Hội thảo thu hút nhiều chuyên gia giáo dục và các trường đại học trên cả nước với nhiều tham luận chia sẻ về những kinh nghiệm của thế giới cũng như thực tế của việc phát triển phương thức đào tạo dựa trên công nghệ thông tin (e-learning) tại Việt Nam.
Thế giới đẩy mạnh đạo tạo e-learning
Theo PGS-TS Vũ Hữu Đức, Phó hiệu trưởng Trường ĐH Mở TPHCM, đại dịch Covid-19 và các biện pháp giãn cách xã hội khiến học trực tuyến trở thành một hiện tượng lớn trong toàn bộ ngành giáo dục. Qua thời gian ban đầu, các trường và giảng viên đã có các biện pháp phù hợp với bối cảnh cộng thêm những giải pháp tốt hơn từ các nhà cung cấp dịch vụ internet và phần mềm, sự chia sẻ học liệu số từ khóa học, sự thích nghi của người học với môi trường số hóa… giúp quá trình học qua mạng đã có những cải thiện đáng kể.
Trong giáo dục đại học, khảo sát 1.469 sinh viên và 1.286 giảng viên và nhà quản lý tại 856 trường tại Hoa Kỳ công bố vào tháng 5-2021 cho thấy sau đại dịch, 73% sinh viên cảm thấy thích lấy một số khóa học trực tuyến và 63% thích các khóa học kết hợp giữa trực tuyến và trực tiếp. Trong khi đó, có 53% thích dạy trực tuyến và 57% thích các lớp kết hợp (Kelly, 2021).
Chuẩn bị cho thời kỳ hậu đại dịch, người ta bắt đầu suy nghĩ về sự thay đổi của giáo dục đại học và e-learning dường như các cơ hội được nhìn thấy nhiều hơn. Một số nhà giáo dục cho rằng đại dịch chỉ là một sự kiện thúc đẩy sự thay đổi đã bắt nguồn từ trước cho việc hình thành một thời đại mới trong giáo dục đại học.
Đó là học phí đại học ngày càng cao và một thế hệ người học mới gắn với công nghệ số. Tuy nhiên, những trải nghiệm trực tuyến bắt buộc trong giai đoạn dịch bệnh đã làm giảm đáng kể rào cản tâm lý của người học, phụ huynh, giảng viên và các nhà lãnh đạo đại học đối với e-learning và trở thành tác nhân tạo ra sự thay đổi. Cùng với đó, các lãnh đạo của các đại học cũng cần suy nghĩ về việc tận dụng cơ hội này nhằm thay đổi cách thức hoạt động của nhà trường để mang lại lợi ích cho người học.
Cơ hội và thách thức cho giáo dục đại học Việt Nam
Theo PGS-TS Vũ Hữu Đức, Phó hiệu trưởng Trường ĐH Mở TPHCM, sự phát triển của e-learning trong thời gian gần đây mở ra nhiều cơ hội cũng như thách thức cho giáo dục đại học Việt Nam.
Bên cạnh đó, các trường đại học Việt Nam đứng trước nhiều thách thức để phát triển e-learning: Thiếu một định hướng quốc gia về phát triển e-learning cũng như khung pháp lý cần thiết cho việc triển khai và bảo đảm chất lượng. Nguồn lực tài chính của nhà trường còn hạn chế, dẫn đến khó khăn trong việc đầu tư vào hạ tầng công nghệ và xây dựng nội dung số. Đội ngũ giảng viên chưa được đào tạo các kỹ năng cần thiết về ứng dụng công nghệ trong giảng dạy cũng như xây dựng nội dung số cho các khóa học trực tuyến hoặc kết hợp. Cạnh tranh tăng lên do sự thu hút người học từ các chương trình trực tuyến xuyên biên giới hiện nay với chất lượng cao, chi phí thấp và bằng cấp của các trường danh tiếng.
Vì vậy, bên cạnh sự nỗ lực của các trường đại học cần có sự can thiệp của Nhà nước trong việc xây dựng chiến lược phát triển e-learning trong giáo dục đại học Việt Nam cũng như các chương trình đầu tư hiệu quả để nâng cao nguồn lực cho các trường về hạ tầng công nghệ cũng như đào tạo giảng viên.
Theo GS-TS Nguyễn Minh Hà, Hiệu trưởng Trường ĐH Mở TPHCM, phương thức học tập, đào tạo dựa trên công nghệ thông tin (e-learning) đã phát triển nhanh chóng trên thế giới trong hơn 4 thập kỷ qua mang lại nhiều thay đổi lớn cho giáo dục đại học. Hội thảo này nhằm chia sẻ các kết quả của Đề án “Nghiên cứu về phương thức học tập, đào tạo e-learning trong giáo dục đại học và đào tạo trực tuyến mở dành cho đại chúng MOOCS (Massive Open Online Courses): Kinh nghiệm thế giới và ứng dụng tại Việt Nam” thuộc Chương trình Khoa học và Công nghệ cấp Quốc gia về Khoa học Giáo dục giai đoạn 2016 – 2020, đồng thời tạo cơ hội cho các nhà khoa học, các đơn vị và cá nhân quan tâm cùng nhau trao đổi để đóng góp cho các quy định, điều kiện và giải pháp phát triển phương thức e-learning trong giáo dục đại học tại Việt Nam.