Trong khi đó, tổng đội không thu mua và còn nợ tiền mua chè của các hộ đội viên. Để cứu cây chè và công sức, chi phí đầu tư chăm sóc, họ buộc phải tự xoay xở bán cho thương lái nhưng bị ép giá.
Qua ghi nhận tại khu vực trụ sở Tổng đội TNXP Tây Sơn (xã Sơn Kim 2 và xã Sơn Tây, huyện Hương Sơn), nhà máy chế biến chè cửa đóng im lìm, các hệ thống dây chuyền, máy móc được đầu tư hiện đại nhưng đã ngừng hoạt động từ lâu; bên trong nhà máy có hàng trăm bao tải lớn màu đen chứa sản phẩm chè sấy sơ chế tồn dư chưa tiêu thụ. Chị Lê Thị Mỹ (ở thôn Phố Tây, xã Sơn Tây) cho biết, từ cuối tháng 5-2022 đến nay, Tổng đội TNXP Tây Sơn không thu mua sản phẩm chè và số chè trước đó bán cho tổng đội cũng chưa nhận được tiền, khiến gia đình chị gặp khó khăn. Gia đình phải bán sản phẩm chè cho thương lái dù bị ép giá, nhưng lúc bán được lúc không. “Sắp tới, nếu vẫn không tìm được đầu ra ổn định thì người dân sẽ phá bỏ cây chè để trồng cây khác”, chị Mỹ chia sẻ.
Ông Cù Mạnh Tuấn, Chủ tịch UBND xã Sơn Kim 2, cho biết, chè là cây chủ lực của địa phương nhưng Tổng đội TNXP Tây Sơn còn nợ rất nhiều tiền thu mua chè của người dân chưa giải quyết được. Từ cuối tháng 5-2022, tổng đội thông báo không thu mua sản phẩm chè, do đó người dân phải tự xoay xở tìm cách bán, dẫn tới việc đầu tư chăm sóc cây chè kém, không đảm bảo tiêu chuẩn, nguy cơ không có thu nhập, nhiều hộ dân đã phá bỏ cây chè để chuyển sang trồng cây khác. “Xã đã nhiều lần đề xuất tổng đội và đơn vị liên quan có phương án giải quyết khó khăn, tiêu thụ sản phẩm chè nhưng đến nay không có kết quả. Bây giờ nên giải thể nhà máy chè, kêu gọi đơn vị có đủ năng lực vào đầu tư hoặc chuyển đổi mô hình thành doanh nghiệp, hợp tác xã để tự chủ về nguồn vốn, giải quyết cầu nối liên kết sản xuất, thu mua sản phẩm chè cho người dân”, ông Tuấn kiến nghị.
Ông Hoàng Thế Lộc, Tổng đội trưởng Tổng đội TNXP Tây Sơn, cho biết, tổng đội có 245 hộ đội viên, trong đó khoảng 180 hộ đội viên sản xuất chè trên diện tích 174ha. Sản lượng bình quân đạt khoảng 10 tấn chè búp tươi/ha. Do sản phẩm chè tiêu thụ rất khó khăn nên tổng đội đang nợ tiền thu mua chè của các hộ đội viên trên 700 triệu đồng. Từ ngày 22-5, tổng đội thông báo dừng thu mua chè. Nguyên nhân là do tổng đội không đủ điều kiện, không có chức năng nhiệm vụ sản xuất kinh doanh chè, không có vốn…
