(SGGPO). - Sáng 15-4, Trung tâm Bảo tồn Di tích cố đô Huế cho biết, Bộ trưởng Bộ Văn hóa - Thể thao – Du lịch Nguyễn Ngọc Thiện đã ký quyết định 1531/QĐ-BVHTTDL công nhận Hải Vân Quan là Di tích Quốc gia.
Vị trí Hải Vân Quan. Đồ họa: S. Nguyên
Trước đó, Sở Văn hóa - Thể thao tỉnh Thừa Thiên - Huế cùng Sở Văn hóa và Thể thao thành phố Đà Nẵng đã phối hợp với Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế lập hồ sơ và đề nghị Bộ Văn hóa - Thể thao – Du lịch công nhận di tích cấp Quốc gia đối với di tích này.
Hải Vân Quan nằm trên đỉnh đèo Hải Vân thuộc địa phận thị trấn Lăng Cô, huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên - Huế và phường Hòa Hiệp Bắc, quận Liên Chiểu, TP Đà Nẵng.
Công trình xây từ đời Trần và được trùng tu vào thời Nguyễn (năm Minh Mạng thứ 7, tức năm 1826). Cửa trông về phủ Thừa Thiên đề ba chữ "Hải Vân Quan", cửa trông xuống Quảng Nam đề "Thiên hạ đệ nhất hùng quan". Lạc khoản một bên góc bảng còn ghi thêm "Minh Mệnh thất niên cát nhật tạo", tức và làm vào ngày tốt năm Minh Mệnh thứ 7.
Du khách đến tham quan cụm kiến trúc Hải Vân Quan
Ở độ cao 490m so với mực nước biển, Hải Vân Quan là cụm bố phòng quân sự với nhiều công trình gồm hệ thống thành lũy, nhà kho, trụ sự, pháo đài thần công… Dưới thời nhà Nguyễn (1802-1945), Hải Vân Quan là cửa ải quan trọng, là cửa ngõ vào kinh đô Huế từ phía Nam. Triều Nguyễn đã tập trung lực lượng và vũ khí quy mô ở Hải Vân Quan để trấn giữ. Theo Đại Nam Thực Lục, sau khi trùng tu Hải Vân Quan, triều đình đã “phái biền binh 4 đội Hữu Sai và 2 đội Ứng Sai chở súng ống đến để đấy (súng quá sơn bằng đồng 5 cỗ, súng phun lửa 200 ống, pháo thăng thiên 100 cây và thuốc đạn theo súng) theo viên tấn thủ đóng giữ”.
Đường thiên lý Bắc – Nam lên Hải Vân Quan. Ảnh: Văn Thắng
TS. Phan Thanh Hải, Giám đốc trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế cho biết, Hải Vân Quan được xếp hạng là di tích cấp quốc gia là cơ sở để các địa phương có di tích bảo tồn và phát huy tốt hơn giá trị đặc biệt của di tích này. Trung tâm sẽ đưa Hải Vân Quan vào danh mục các công trình thuộc di tích triều Nguyễn trong hồ sơ tái đề cử Quần thể di tích Cố đô Huế là Cảnh quan Văn hóa Thế giới đệ trình UNESCO.
VĂN THẮNG