầu năm 2023, tỷ lệ thất thoát nước sạch của SAWACO chỉ còn 14,09% và duy trì tỷ lệ 100% hộ dân sử dụng nước sạch. Ngoài ra, SAWACO cũng tập trung đầu tư mở rộng và cải tạo mạng lưới đường ống cấp nước. Đại diện SAWACO cho biết, nhằm đảm bảo cung cấp nước sạch cho người dân thành phố, Tổng Công ty đẩy mạnh phát triển mạng lưới cấp 1, cấp 2, cấp 3 và gắn mới đồng hồ nước cho khách hàng. Bên cạnh đó, SAWACO thực hiện tốt công tác điều tiết phân vùng phục vụ, đảm bảo chất lượng cấp nước ổn định, đảm bảo an toàn trong sản xuất nước, đáp ứng đầy đủ nhu cầu dùng nước trên địa bàn thành phố.
Giai đoạn 2020-2025, chỉ tiêu của SAWACO là hạn chế tối đa khai thác nước ngầm, đảm bảo cấp nước an toàn, liên tục. Ngoài ra, tổng công ty nâng tổng công suất hệ thống cấp nước từ 2,4 triệu m3/ngày lên 2,9 triệu m3/ngày. Hiện SAWACO đang đẩy nhanh tốc độ chuyển đổi số trên mọi phương diện, triển khai và xây dựng các hệ thống và phần mềm ứng dụng như: xây dựng trung tâm dữ liệu Data Center; xây dựng hệ thống phần mềm quản lý chất lượng nước; xây dựng hệ thống quản lý hạ tầng công nghệ thông tin; triển khai hệ thống quản lý thất thoát nước; trang bị phần mềm quản lý dự án; trang bị phần mềm mô phỏng thủy lực để mô hình hóa mạng lưới.
Thời gian qua, SAWACO đẩy mạnh thực hiện công trình “Giải pháp phối hợp tuyên truyền vận động giảm khai thác nước ngầm, hướng đến sử dụng nước máy trên địa bàn TPHCM”. Theo bà Dương Hồng Phương, Trưởng phòng Hợp tác truyền thông SAWACO, thực tế, giải pháp đã góp phần thực hiện tích cực chủ trương lớn của thành phố về giảm khai thác nước ngầm, nâng cao trách nhiệm xã hội của các tổ chức, cá nhân…
TPHCM đã ban hành kế hoạch giảm khai thác nước ngầm và trám lấp giếng khai thác nước ngầm trên địa bàn đến năm 2025. Trong 4 năm gần nhất, thành phố đã giảm được tỷ lệ sử dụng nước ngầm từ 716.581m3/ngày còn 264.581m3/ngày. Ngoài lộ trình giảm khai thác nước ngầm, hiện Sở TN-MT đang tập trung giảm sử dụng nước ngầm ở nhóm đối tượng hộ gia đình. Trong đó, đẩy nhanh phát triển mạng lưới cấp nước, đảm bảo áp lực và chất lượng nước sạch, khuyến khích người dân sử dụng nước sạch, hạn chế sử dụng nước giếng khoan.
