Theo chia sẻ của GS-TS Trình Quang Phú, vào năm 1996, khi tác phẩm Từ làng Sen đến bến Nhà Rồng được ra mắt, ông mang sách đến tặng cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng. Trong cuộc gặp thân mật đó, ông được cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng căn dặn: “Cháu nên dành thì giờ nghiên cứu về 30 năm Bác ở nước ngoài. 30 năm tính từ ngày Bác rời Sài Gòn cho đến ngày Bác về nước là một kho tàng rất hấp dẫn đó cháu”.
Khắc ghi lời căn dặn của cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng, suốt 28 năm qua, bên cạnh những ấn phẩm khác, GS-TS Trình Quang Phú không ngừng tìm tòi những tư liệu quý giá, đi, sưu tập, ghi chép đối chiếu và miệt mài trên trang viết. Ở tuổi 84, ông ra mắt truyện ký Theo dấu chân Người, như một cách thực hiện lời hứa với cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng.
Để có truyện ký Theo dấu chân Người dày gần 600 trang, GS-TS Trình Quang Phú đã phải đến Pháp, Anh, Mỹ, Nga, Quảng Châu, Hồng Công (Trung Quốc)… Có những nơi như Pháp, Nga ông phải đi đến hàng chục lần. Có những thời điểm ở Nga rất lạnh nhưng ông vẫn đi để cảm nhận một cách sâu sắc nhất những nơi mà Bác Hồ đã trải qua.
“Tôi đi, sưu tập và ghi chép rồi đối chiếu. Các sách chính thống của nước ta rất nhiều, rất phong phú nhưng cũng rất phức tạp bởi nhiều tài liệu chính thống "đá" lẫn nhau. Tôi phải dựa vào các nguồn để đối chiếu, so sánh, tìm ra cái có lý nhất để viết”, GS-TS Trình Quang Phú chia sẻ.
Đã có không ít tác phẩm viết về Chủ tịch Hồ Chí Minh, ngay cả GS-TS Trình Quang Phú cũng từng có 5 cuốn sách viết về Bác. Tuy vậy, truyện ký Theo dấu chân Người vẫn mang một ý nghĩa đặc biệt. Qua tác phẩm này, độc giả hiểu nhiều hơn và đa chiều hơn về hành trình 30 năm ở nước ngoài của người thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành.
Từ Hà Nội, nhà văn Nguyễn Bình Phương, Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, đã vào TPHCM tham dự chương trình. Nhà văn Nguyễn Bình Phương cũng chính là người đồng hành với GS-TS Trình Quang Phú trong chuyến “theo chân Người” tại Côn Minh (Trung Quốc). Tận mắt chứng kiến quá trình lao động của GS-TS Trình Quang Phú, nhà văn Nguyễn Bình Phương dành sự khâm phục và khen ngợi cho ông.
Theo nhà văn Nguyễn Bình Phương, với Theo dấu chân Người cũng như 5 ấn phẩm trước đây, nhà văn Trình Quang Phú đã biến sự kính trọng Chủ tịch Hồ Chí Minh thành hành động, biến nhiệt năng, tình cảm dành cho Chủ tịch Hồ Chí Minh thành những trang viết đầy tình cảm.
“Viết về Chủ tịch Hồ Chí Minh đã có nhiều người làm rồi, nhưng viết để người đọc thấy Chủ tịch Hồ Chí Minh gần gũi nhưng cũng rất vĩ đại thì không phải ai cũng làm được. Điều đó đòi hỏi sự nghiêm cẩn của người viết, và nhà văn Trình Quang Phú đã làm được”, Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam bày tỏ.
GS-TS Trình Quang Phú hiện là Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Phương Đông. Ông đồng thời là hội viên Hội Nhà văn Việt Nam và Hội Nhà văn TPHCM. Từ những năm 1960-1962 ông đã bén duyên với trang viết, nhận được giải nhì thể loại ký sự của báo Cứu Quốc. Dù với nhà văn Trình Quang Phú, viết là một nghề tay trái, nhưng ông đã gặt hái không ít thành quả ngọt ngào. Tác phẩm Ký sự xứ người đoạt Giải thưởng Văn học Mê Kông năm 2022 và Giải Sáng tạo TPHCM năm 2023. Tác phẩm Nhà văn và chữ tình gửi lại đoạt Giải A giải “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” giai đoạn 2021-2025.
Đặc biệt, khi nhắc đến nhà văn Trình Quang Phú, không thể không nhắc đến chặng hành trình miệt mài với những tác phẩm viết về Chủ tịch Hồ Chí Minh. Tác phẩm Từ làng Sen đến Bến Nhà Rồng trong 27 năm đã tái bản 22 lần, nhận giải A giải "Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh" của Ban Tuyên giáo Trung ương vào năm 2023. Ngoài ra, 2 cuốn khác trong số những tác phẩm mà ông đã viết về Bác Hồ, gồm: Đường Bác Hồ đi cứu nước và Theo Bác đi kháng chiến đã tái bản 17 lần.