Ông Bùi Nguyễn Trường Kiên, Trưởng Ban liên lạc kể: “Trong số các cựu TNXP ấy, có hai chị em bà Đặng Phương (65 tuổi) và ông Đặng Xú Há (63 tuổi). Nhưng thật xót xa khi hay chị Phương và anh Há đang bị bệnh tâm thần, sống phụ thuộc vào người em gái, suốt mấy mươi năm sống không thu nhập, không chế độ, hoàn cảnh rất khó khăn”.
Bà Đặng Phương bên người mẹ già 92 tuổi Hiện tại bà Phương và ông Há sống cùng mẹ già 92 tuổi và vợ chồng người em gái tên Đặng Ngọc Lan ở dưới chân cầu thang số 2, lô D (kế nhà 011) chung cư Lạc Long Quân (phường 5, quận 11). Bà Lan cho biết: “Năm 1976, quận 11 thành lập đội TNXP thì cả hai người đều tình nguyện tham gia, hơn 1 năm sau trở về nhà, bệnh tình mỗi ngày một nặng. Nhìn thì thấy bình thường nhưng lúc nhớ lúc quên, hàng ngày cả hai người đều đòi đi bán vé số bằng được, nhưng chỉ đi một vòng về là vé số cũng hết mà tiền thì không còn”.
Đến thăm nơi bà Phương và ông Há sinh sống, chúng tôi thấy đây là khu vực chân cầu thang của chung cư rộng khoảng 25m², giá thuê mỗi tháng 1,5 triệu đồng. Nơi đây vừa là chỗ ở của 5 người vừa là chỗ để bà Lan giữ xe nuôi cả gia đình. Mỗi ngày, bà Lan nhận giữ 12 chiếc xe máy cho các gia đình ở trên lầu và ban ngày nhận giữ xe cho khách vãng lai, mỗi tháng thu nhập được khoảng 2 - 2,5 triệu đồng. Với khoản tiền ấy, một người chi tiêu cũng đã kham khổ, đằng này phải nuôi cả gia đình 5 miệng ăn. Thấy chúng tôi hỏi thăm về bà cụ 92 tuổi, bà Phương chỉ vào phía trong nhà rồi bước thẳng đến chiếc ghế xếp đặt sát bếp nấu, nơi người mẹ già đang nằm co ro. Hình ảnh người phụ nữ với gương mặt vô hồn bên cạnh người mẹ già nằm liệt một chỗ, gầy tong chỉ còn da bọc xương nhìn thật xót xa. Buồn hơn nữa khi gần 20 năm trước, chồng bà Lan cũng phát bệnh động kinh.
Bà Lan tâm sự: “Cuộc sống mệt mỏi lắm, mỗi ngày tôi trông xe ở chung cư thu nhập được khoảng 50.000 đến 70.000 đồng. May là mỗi tháng mẹ tôi nhận được 360.000 đồng tiền trợ cấp người già, còn ông chồng tôi được 570.000 đồng tiền trợ cấp người khuyết tật. Mấy đứa con tôi cũng dè sẻn cho một hai triệu đồng để trả tiền nhà, mua sữa, bỉm cho bà cụ và thuốc men cho mấy chị em”.
Chị Nguyễn Thị Hiền (ngụ 09 lô D, chung cư Lạc Long Quân, phường 5, quận 11), là người hàng xóm gần 20 năm của gia đình bà Phương cho biết: “Hiếm thấy cảnh nhà nào khổ như nhà bà Phương, 5 người sống với nhau, thì tới 4 người bệnh tật. Lúc bình thường thì không sao, nhưng lúc trái gió trở trời, họ mất kiểm soát, một mình bà Lan xấp ngửa xoay xở cho cả nhà. Mọi người ở đây đều khó khăn nên thi thoảng chúng tôi chỉ giúp được gói bánh hoặc hộp sữa thôi”.
Mới đây, Ban liên lạc Cựu TNXP Liên đội Trung Thành đã đưa bà Phương và ông Há đi giám định tâm thần. Theo kết luận giám định sức khỏe tâm thần số 3681/2017/DV/TTPYTTKV và 3681/2017/DV/TTPYTTKV của Trung tâm Pháp y tâm thần khu vực TPHCM, bà Phương và ông Há đều bị tâm thần phân liệt, thể di chứng, từng giai đoạn với thiếu sót tăng dần (F20.5.1-ICD10). Tuy đây là bệnh lý tâm thần mãn tính kéo dài, nhưng theo Nghị định 28/2012/NĐ-CP thì họ không được hưởng trợ cấp người khuyết tật của nhà nước. Lẽ ra khi giám định tâm thần cần ghi rõ mức độ để dễ dàng đối chiếu với Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Người khuyết tật, nhằm kịp thời trợ cấp cho người khuyết tật. Chính quyền địa phương và Lực lượng TNXP TPHCM cần có biện pháp hỗ trợ những cựu TNXP có hoàn cảnh khó khăn như bà Phương và ông Há.
Mọi giúp đỡ xin gửi về Ban Công tác bạn đọc - Chương trình xã hội Báo Sài Gòn Giải Phóng, 432-434 Nguyễn Thị Minh Khai, phường 5, quận 3, TPHCM; ĐT: (028) 22111263. Hoặc chuyển qua tài khoản Báo SGGP: 310.10000. 231438 Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam chi nhánh TP Hồ Chí Minh.
