Việc làm nhân văn
Ông Cao Thanh Bình, Trưởng Ban Văn hóa - Xã hội HĐND TPHCM cho biết, việc tăng cường rà soát, cấp giấy tờ tùy thân cho nhân khẩu đặc biệt là việc làm nhân văn, giúp trẻ có đầy đủ giấy tờ tùy thân để học tập và lao động sau này. Đây là công việc khó, đòi hỏi tinh thần trách nhiệm của mỗi cán bộ phụ trách ở địa phương và sự chung sức, đồng lòng của các cấp, các ngành thành phố trong việc tra tìm nguồn gốc pháp lý cho trẻ.
Để giải quyết câu chuyện này, Ban Văn hóa - Xã hội HĐND TPHCM phối hợp cùng Sở LĐTB-XH TPHCM, Công đoàn Viên chức thành phố, Công an TPHCM, Sở Tư pháp TPHCM, Hội Bảo vệ quyền trẻ em TPHCM tổ chức khảo sát tại các quận, huyện, TP Thủ Đức và các cơ sở bảo trợ xã hội, lớp học tình thương.
Mới đây, em Ngô An Kỳ, 17 tuổi (ngụ quận Bình Tân) đã được địa phương hỗ trợ hoàn tất thủ tục để cấp căn cước. An Kỳ là trẻ mồ côi, không có giấy tờ của thân nhân, đang sống trong chùa nên việc làm giấy tờ tùy thân cho em gặp nhiều khó khăn. Tại cuộc khảo sát, các bên đã cùng ngồi lại bàn giải pháp tháo gỡ các vướng mắc, linh hoạt trong thủ tục để giúp An Kỳ có giấy tờ tùy thân. “Em chuẩn bị nhập học lớp 12. Vì trước không có giấy tờ nên em chỉ tính học hết lớp 12 rồi đi học nghề gì đó. Giờ được các cô chú trên thành phố và quận hỗ trợ có giấy tờ nên em tính đến việc học đại học”, An Kỳ vui mừng cho biết. Ngoài An Kỳ, UBND quận Bình Tân cùng các đơn vị liên quan cũng đã phối hợp hỗ trợ làm giấy tờ tùy thân cho 33/49 trẻ em khác trên địa bàn.
Quận Bình Tân có 1.100 trẻ có hoàn cảnh đặc biệt trong các cơ sở trợ giúp trẻ em, lớp học tình thương. Theo bà Lê Thị Ngọc Dung, Phó Chủ tịch UBND quận Bình Tân, tất cả các trường hợp đã được rà soát, hướng dẫn đăng ký khai sinh, mã số định danh, thường trú và căn cước công dân. Tuy nhiên, vẫn còn 49 trẻ bị vướng giấy tờ, thủ tục pháp lý. Từ buổi làm việc của đoàn khảo sát Ban Văn hóa - Xã hội HĐND TPHCM với sự tham gia của các đơn vị liên quan đã linh hoạt tháo gỡ nhiều khó khăn để quận thuận lợi hơn trong hỗ trợ các em còn lại.
Đảm bảo quyền lợi của trẻ
Các địa phương khác cũng đang lập danh sách nhóm trẻ em và thanh niên (16-18 tuổi) chưa có giấy tờ tùy thân; phối hợp cùng các đơn vị liên quan gấp rút hỗ trợ các em về thủ tục để làm giấy tờ tùy thân. Hiện quận Tân Phú đã và đang hỗ trợ 16 trường hợp; TP Thủ Đức đang hỗ trợ 43 trường hợp; quận 7 cũng đang hỗ trợ 24 trường hợp... Phó Chủ tịch UBND quận 7 Châu Xuân Đại Thắng cho biết, trẻ chưa có giấy tờ rơi vào các trường hợp rất khó trong làm thủ tục. Sau khảo sát của Ban Văn hóa - Xã hội HĐND TPHCM và các sở, ngành đã tháo gỡ, tạo điều kiện tối đa để địa phương triển khai làm thủ tục cho các em. Trên tinh thần đó, quận 7 sẽ tiếp tục rà soát để đảm bảo tất cả trẻ em dưới 18 tuổi trên địa bàn đều được đảm bảo quyền lợi về giấy tờ tùy thân.
Theo ông Cao Thanh Bình, để hỗ trợ các em, Ban Văn hóa - Xã hội HĐND TPHCM cùng các đơn vị phối hợp xác định phải rõ ràng, cụ thể từng nguyên nhân không làm được giấy tờ tùy thân cho trẻ. Trong đó thống nhất không đi vào nguyên nhân chung chung như không xác định rõ cha mẹ, không có người thân bảo lãnh hay các em di chuyển cư trú từ chỗ này đến chỗ khác mà có một biểu mẫu thống nhất do ngành công an và ngành tư pháp xây dựng để các quận, huyện, đơn vị liên quan thống kê cụ thể có bao nhiêu trường hợp đặc biệt cần xem xét, những trường này vướng cụ thể chỗ nào.
“Qua khảo sát, phần lớn các trường hợp này đều được các đơn vị phối hợp giải quyết tháo gỡ ngay. Với trường hợp đặc biệt khó, các đơn vị phối hợp chưa tìm được giải pháp tháo gỡ thì chúng tôi sẽ tổ chức tọa đàm để giải quyết cụ thể, có kết quả từng trường hợp. Mục tiêu đảm bảo 100% công dân có thông tin trên cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp chính đáng của công dân, đưa Đề án 06 gần hơn với thực tế và đời sống của nhân dân”, ông Cao Thanh Bình cho biết.
Qua rà soát của Công an TPHCM, trên địa bàn thành phố có 2.934 trường hợp nhân khẩu đặc biệt diện không có giấy tờ tùy thân. Qua phối hợp, cùng với triển khai Đề án 06 và thực hiện Luật Căn cước 2023 (từ 1-7), Công an TPHCM đã và đang phối hợp để cấp số định danh, căn cước cho các trường hợp này. Dù vậy, vẫn còn một số trường hợp chưa đủ điều kiện cấp căn cước, Công an TPHCM cùng các đơn vị liên quan sẽ tiếp tục tháo gỡ các vướng mắc để thực hiện mục tiêu không ai bị bỏ lại phía sau.