Hà Nội đề nghị không sáp nhập quận Hoàn Kiếm

Trong Phương án tổng thể sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, xã giai đoạn 2023-2025, UBND TP Hà Nội nêu rõ, theo quy định của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, quận phải có diện tích tối thiểu 35 km², dân số 150.000 người. Với quy định này, quận Hoàn Kiếm đủ tiêu chuẩn về dân số, nhưng chỉ đạt 15% diện tích (5,35 km²). Tuy nhiên, UBND TP Hà Nội cho rằng không nên sáp nhập quận Hoàn Kiếm vì các lý do sau:

Quận Hoàn Kiếm là quận trung tâm hành chính, chính trị, kinh tế và văn hóa của TP Hà Nội. Hơn nữa, quận Hoàn Kiếm có địa giới hành chính ổn định, hình thành trước năm 1945, có bề dày truyền thống lịch sử, văn hóa, tôn giáo, tín ngưỡng, phong tục, tập quán, vị trí địa lý, gắn với truyền thống lịch sử hình thành của thành Đại La, Thăng Long, Đông Đô, của Thủ đô Hà Nội nghìn năm văn hiến.

Trên địa bàn quận Hoàn Kiếm có khu phố cổ gồm 10 phường có truyền thống lịch sử, văn hóa lâu đời cần được bảo tồn, gìn giữ bao gồm: Hàng Đào, Hàng Bạc, Hàng Gai, Hàng Bồ, Hàng Bông, Hàng Buồm, Hàng Mã, Cửa Đông, Đồng Xuân, Lý Thái Tổ, gắn với sự hình thành của khu 36 phố phường, có 5 cửa ô từ đầu thế kỷ XX. Hầu hết phường thuộc quận Hoàn Kiếm đều có tín ngưỡng thờ Thành hoàng làng, tồn tại tên gọi từ hàng trăm năm trước đến nay. Khu phố cổ Hà Nội đã được xếp hạng "Di tích lịch sử quốc gia"; có hai di tích quốc gia đặc biệt là đền Bạch Mã và di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn.

UBND TP Hà Nội đề nghị không sáp nhập quận Hoàn Kiếm

Tên của quận Hoàn Kiếm cũng gắn liền với truyền thuyết "trả gươm" sau chiến tranh giải phóng dân tộc của vua Lê Thái Tổ, thể hiện khát vọng yêu chuộng hòa bình của dân tộc Việt Nam. Cùng với đó, quy hoạch xung quanh hồ Hoàn Kiếm là một chỉnh thể có yếu tố đặc thù, kế thừa lịch sử, văn hóa, kiến trúc, được chia ra làm 3 khu vực chính: khu phố cổ, khu vực hồ Gươm và phụ cận, khu phố cũ, giữ hình thái ổn định từ năm 1990 đến nay.

Kinh tế quận Hoàn Kiếm trong những năm gần đây liên tục tăng trưởng cao, bền vững; cơ cấu kinh tế chủ yếu là thương mại, du lịch, dịch vụ (từ năm 2019, nhóm ngành này chiếm đến hơn 98%). Thu ngân sách Nhà nước trên địa bàn hàng năm đều vượt so với kế hoạch thành phố giao (năm 2021 và 2022 đạt hơn 14.000 tỷ đồng).

Ô Quan Chưởng là một địa danh lịch sử trên địa bàn quận Hoàn Kiếm

Trong khi đó, UBND TP Hà Nội đang chỉ đạo xây dựng các Đề án lớn, quan trọng, như: Bảo tồn, tôn tạo, phát huy giá trị lịch sử văn hóa khu phố cũ thành vùng di sản; phát triển bãi nổi giữa và ven sông Hồng thành công viên văn hóa đa chức năng; nghiên cứu, đề xuất giải pháp khai thác và phát huy giá trị vỉa hè, lòng đường một số tuyến phố trên địa bàn quận Hoàn Kiếm.

Với 173 đơn vị hành chính cấp xã thuộc diện sáp nhập, Hà Nội cũng nêu các phường trọng điểm về quốc phòng (Phúc Xá, Điện Biên, Quán Thánh, Đội Cấn, Ngọc Hà, Liễu Giai của quận Ba Đình). Cùng với đó là các phường đang thực hiện cải tạo xây dựng chung cư cũ (Giảng Võ, Thành Công quận Ba Đình) và phường có quy mô dân số lớn (Quan Hoa, Nghĩa Tân quận Cầu Giấy). Do đó, TP Hà Nội đưa ra phương án bù trừ giữa các phường giáp ranh thuộc diện sắp xếp như điều chỉnh một phần diện tích của phường Yên Hòa và một phần diện tích phường Dịch Vọng vào phường Quan Hoa. Nguyên nhân là phường Quan Hoa có diện tích tự nhiên là 0,89 km², chỉ đạt 16,15% so với tiêu chuẩn đơn vị hành chính cấp xã theo quy định.

UBND TP Hà Nội cùng đưa ra phương án sắp xếp sáp nhập một số phường, như: Khâm Thiên và Trung Phụng thành phường mới; phường Ngã Tư Sở sẽ không còn khi một phần sáp nhập vào Khương Thượng, một phần vào phường Thịnh Quang; phường Trung Tự cũng được chia về phường Phương Liên và Kim Liên.