Giao thông kết nối sân bay Long Thành (Đồng Nai): Chậm triển khai, thiếu đồng bộ càng thắt… cổ chai

Đường cao tốc TPHCM - Long Thành: chờ duyệt mở rộng

Đầu tháng 6, anh Minh Hùng (ngụ đường Tạ Quang Bửu, quận 8, TPHCM) tranh thủ ngày nghỉ cuối tuần đưa vợ con xuống khu du lịch Hồ Tràm (tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) nghỉ ngơi. Di chuyển trên đường cao tốc TPHCM - Long Thành - Dầu Giây, anh rất mệt mỏi vì tình trạng kẹt xe. Từ nút giao An Phú đến nút giao quốc lộ 51 mất gần 2 giờ, rồi từ đây tiếp tục… bò! Tổng thời gian mất gần 5 giờ cho hành trình 100km.

Thật ra, người dân TPHCM có dịp qua lại tuyến đường cao tốc TPHCM - Long Thành - Dầu Giây đã quá quen thuộc với tình trạng “thấp tốc”. Kẹt xe và ùn tắc thường xảy ra vào giờ cao điểm, đặc biệt chỉ cần xảy ra sự cố va quẹt nào đó thì sẽ ùn ứ kéo dài hàng chục kilômét, tốn nhiều thời gian.

Theo Bộ GTVT, dự án đường cao tốc TPHCM - Long Thành - Dầu Giây giai đoạn 1 với 4 làn xe đưa vào khai thác từ năm 2016. Đến nay, lượng xe tăng trung bình khoảng 10,45%/năm; riêng đoạn TPHCM - Long Thành dài gần 21km, phương tiện lưu thông vượt 25% so với năng lực thông hành của tuyến đường.

Ông Vũ Thế Phiệt, Tổng Giám đốc Tổng Công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV), cho biết, dự báo khi dự án SBLT hoàn thành, có khoảng 80% lưu lượng hành khách quốc tế đi và đến sân bay có nhu cầu đến TPHCM. Do vậy, việc hoàn thiện các tuyến giao thông kết nối SBLT với TPHCM là rất cấp thiết, đặc biệt trong bối cảnh các tuyến giao thông kết nối từ SBLT đến TPHCM đang quá tải.

Theo Nghị quyết số 95/2019/QH14 ngày 26-11-2019 của Quốc hội về Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án đầu tư xây dựng SBLT giai đoạn 1, Quốc hội đã giao Chính phủ nghiên cứu đầu tư xây dựng hệ thống giao thông kết nối SBLT với Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Trong đó, tuyến cao tốc TPHCM - Long Thành do Tổng Công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) đầu tư, khai thác, là tuyến đường bộ chính kết nối SBLT với TPHCM.

Trên cơ sở đề xuất của VEC và ý kiến của Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, Bộ GTVT đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, giao VEC nghiên cứu, thực hiện các bước chuẩn bị đầu tư mở rộng tuyến này. Do đoạn từ nút giao An Phú đến nút giao đường Vành đai 2 đã bàn giao cho UBND TPHCM quản lý, vận hành khai thác và bảo trì, nên VEC chỉ tập trung nghiên cứu mở rộng đoạn từ nút giao đường Vành đai 2 đến nút giao với đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu.

Theo đó, quy mô tuyến đường từ 8-10 làn xe, VEC tự huy động vốn để đầu tư mở rộng, vận hành, khai thác và thu phí để hoàn vốn đầu tư. Phương án này đang trong giai đoạn “nghiên cứu”.

Căng mình giải phóng mặt bằng

Nhằm kết nối trực tiếp SBLT, theo quy hoạch có 2 tuyến đường là T1 và T2, do ACV làm chủ đầu tư, với tổng vốn đầu tư khoảng 4.700 tỷ đồng từ vốn tự có. Tuyến T1 dài 4km có quy mô từ 6 đến 8 làn xe, nối từ phía Tây SBLT với đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu. Tuyến T2 dài 3,5km, quy mô 4 làn xe, kết nối SBLT với đường cao tốc TPHCM - Long Thành. Theo ACV, tuyến T1 cũng là đường công vụ phục vụ quá trình xây dựng SBLT nên được ưu tiên làm trước.

Để thực hiện dự án xây dựng 2 tuyến giao thông trên, huyện Long Thành (Đồng Nai) phải bàn giao hơn 126ha đất, trong đó có hơn 110ha là đất của các hộ gia đình, cá nhân.

Ông Lê Văn Tiếp, Chủ tịch UBND huyện Long Thành, cho biết, khó khăn hiện nay là giải quyết chính sách đối với các trường hợp đồng sử dụng đất. Huyện đã cung cấp danh sách 53 trường hợp đồng sử dụng đất trong khu vực dự án và toàn bộ hồ sơ cho Ban Quản lý bồi thường, giải phóng mặt bằng và hỗ trợ tái định cư của tỉnh. Riêng đối với tuyến T2, UBND xã Long An (huyện Long Thành) đang xác nhận nguồn gốc đất, sau đó sẽ tổng hợp và báo cáo Sở TN-MT. Đợt 1 sẽ thực hiện chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho 291 trường hợp, với số tiền hơn 488 tỷ đồng.

Đối với tuyến đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu (chạy song hành với quốc lộ 51), tổng chiều dài 53,7km, vận tốc thiết kế 100km/giờ, chia thành 3 dự án thành phần, tổng mức đầu tư gần 18.000 tỷ đồng.

Cụ thể, dự án thành phần 1 dài 16km, quy mô 4 làn xe và dự án thành phần 2 dài 18,2km, quy mô 4 đến 6 làn xe cùng đi ngang qua tỉnh Đồng Nai; dự án thành phần 3 qua tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu dài 19,5km, quy mô 4 làn xe. Để có mặt bằng triển khai, tỉnh Đồng Nai sẽ thu hồi khoảng 138ha đất từ 1.557 hộ dân.

Mặc dù dự án đã tổ chức khởi công, lên kế hoạch hoàn thành vào năm 2026 nhưng hiện nay vẫn loay hoay với việc đền bù. UBND TP Biên Hòa (Đồng Nai) đã ban hành thông báo thu hồi đất và phê duyệt kế hoạch khảo sát đo đạc, kiểm đếm; ban giải phóng mặt bằng đã phối hợp chính quyền phường Tam Phước, Phước Tân để họp dân, công bố thông báo thu hồi đất và bồi thường. Riêng tại huyện Long Thành (Đồng Nai), do nhiều hồ sơ sai sót nên chưa đủ điều kiện để thu hồi đất.

Bà Nguyễn Thị Hoàng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai, cho biết: “Tỉnh đang yêu cầu UBND TP Biên Hòa nghiêm túc kiểm điểm rút kinh nghiệm trong việc thẩm định, phê duyệt các khu tái định cư, vì làm chậm trễ, ảnh hưởng tới dự án; đồng thời đã báo cáo Chính phủ và các bộ, ngành về việc bố trí tái định cư dự án đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu. Với tiến độ hiện nay, dự án đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu khó hoàn thành theo kịp tiến độ của dự án SBLT”.